Najpierw euforia i nadzieja, potem zwątpienie i strach. Linia frontu powstania warszawskiego przebiegała między tysiącami bezbronnych Polaków. Każdego dnia w egzekucjach ginęło tysiąc niewinnych cywilów. Wielkie miasto, pełne ludzi umęczonych blisko już pięcioletnią okupacją, w jedno letnie popołudnie stało się polem największej bitwy miejskiej w historii. Żołnierze zo­stali policzeni i z jednej, i z drugiej […]

Zanim sto tysięcy mieszkanek Berlina zostało zgwałconych przez żołnierzy Armii Czerwonej, wiele z nich oddało się żołnierzom niemieckim. Tuż przed upadkiem w mieście rozszalała się największa orgia II wojny światowej Miłość w Berlinie końca kwietnia 1945 roku była pospieszna i zupełnie pozbawiona kunsztu. Brana szybko, ale nie bez namiętności. Takiej namiętności, jaką tylko wyzwolić może […]

SS stworzyło doskonałe połączenie tych elementów. Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, choć nie wykorzystywał w pełni swego potencjału, zapewniał Rzeszy milionowe zyski Auschwitz II – Birkenau był oddalony o 3 kilometry od obozu macierzystego. Decyzję o budowie na miejscu dawnej wsi Brzezinka podjęto w marcu 1941 roku. W kwietniu wysiedlono jej mieszkańców, a w drugiej połowie roku […]

To połączenie gry w kapsle z bilardem. Wymaga precyzji i skupienia zupełnie jak wschodnie sztuki walki. Emocje nie są tu najlepszym doradcą, ale adrenalina buzuje, kiedy tylko usiądzie się do stołu. Warszawa. Skrzyżowanie ulic Grzybowskiej i Żelaznej. Na jednym z rogów  wieżowiec. Na jego podwórku kilkoro mężczyzn i kobiet dyskutuje zawzięcie. Cecha szczególna: wszyscy mają […]

Mało kto wie, ze tuż obok peronów na stacji Szczecin Główny znajduje się miejsce, które w trakcie II wojny uratowało życie kilkunastu tysiącom ludzi. To jedyny w Polsce zachowany w tak dobrym stanie schron dla ludności cywilnej z tamtego okresu… Podziemny Szczecin. To, że istnieje, dla miesz­kańców miasta jest oczywiste. „W Lasku Arkońskim weszliśmy do […]

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, co by się stało, gdyby Sowieci nie zaatakowali 17 września. Jedno jest pewne: w tym czasie w Polsce wciąż było kilkaset tysięcy żołnierzy gotowych walczyć z Niemcami. Pakt Ribbentrop-Mołotow (a dokład­nie aneks do niego, tam gdzie określo­no linię demarkacyjną po zajęciu Polski przez Wehrmacht) nazywany jest przez wielu IV […]

28 czerwca 1914 austriacki arcyksiążę Franciszek Ferdynand został zastrzelony na terytorium Austro-Węgier. O tym, że coś się wydarzy w Sarajewie, wiedzieli wszyscy, w tym i najbardziej zainteresowany. Możliwość zamachu, a potem i sam zamach były wdzięcznym tematem dla prasy. JAK ROZPOCZĘŁA SIĘ PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA? Gdy przegląda się prasę z 1914 roku, jedno jest pewne: […]

Jeśli lud pragnie igrzysk i chleba, to trzeba mu je dać. W epoce Gierka sportowe żniwa trwały przez całą dekadę! O tym, jak ważny jest sportowy sukces dla tonowania nastrojów w społeczeństwie, najlepiej przekonał się generał Jaruzelski. Przez kilka letnich tygodni 1982 r. Polacy prawie zapomnieli, że od pół roku żyją w kraju ogarniętym stanem […]

