„Przyszłość dziecka jest zawsze dziełem matki” – uważał Napoleon, a współczesna biologia ewolucyjna przyznaje mu rację. Większy wpływ na wygląd, charakter, a nawet płeć dzieci miewa matczyna opieka niż zestaw genów odziedziczony po obojgu rodzicach Macierzyństwo jest kosztowne, wymaga wyrzeczeń i ogromnego wysiłku. Ojcostwo – już niekoniecznie. Wystarczy wyprodukować nieco nasienia i znaleźć chętną do […]

Kwestia przerywania ciąży u ludzi budzi skrajne emocje. O tym, że funkcjonuje w świecie zwierząt naukowcy dowiedzieli się dopiero w połowie XX wieku. Rzadko o tym myślimy, ale sporo zwierząt umiera, zanim jeszcze przyjdzie na świat” – mówi dr Andrzej Kruszewicz, dyrektor Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego. Walka o przetrwanie najsilniejszego rozgrywa się także w łonie samicy, […]

Rozwód w świecie zwierząt?! To wcale nie rzadkość. Tyle że one nie angażują adwokatów, nie awanturują się o majątek i nie wciągają w kłótnie dzieci. Rozstają się dla ich dobra. Skoro nie mówimy o małżeństwach wśród zwierząt, to czy możemy mówić o rozwodach? Możemy. Jeśli para zwierzaków o monogamicznej naturze zgodnie wychowuje potomstwo w jednym […]

W świecie zwierząt, jak i ludzi, odwzajemnione uczucie to najcenniejsze z dóbr. Może ono być przelotne, jak u gepardów, wydr i ważek. Może też łączyć partnerów przez długie lata – jak w przypadku głuptaków, pingwinów królewskich, żurawi czy wilków. Te ostatnie chodzą na randki, kiedy za oknem śnieg, mróz i wszystko aż się skrzy od […]

Obserwacje zwierząt nadal kojarzą się z wyprawami w odległe od cywilizacji zakątki. Niesłusznie. W miastach też można spotkać fascynujące stworzenia. Latem 2012 r. doktorantka Aneta Sikora pochylała się nad kwiatami rosnącymi w Ogrodzie Roślin Leczniczych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, by oznaczyć różne gatunki pszczół. Nagle zobaczyła owada, którego w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt Ginących i […]

Kolczatki są wykorzystywane seksualnie, arktyczne susły zamarzają na kość, a niedźwiedzice rodzą. Zahibernowane zwierzęta nie mogą narzekać na nudę! Stary niedźwiedź mocno śpi… No właśnie – czy to tylko głęboki sen, czy już hibernacja? Zwierzę obniża temperaturę ciała z 37 do 32 stopni, liczba oddechów i uderzeń serca spada kilkukrotnie, zaś tempo metabolizmu – o […]

Można się przytulić, można zahibernować, a nawet skurczyć sobie mózg. Każdy sposób jest dobry – byle do wiosny! Wielu z nas narzeka  na zimowe chłody, ale co mają powiedzieć jelenie, łasice, wiewiórki czy zające? Przez najbliższych pięć miesięcy będą musiały stawić czoła temperaturom nawet o 60 st. C niższym niż ciepłota ich własnego ciała. Każdej […]

Kto mieszka w zamkach z piasku? Tysiące mikroskopijnych zwierząt, które wędrują, polują i kochają się tuż obok nas – albo pod nami. Nie szkodzą ludziom, za to zachwycają naukowców, którzy ciągle odkrywają nowe plażowe gatunki Ależ to stworzenia z Doliny Muminków!” – wołają moi znajomi oglądając rysunki, które zrobiłam spod mikroskopu. Tak nazywają wirki, które […]

Kiedyś wydawało się, że tylko my preferujemy jedną rękę. Dziś już wiemy, że ta zmienność siedzi w mózgu setek gatunków zwierząt od milionów lat i – poprzez oczy – rządzi stronami ciała. Prawa półkula specjalizuje się w polowaniu, lewa w emocjach – i nadal nie wiemy dlaczego Uczyliście kiedyś psa nosić kaganiec? Jak tylko poczuje […]

