Gotycka wieża na Dolnym Śląsku kryje średniowieczny skarb: unikatową opowieść o Lancelocie z Jeziora, najdzielniejszym z rycerzy Okrągłego Stołu. W Poznaniu tylko nieco ponad kilometr dzieli zamek od miejsca pochówku polskiego króla Artura. Mamy też swojego Excalibura i nasz własny Zamek Świętego Graala Opowieści o królu Arturze (którego pierwowzorem był ponoć władca Brytów z V–VI […]

Przybył z Niemiec i przekonał do siebie najpotężniejszych ludzi w Polsce. Najwięcej śladów pozostawił w Krakowie, magicznym miejscu na mapie ówczesnej Europy. UROK ZWIERCIADŁA [Węgrów, woj. mazowieckie] Przyrząd do okultystycznych praktyk nad drzwiami zakrystii razi niektórych wierzących. Wystosowali swego czasu nawet list do biskupa, który jednak odpowiedział, że nie jemu decydować o losie zabytku. Poza […]

Niewiele brakowało, a człowiek zbombardowałby Srebrny Glob, zanim postawił na nim stopę! Taką szaleńczą demonstrację siły planowali i Sowieci, i Amerykanie. Były lata 50., trwała zimna wojna. Supermocarstwa – ZSRR i USA – prześcigały się w demonstrowaniu swojej potęgi. Kiedy 4 października 1957 r. Moskwa wystrzeliła na orbitę okołoziemską Sputnika 1, Waszyngton zadrżał. Do tej […]

Nie pisał arcydzieł, ale to on stworzył wśród Polaków popyt na powieść. Skorzystali z tego Sienkiewicz oraz Prus, którzy czasem wręcz ściągali pomysły od starszego kolegi! Kraszewski napisał ponad dwieście powieści. Czy zna pani kogoś, kto je wszystkie przeczytał? Nie. Ale czy to jest miara jego wielkości i roli w naszej literaturze? Czy twierdząca odpowiedź […]

Hiszpańska korrida ma konkurentkę. W czasach Jagiellonów polowania na żubry przekształciły się w niebezpieczne widowiska. Bywało bowiem, że skazane na śmierć były nie tylko zwierzęta, ale i stający naprzeciw nich śmiałkowie… Dzieło Marcina Kromera „Kronika polska”, wydane w drugiej połowie XVI w., przynosi opis zadziwiających praktyk z czasów króla Zygmunta Augusta, jako żywo przypominających korridę. […]

Dwudziestodolarówka jest dziś warta 7,6 mln dolarów, bo wskutek oszustwa amerykańskiego jubilera jako jedna z niewielu z całej serii uniknęła przetopienia. Double Eagle miał pokazywać potęgę USA i wręcz porównywać je z Imperium Rzymskim. Dlatego na awersie tej złotej dwudziestodolarówki znalazła się rzymska bogini wolności, a orzeł na rewersie jest symbolem wspólnym dla USA i […]

Świątynia Opatrzności, powstająca w Wilanowie, odbiega od zamysłów króla Stanisława Augusta. Ale pierwowzór można zwiedzić w świecie wirtualnym. Budowa Świątyni Opatrzności Bożej w warszawskim Wilanowie wiąże się z zobowiązaniem podjętym przez twórców Konstytucji 3 maja do wystawienia wotum wdzięczności za tę kluczową dla naszej historii ustawę. „Aby zaś potomne wieki tym silniej czuć mogły, iż […]

Przesadna polityczna poprawność to nowy kolonializm, narzucający wszystkim jednakowe wartości Przesłuchiwany: Prof. Jacek Leoński Zawód: Wykładowca w Instytucie Socjologii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Szczecińskiego Specjalizacja: Socjologia, historia W sprawie: Czy po zakazie walk byków nastąpi zamach na inne tradycje? Prowadzący przesłuchanie: Adam Węgłowski Od tego roku nie będzie korridy w Katalonii, a wcześniej zrezygnowano z niej na Wyspach […]

