Marsjański łazik Perseverance bezpiecznie przetrwał koniunkcję Marsa ze Słońcem i po dwutygodniowej przerwie ponownie nawiązał połączenie z NASA. W ostatniej paczce danych przesłał najnowsze zdjęcia. https://www.focus.pl/artykul/ogladaj-ladowanie-misji-nasa-na-marsie, pieszczotliwie nazywany Percym, musiał wziąć przymusowy dwutygodniowy urlop, kiedy Mars – obserwowany z perspektywy Ziemi – schował się za Słońcem. To zjawisko, znane jako koniunkcja słoneczna lub koniunkcja górna […]

Z obserwacji wynika, że dysk wokół czarnej dziury wcale nie musi być idealnie równy. Co przekrzywiło dysk wokół czarnej dziury odległej o prawie 10 tysięcy lat świetlnych od Ziemi? Zespół astronomów z RPA, Wielkiej Brytanii, Francji i Stanów Zjednoczonych odkrył znaczące zmiany jasności jednej z najbliższych nam https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni. Znajduje się ona o 9600 lat od […]

Podpisanie przez Polskę porozumienia Artemis Accords, specjalnie dla Focus.pl, prosto z Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego w Dubaju, komentuje dr Aleksandra Bukała, Dyrektor Departamentu Strategii i Współpracy Międzynarodowej Polskiej Agencji Kosmicznej. Artemis Accords jest porozumieniem określającym zasady udziału w trwającym obecnie amerykańskim programie eksploracji kosmosu o nazwie https://www.focus.pl/artykul/w-2024-na-ksiezycu-stanie-pierwsza-kobieta-nasa-ma-ambitny-plan  – po polsku Artemida. Nazwa ta została wybrana nieprzypadkowo, […]

Ciemna materia to jedna z największych zagadek fizyki. Nigdy nie udało się jej zarejestrować w detektorach na Ziemi. Czy gwiazdy neutronowe pomogą potwierdzić, że ciemna materia naprawdę istnieje? Fizycy z Australii przekonują, że to możliwe, ale musimy szukać śladów innych niż wcześniej sądzono. Obserwacje kosmosu wskazują na istnienie niewidzialnej https://www.focus.pl/artykul/ciemna-materia-we-wszechswiecie-jest-zaskakujaco-gladka-naukowcy-opracowali-jej-kosmiczna-mape-211026042116. Próby wykrycia jej cząstek na […]

Ciemna materia jest zbyt równomiernie rozłożona we Wszechświecie, by mogły to wytłumaczyć model standardowy i teoria względności. Może być to wskazówką, że istnieją nieznane siły lub prawa fizyki. W 1970 roku astronomka Vera Rubin rozpoczęła obserwacje Galaktyki Andromedy. Z zebranych przez nią danych wynikało, że galaktyka ta musi się rozciągać dalej, niż jest widoczna. Oznaczało […]

Do tej pory odkrywano egzoplanety w Drodze Mlecznej, czyli naszej Galaktyce. Teraz być może po raz pierwszy udało się dostrzec planetę w innej galaktyce. Byłoby to niebywałe osiągnięcie astronomii. Astronomowie sądzą, że w Galaktyce Wir, odległej od nas o 31 milionów lat świetlnych, odkryli https://www.focus.pl/artykul/naukowcy-twierdza-ze-po-raz-pierwszy-odkryli-planete-ktora-obiega-az-trzy-slonca. Jeśli ich obserwacje zostaną potwierdzone, będzie to rekord. Wszystkie odkrywane […]

Tytan zaburza orbitę Saturna tak, że gazowy olbrzym może się zacząć toczyć po orbicie niczym beczka. Sam księżyc zaś może odlecieć w kosmiczną przestrzeń. Nie nastąpi to jednak szybko. https://www.focus.pl/artykul/lecimy-na-tytana-tam-moze-znajdowac-sie-zycie, oddala się od planety o 11 centymetrów każdego roku. Nie jest to jeszcze nic niezwykłego. https://www.focus.pl/artykul/po-co-ziemi-ksiezyc, choć wolniej – o 4 cm rocznie. Z tego […]

Konferencja World Space Week Wrocław już po raz piąty zbierze pasjonatów kosmosu, technologii i astronomii, aby wspólnie świętować osiągnięcia ludzkości na polu nauki. Wydarzenie online dostępne będzie bezpłatnie, po wcześniejszej rejestracji. Tegorocznej edycji przyświeca hasło „Technologie przyszłością naszej planety”. Imprezie patronuje Focus.pl. Stowarzyszenie WroSpace co roku odbiega od oficjalnej tematyki globalnych obchodów World Space Week […]