Nie tylko kobiety przechodzą menopauzę. Podobnie jest z drapieżnymi waleniami – orkami czy pilotami. Dlaczego tak się dzieje? Uczonym prawie udało się to wyjaśnić. Między 45. a 55. rokiem życia kobiety dopada menopauza – jajniki przestają produkować jajeczka. Natura odbiera babciom prawo do własnego potomstwa, podczas gdy większość dziadków nadal zachowuje płodność. Skąd taka niesprawiedliwość? […]

Szpiegują przez okrągłą dobę. Sprawdzają zwyczaje, wygląd, zapach. Wsłuchują się w najdrobniejszy szept. Analizują każdy dźwięk. Agenci ABW? CBA? Zwierzaki nie pozostają za nimi w tyle. Niektóre nawet mają uszy wyłącznie po to, żeby podsłuchiwać! Nie podoba się nam, że szpiedzy czy wścibscy sąsiedzi wiedzą, co jemy, czego się boimy, jak często kochamy się i […]

Charyzma, doświadczenie, imponująca postawa i zdolność perswazji – to cechy przywódców wśród ludzi i zwierząt. Ale słabeusze też potrafią porwać tłumy. Warunek? Muszą być bardzo zdeterminowani Pewność siebie i siła oczywiście pomagają komuś, kto marzy o roli przywódcy Najpotężniejszy goryl, najsilniejsza para wilków, najbardziej doświadczona słonica ustalają kierunek, tempo i czas wędrówki swoich stad, one […]

W przyszłym roku przedstawiciele 10 ziemskich gatunków mają wyruszyć w odyseję kosmiczną, by sprawdzić, czy uda im się skolonizować inną planetę. Wśród wybrańców jest tylko jeden zwierzak – tyleż urodziwy, co perwersyjny. Kiedy w czerwcu 1973 r. lądownik radzieckiego statku Sojuz 11 osiadł na kazachskich stepach, nikt nie spodziewał się, że w nieuszkodzonej kabinie są […]

Jak TO robiły dinozaury? Tak, że Ziemia drżała w posadach, a zwierzęta oszałamiała feeria barw! Chyba… Orgazm to wybuch niewypowiedzianej przyjemności, która rozlewa się gorącym, słodkim dreszczem po ciałach ssaków. Został także odkryty u ptaków. A konkretnie u bawolika czerwonodziobego (Bubalornis niger), kolonijnego wikłacza z Nigerii. Samce tego gatunku zalecają się do wybranek, oferując im […]

W świecie zwierząt to samce stroją się w barwne pióra, obnoszą swe imponujące rogi i śpiewają uwodzicielskie pieśni. Ale są od tej reguły wyjątki! Niektóre samice noszą się i śpiewają o wiele piękniej niż partnerzy, a naukowcy dopiero zaczynają odkrywać, dlaczego tak jest W lasach tropikalnych Oceanii mieszkają ptaki, które rzucają wyzwanie jednemu z największych […]

Ludzie stosują mobbing wobec kolegów czy koleżanek w pracy. Zwierzęta – wyłącznie wobec drapieżników (z małym wyjątkiem dla kukułki). Cel jest identyczny: dręczyć nielubianego, niechcianego lub wręcz groźnego osobnika tak długo, aż ucieknie z biura lub innego terytorium Jeśli ma być skuteczny, mobbing musi być opracowany w najdrobniejszych szczegółach, najlepiej zbiorowo. Daje to efekt rozmycia […]

Mewy, które same straciły dzieci, zabijają potomstwo sąsiadów. Owce kanadyjskie poniżają pokonanych rywali. A słonie podrzucają konkurencji pasożyty do wodopojów. Złośliwość to nie tylko cecha ludzi! Prawdziwa złośliwość często występuje w społeczeństwach ludzkich, bez wątpienia dlatego, że pilnie strzeżemy naszej linii krwi, a nasza inteligencja wystarcza, by spleść intrygę. Istoty ludzkie są wyjątkowe, jeśli chodzi […]