Maska sarkofagu sprzed 3300 lat, przypominająca słynne podobizny Nefertiti czy Tutanchamona, jest eksponatem na wystawie w warszawskim Muzeum Literatury. Bezcenny zabytek został przypadkiem odnaleziony w archiwum publicysty Konstantego A. Jeleńskiego Leonor Fini (1907–1996) była sławną ekscentryczną artystką, królową paryskich salonów. Konstanty Jeleński (1922–1987) to jej życiowy partner, wybitny intelektualista związany z paryską „Kulturą”, promotor dzieł […]

Polskie partie muszą się jeszcze wiele nauczyć. Dziś nie wypromowałyby nawet Piłsudskiego Przesłuchiwany: dr Wojciech Jabłoński Zawód: Politolog Specjalizacja: Marketing Polityczny W Sprawie: Czy Polacy znają się na robieniu kampanii wyborczych? Prowadzący Przesłuchanie: Adam Węgłowski Jaka była najbardziej udana kampania polityczna w historii? W marketingu politycznym podkreśla się osiągnięcia amerykańskie i przodującą tam „świętą trójcę”: […]

Siedem wieków temu nie wygraliśmy, lecz przegraliśmy z Krzyżakami pod Płowcami. Jednak tego samego dnia, 27 września 1331 r., pobiliśmy ich pod Radziejowem. Tymi bataliami wojska Łokietka uratowały Polskę od rozbioru Bitwa pod Płowcami od wieków jest wykorzystywana propagandowo. Jej mit budowano już za czasów Władysława Łokietka, rozgłaszając po Europie, że Polacy wytłukli pod kujawską […]

Barbara Zdunk, którą w 1811 r. spalono w Reszlu, powszechnie nazywana jest ostatnią kobietą w Europie, straconą za czary. Ale to nieprawda! Jej sprawę poruszały bałamutne artykuły w prasie, sensacyjne rozdziały w przewodnikach, a nawet spektakle teatralne. To one stworzyły mit, jakoby spalenie Barbary Zdunk 21 sierpnia 1811 r. było ostatnią egzekucją czarownicy na naszym […]

Machu Picchu to mekka turystów, ale o Inkach wiemy mniej, niż nam się wydaje PRZESŁUCHIWANY: JAROSŁAW MOLENDAZAWÓD: PISARZ I PODRÓŻNIKSPECJALIZACJA: PAŃSTWO INKÓWW SPRAWIE: CZY MOŻEMY JESZCZE ODKRYĆ NOWE MACHU PICCHU?PROWADZĄCY PRZESŁUCHANIE: ADAM WĘGŁOWSKI 100 lat temu amerykański badacz Hiram Bingham dotarł do Machu Picchu. Czy coś na taką miarę jest jeszcze  do odkrycia na dawnych ziemiach  […]

Sztyletnicy byli elitą polskich zamachowców z czasów powstania styczniowego. Rosja traktowała ich tak jak dzisiaj Amerykanie Al-Kaidę. Polacy nie pochwalali terroryzmu, ale popierali karanie zdrajców i oprawców. W ten sposób sztyletnicy stali się nawet „ojcami” bojowników AK To margines marginesu. Po co tym się zajmować? – słyszała od wielu innych historyków dr Zofia Strzyżewska, gdy […]

Co się stało z dziećmi Władysława IV Wazy? Losy jego synów – prawdziwych i domniemanych – są odbiciem czasów, problemów i chorób, które doprowadziły Polskę na skraj przepaści Kiedy w 1648 r. zmarł Władysław IV, jego miejsce na tronie zajął przyrodni brat Jan Kazimierz. Ten zaszczyt przypadł jemu, bo zmarły król – mimo że znany […]

12 maja 1926 r. rozpoczął się przewrót majowy. Marszałkowi Piłsudskiemu udało się przeprowadzić ten zamach stanu, bo miał za sobą poparcie Polaków. O wydarzeniach sprzed 95 lat opowiada prof. Tomasz Nałęcz, specjalista od dziejów II Rzeczypospolitej Czy nie za mało uczyniono w Polsce dla upamiętnienia ofiar zamachu majowego? To, że nie ma np. tablic w […]