Ambitna misja NASA ma kłopoty. Sonda Lucy, mająca badać planetoidy w pobliżu Jowisza, ma problem z panelami słonecznymi. Sytuację komentuje mgr inż. Adam Sikorski z CBK PAN. Misja Lucy wystartowała 18 października 2021 r. Jest zaplanowana na 12 lat, w trakcie których sonda ma dotrzeć do ośmiu różnych https://www.focus.pl/artykul/poznaj-42-najwieksze-obiekty-z-pasa-asteroid-i-zobacz-jak-blisko-sa-ziemi-infografika-211013122305, z czego większość stanowią tzw. planetoidy […]

Astronomowie zaobserwowali ślady niezwykłego zjawiska 95 lat świetlnych od Ziemi. Uderzenie w młodą planetę dosłownie zdarło z niej atmosferę. W młodych układach planetarnych panuje chaos. W planety uderzają https://www.focus.pl/artykul/odkryto-pol-miliona-nowych-asteroid-ile-zagraza-ziemi, zdarza się, że globy zderzają się ze sobą. Tak burzliwie wyglądała też młodość Ziemi. https://www.focus.pl/artykul/zagadka-ksiezyca-wyjasniona-wiemy-dlaczego-jego-polkule-sie-roznia. Takie kosmiczne kolizje, choć na porządku dziennym w młodych układach planetarnych, […]

Teoria, w której masa nie tylko zakrzywia czasoprzestrzeń, ale i ją skręca, może wytłumaczyć kilka kosmicznych zagadek naraz. Nie wiadomo jednak, czy jest prawdziwa. Żeby to wykazać, trzeba by podważyć starą i doskonale sprawdzoną ogólną teorię względności. https://www.focus.pl/artykul/na-czym-polegal-geniusz-einsteina-tlumaczymy-teorie-wzglednosci opracowana przez https://www.focus.pl/artykul/albert-einstein-15-rzeczy-ktorych-o-nim-nie-wiedzieliscie zakłada, że każda masa zakrzywia czasoprzestrzeń. Powoduje w niej „wgłębienie” – rozciągając i przestrzeń, […]

Radioteleskop Square Kilometer Array powstający na półkuli południowej pozwoli dostrzec, jak obłoki gazów zapadały się w supermasywne czarne dziury na długo przed tym, nim powstały gwiazdy i galaktyki. Każda masa, jak https://www.focus.pl/artykul/na-czym-polegal-geniusz-einsteina-tlumaczymy-teorie-wzglednosci, zagina czasoprzestrzeń. Gdy zgromadzonej w jednym miejscu materii jest wystarczająco dużo, czasoprzestrzeń zapada się w https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni, z której nic nie może się wydostać. […]

Coś dziwnego dzieje się wokół gwiazdy odległej od nas o 2300 lat świetlnych. Niewątpliwie coś ją okrąża, ale jednocześnie bezustannie zmienia kształt. Astronomowie nie mają pojęcia, czym może być ten niezwykły obiekt. Zespół Briana Powella z należącego do NASA Centrum Lotów Kosmicznych imienia Roberta H. Goddarda (Goddard Space Flight Center) analizował dane z Transiting Exoplanet […]

Promieniowanie kosmiczne może być istotnym czynnikiem wpływającym na tworzenie się chmur. Nie pozostaje to bez znaczenia dla klimatu na Ziemi. Chmury pokrywają aż dwie trzecie naszej planety. Z jednej strony powstrzymują dopływ energii ze Słońca, z drugiej – ucieczkę energii z powierzchni Ziemi. Chmury wysokie i złożone z kryształków lodu zatrzymują ciepło w atmosferze. Te […]

Z obserwacji Plutona wynika, że planeta karłowata zaczęła tracić swoją atmosferę, która do tej pory się powiększała. Jak donoszą naukowcy, jest to jednak zjawisko cykliczne. Atmosfera Plutona zanika, gdy ten oddala się od Słońca. W 2005 roku odkryto planetoidę Eris. Początkowo wydawała się większa od Plutona. Późniejsze pomiary wykazały, że jej średnica jest zaledwie o […]

Wystrzelona przed trzema laty sonda BepiColombo przesłała pierwsze zdjęcia powierzchni Merkurego – podała Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Fotografie zostały wykonane z wysokości około 1000 km. Wśród doniesień o prężnie rozwijającej się https://www.focus.pl/artykul/najpierw-branson-potem-bezos-kto-jeszcze-poleci-w-kosmos-bogacze-ktorym-ziemia-juz-sie-znudzila i kolejnych sukcesach https://www.focus.pl/artykul/ogladaj-ladowanie-misji-nasa-na-marsie na Marsie łatwo przeoczyć wiadomości z misji, o których starcie zdążyliśmy już zapomnieć. Tym razem o jednym z takich […]