Czterdzieści lat temu polscy piłkarze zremisowali w meczu z Anglią i awansowali do Mistrzostw Świata w piłce nożnej. Zwierzęta! – ryczały trybuny wypełnionego stu tysiącami widzów londyńskiego Wembley. Clown – nazwał polskiego bramkarza znany angielski menedżer Brian Clough. Ekspertom nie starczało liczebników, żeby ustalić, iloma golami Anglia pokona Polskę. O 19.45 na murawie stojący naprzeciwko siebie […]

Choć Johann Wilhelm Trollmann był mistrzem Niemiec, ostatnią walkę stoczył w obozie koncentracyjnym. Przez lata nikt o nim nie pamiętał. Tylko dlatego, że był Cyganem. Do dziś nie udało się ustalić, kiedy i w jaki sposób zginął Johann Wilhelm Trollmann. Angielskie źródła twierdzą, że zakończył życie 9 lutego 1943 roku, niemieckie zaś, że stało się to w marcu, ale […]

Do czego musi być doprowadzony człowiek, żeby stać się kanibalem? Leningradczycy z czasów oblężenia znają odpowiedź… Ponad trzy miliony mieszkańców Leningradu doskonale wiedziało, co robić, kiedy Wiaczesław Mołotow w radiu obwieścił, że nadszedł czas wojny z III Rzeszą. 22 czerwca trzeba po prostu po raz kolejny powtórzyć to, co robiono już w czasach wojny domowej. […]

Kanał Ostróda-Elbląg to miejsce, w którym statki pływają po trawie. Cud inżynierii wodnej z XIX wieku wciąż zachwyca, chociaż… nie wiadomo, jak naprawdę się nazywa. Na początku podobno było słowo. Skoro więc tak, to też wypada zacząć od słowa. Otóż w tym przypadku pierwsze powinno brzmieć „Elbing-Oberländische Kanal” – tak bowiem według autorów monografii „150 […]

„Hindenburg” był rekordowo duży, w rekordowym tempie też spłonął. W połowie XIX wieku Francuzi wpadli na pomysł stworzenia latającego statku napędzanego maszyną parową. Na deskach kreślarskich zaczęły pojawiać się prototypy sterowców. 24 września 1852 roku nadszedł pierwszy sukces. Balon z napędem parowym wzniósł się z paryskiego hipodromu na wysokość 1800 m i pokonał 8 km. […]

Tym, czym dla Niemców jest finał w Bernie, tym dla Polaków jest mecz na Wembley albo… spotkania z Rosjanami. Gdyby w czasach, kiedy Gerard Cieślik strzelał bramki Lwu Jaszynowi, bramkarzowi reprezentacji ZSRR, istniała telewizja, ten drobny i niski zawodnik zostałby bożyszczem i nie mógłby spokojnie przejść przez ulicę. Pod warunkiem oczywiście, że komunistyczna telewizja pokazałaby, […]

W Moskwie jeśli już o nim wspominano, to nie inaczej niż „generał zdrajca”. Czyny Andrieja Własowa wykreślono z kart Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, bo w 1942 r. zwrócił się przeciwko Stalinowi. Własow z kolei uważał, że to nie on, ale właśnie Stalin zdradził i jego, i Ojczyznę Gdyby pisać o Andrieju Andriejewiczu Własowie klasycznie, zgodnie z […]

Ostatecznym etapem zagłady Warszawy miało być nie jej zniszczenie po powstaniu warszawskim, lecz uczynienie z miasta twierdzy, która zatrzyma pochód Armii Czerwonej. Przeszkodziła temu… choroba Hitlera i tchórzostwo jego podwładnych Przez ponad 60 lat leżał w amerykańskich archiwach. Tamtejszym historykom pewnie nie wydawał się ciekawy. Ot, plan wschodnioeuropejskiej stolicy z zaznaczonymi punktami. Nosił wprawdzie dopisek […]