Co naprawdę stało się z ciałem Henryka Pobożnego? Szokujący los księcia to jedna z wielu zagadek, związanych z przegraną batalią z Mongołami pod Legnicą 9 kwietnia 1241 r. Zagadkę stanowi już sama bitwa sprzed 770 lat. W 1989 r. w „Kwartalniku Historycznym” Jerzy Mularczyk zasugerował nawet, że owiana legendami batalia była w rzeczywistości zaledwie… potyczką! […]

Młody żołnierz postanowił uciec z PRL-u i dosłownie przebić berliński mur, by czołgiem dotrzeć na Zachód Zaczęło się od e-maila, którego otrzymaliśmy od naszego Czytelnika z Gubina Jacka Woźniaka. „Koniec lat 80., Gubin, 17-tysięczne miasto garnizonowe, granica państwa z NRD. Niepewna sytuacja polityczna w kraju. Wówczas to młody żołnierz służby zasadniczej uprowadza czołg i przejeżdża […]

Zamiast ekshumować groby, rozwiązywanie zagadek historii lepiej zacząć od analizy istniejących materiałów dowodowych PRZESŁUCHIWANY: PROF. BRONISŁAW MŁODZIEJOWSKI ZAWÓD: KIEROWNIK KATEDRY KRYMINALISTYKI I MEDYCYNY SĄDOWEJ NA UNIWERSYTECIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W OLSZTYNIE SPECJALIZACJA: KRYMINALISTYKA, MEDYCYNA SĄDOWA W SPRAWIE: CZY W POLSCE ZBYT POCHOPNIE DOKONUJEMY EKSHUMACJI POSTACI HISTORYCZNYCH?PROWADZĄCY PRZESŁUCHANIE: ADAM WĘGŁOWSKI Czy Polacy stracili głowę na punkcie ekshumacji, mających […]

Bohater spod Monte Cassino Leon Gnatowski był wojakiem z innej epoki, niczym z książek Sienkiewicza. „Pierwszy wszedł na to piekielne Widmo, pierwszy doskakiwał z granatami do bunkrów niemieckich i ostatni z Widma zszedł, w kilka godzin po wezwaniu dowództwa do wycofania się”. Melchior Wańkowicz w „Bitwie o Monte Cassino” tak przedstawia Leona Gnatowskiego: „Mazur, twardy […]

Wyrzuty sumienia pojawiały się tylko wyjątkowo. Nie było czasu ani na wątpliwości, ani na wahanie. „Kolumbowie”, by żyć, sami nie mogli mieć litości Okupowana Warszawa. „Adrian” dochodził do rogu ul. Brackiej i Alei Jerozolimskich, gdy pojawił się trzyosobowy niemiecki patrol. Chcieli zatrzymać go do kontroli. „Adrian” miał przy sobie mały arsenał: dwa granaty i kilka […]

Józef Walaszczyk uratowanych Żydów zatrudniał w swojej fabryce. Ryzykował życie. Nigdy się nie chwalił. Podziękował mu dopiero Barack Obama Józef Walaszczyk urodził się w roku 1919. Jego bliscy mieli kiedyś kilka majątków. Dziś Walaszczyk mieszka w zwykłym bloku w Warszawie. W 2002 r. instytut Yad Vashem uhonorował go za pomoc Żydom podczas wojny. Teraz Walaszczyk […]

Przekazy o nich to bujda. Relikwie to fałszywka. A jednak wiara w ich istnienie trzyma się mocno. Po pięćdziesięciu latach święto Trzech Króli znowu jest dniem ustawowo wolnym od pracy W Nowym Testamencie Trzej Królowie występują tylko w Ewangelii Mateusza i to nie jako władcy, ale magowie (magoi) ze Wschodu. „Dopiero Orygenes w III w. […]

Ossendowski był na celowniku hitlerowców. Miało z nim porachunki NKWD. Był nie tylko pisarzem i podróżnikiem, ale też szpiegiem. Czy zginął, bo nie chciał kolaborować z Niemcami? Antoni Ferdynand Ossendowski należał w dwudziestoleciu międzywojennym do najbardziej znanych żyjących polskich pisarzy. Światowy rozgłos przyniosła mu książka „Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów”, wydana na początku lat […]