O najnowszym satelicie słynnej serii Landsat oraz o tym, dlaczego czasami mniej oznacza lepiej, opowiada dr Andrzej Z. Kotarba z Zakładu Obserwacji Ziemi Centrum Badań Kosmicznych PAN, autor bloga naukowego CzarneSwiatlo.pl. 27 września 2021 roku z Bazy Sił Kosmicznych USA im. Vandenberga w Kalifornii wyruszyła na orbitę rakieta Atlas-V. Na jej pokładzie znalazł się kolejny […]

Kometa Bernardinelli-Bernstein, znana też jako C/2014 UN271, może być największą kometą, jaką zaobserwowano w historii. Naukowcy szacują, że jej średnica wynosi 150 km! Co więcej, najbliżej Ziemi ma znaleźć się już w 2031 roku. Kometa C/2014 UN271 jest tak ogromna, że początkowo została uznana za https://www.focus.pl/artykul/odkryto-najbardziej-odlegly-obiekt-w-ukladzie-slonecznym-farfarout-to-planeta-karlowata. Pomyłka mogła też wynikać z faktu, że jej obserwacje […]

Eksperymenty dowiodły, że bakterie azotowe wspomagające wzrost roślin motylkowych wytrzymają na Marsie. Czy dzięki temu astronauci będą mogli jeść soję i fasolę? Powierzchnię Marsa pokrywa głównie bazaltowy regolit. Pod tą nazwą kryją się wszelkie skały, które zostały pokruszone przez zewnętrzne czynniki: wiatr, wodę i słońce. Dla przyszłych wypraw załogowych na Marsa to nie lada problem. […]

80 instrumentów wysłanych w kosmos wraz z międzynarodowymi misjami kosmicznymi, nowatorskie badania, analizy, a nawet wykorzystywanie danych satelitarnych do pomocy w sprawnym prowadzeniu działań ratunkowych – to tylko część dorobku świętującego 45. urodziny Centrum Badań Kosmicznych PAN. Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN) to jedyny polski interdyscyplinarny instytut badawczy, którego cała działalność merytoryczna […]

Zdaniem astronomów w układzie potrójnym GW Orionis może ukrywać się glob o masie Jowisza. Była by to pierwsza odkryta planeta z trzema słońcami. Niezwykle trudno będzie jednak udowodnić jej istnienie. Większość odkrywanych pozasłonecznych planet krąży wokół jednej gwiazdy. Niewielka część jest w układach podwójnych, czyli ma dwa słońca. Nigdy jeszcze nie odkryto planety krążącej wokół […]

Międzynarodowy zespół astronomów dokonał bezprecedensowego odkrycia. Korzystając z danych z wielu teleskopów naukowcy wykryli chmury na pozasłonecznym gazowym olbrzymie – egzoplanecie WASP-127b, która znajduje się około 525 lat świetlnych od Ziemi. Egzoplaneta WASP-127b została odkryta w 2016 roku i scharakteryzowana jako gazowy olbrzym podobny do https://www.focus.pl/artykul/nowe-zdjecia-jowisza-pozwolily-naukowcom-przyjrzec-sie-wielkiej-czerwonej-plamie – największej planety w Układzie Słonecznym. Wcześniejsze obserwacje wykazały, […]

Analiza obserwacji rozbłysku rentgenowskiego pozwoliła astrofizykom na dokładne opisanie, jak czarna dziura pochłania gwiazdę. Przy okazji jest to twardy dowód na istnienie ważnej odmiany czarnych dziur. https://www.focus.pl/artykul/co-jest-na-dnie-czarnej-dziury-dokd-prowadzi-studnia-w-czasoprzestrzeni nie pożywiają się w schludny sposób – pozostawiają po sobie resztki. Gdy siła przyciągania czarnej dziury sprowadzi w jej pobliże gwiazdę, rozciąga ją niczym gumę do żucia. Astrofizycy […]

W XII wieku chińscy i japońscy astronomowie zauważyli na niebie niezwykły rozbłysk, który był niemal tak jasny, jak Saturn. Opisali go jako potężną gwiezdną eksplozję i oznaczyli przybliżoną lokalizację na niebie. Ale dokładna przyczyna pojawienia się tego kosmicznego błysku przez setki lat pozostawała tajemnicą – aż do teraz. Początek tej historii sięga 6 sierpnia 1181 […]