Pochowane w bagnach i lasach bunkry, silnie ufortyfikowane miasto, w końcu szeroka na kilometr rzeka. Bojowy szlak Wojska Polskiego na północy Polski był pełen niespodzianek Komunistyczny pomysł był prosty. Do Polski wraz z Robotniczo-Chłopską Armią Czerwoną musi wkroczyć także polskie wojsko. Inaczej z wprowadzenia, a potem krzewienia i umacniania jedynie słusznego ustroju, nic nie wyjdzie. […]

Przez współczesnych nazywani Fuggerami północy. Byli jednymi z najbogatszych w Europie. Szczeciński ród Loitzów upadł, bo chciał pomóc Polsce zawładnąć Bałtykiem Oprócz tytułowego jest jeszcze jedno powiedzenie, które jak ulał pasuje do naszych bohaterów. Mówi się oto, że aby kogoś dobrze poznać, trzeba z nim zjeść beczkę soli. Otóż wielce prawdopodobne jest, że owa beczka […]

Nazistowskie latające talerze to jeden z najsłynniejszych mitów II wojny światowej. Czy w bajce tej tkwi jakieś ziarno prawdy? Czytelnicy „New York Timesa” 14 grudnia 1944 roku na jednej ze stron odnaleźli niewielką notatkę. Jej tytuł oznajmiał: „Latające tajemnicze kule to nowa nazistowska broń powietrzna”. W kilku zdaniach opisano zjawisko, jakie zaobserwowali alianccy lotnicy, operujący […]

Jest najsłynniejszym libertynem w historii. Jego seksualne eksperymenty owiane są legendą. Markiz de Sade, człowiek, który pokazał światu sadyzm i twierdził, że może on być źródłem przyjemności De Sade podniósł się z krzesła. Rozprostował kości, a przez jego twarz przebiegł lekki grymas. Ewidentnie markiz nie był zadowolony. To, co przed chwilą zobaczył na ekranie komputera, […]

Lotnicy przepijają do marynarzy. Dziewczyny z oddziałów pomocniczych flirtują z członkami Home Guard. 70 lat po niszczycielskich nalotach na swoje miasto londyńczycy się bawią Gdy mężczyzna podchodzi do baru i zamawia dwa drinki, młoda kobieta poprawia bujne loki, które rozsypały się w szaleńczym boogie-woogie. „Spitfire  Bar” zaopatrzony jest doskonale. W końcu od zakończenia wojny minęło […]

Całowanie potrafi zmienić bieg historii. Warto więc uważać, z kim się to robi, gdzie i w co się całuje Najsłynniejszy pocałunek na trwałe odmienił losy świata. „Kogokolwiek pocałuję, on to jest, chwytajcie go” – powiedział rzymskim żołnierzom Judasz Iskariota, jeden z dwunastu apostołów. Zaprowadził potem Rzymian do Ogrodu Oliwnego i pocałunkiem wydał Jezusa na ukrzyżowanie. […]

Najsłynniejszy rosyjski bard był potomkiem lubelskich Żydów. Polskę i Polaków cenił. Jednak nad Wisłą uznanie zyskał tak naprawdę dopiero po śmierci Włodzimierzowi Wysockiemu w Polsce podobało się wszystko. „Miał wiele więcej wspólnego z naszym krajem niż to, o czym powszechnie wiadomo. Jego rodzina pochodziła z Brześcia nad Bugiem. Zanim przeprowadzili się w głąb Rosji, nazywali […]

Serce Józefa Piłsudskiego spoczęło w Wilnie, w grobie Jego matki. Ciało Marszałka pochowano na Wawelu. Mózgu, pobranego po śmierci do badań, po wojnie nie odnaleziono. Gdzie w takim razie spoczywa najwybitniejszy Polak, twórca państwa polskiego? Czy w krakowskim panteonie królów i bohaterów, czy jednak w Wilnie, które kochał szczególnie i gdzie spoczywają jego ukochani żołnierze? […]