Materia w warunkach ekstremalnie niskiej temperatury zachowuje się bardzo nietypowo. Problem w tym, że osiągnięcie naprawdę ekstremalnie niskiej temperatury wcale nie należy do rzeczy łatwych. Zespół naukowców z Uniwersytetu Columbia postanowił przesunąć granice tego, co możliwe w tej dziedzinie. Fizycy pracujący pod kierownictwem Sebastiana Willa poinformowali właśnie w artykule naukowym opublikowanym w periodyku Nature, że […]

To zdecydowanie jedna z najciekawszych i najbardziej ryzykownych misji kosmicznych 2024 roku. Chińska sonda kosmiczna Chang’e-6, która jakiś czas temu wystartowała z powierzchni Ziemi w podróż na Księżyc, drugiego czerwca wylądowała na Srebrnym Globie. Można powiedzieć, że sond kosmicznych lądujących na Księżycu było jednak już wiele na przestrzeni ostatnich sześćdziesięciu lat. To prawda, ale nie […]

W czasie prac porządkowych prowadzonych przez ochotników na terenie Kazachstanu udało się zlokalizować zagadkowe rysunki naskalne. Jak się z czasem okazało, naukowcy wiedzieli o ich istnieniu, lecz utrzymywali tę wiedzę w tajemnicy. Wydaje się, iż sztuka ta pochodzi z epoki brązu lub żelaza. Jej datowanie sięga około 3500 lat wstecz, co samo w sobie jest […]

Øyvind Tveitane Lovra może mówić o wielkim szczęściu. Mieszkaniec Norwegii wybrał się na dwór w celu usuwania śmieci z pola. W pewnym momencie jego oczom ukazał się miecz. I to nie byle jaki, bo powiązany z czasami wikingów. Lovra pracował na terenie swojej farmy w Suldal i można śmiało założyć, że nie spodziewał się tego, […]

Wybierając się na ryby, jedną z ostatnich rzeczy, których możemy się w takich okolicznościach spodziewać, będzie znalezienie kości mamuta. Ale taki właśnie scenariusz rozegrał się w miejscowości Książnice. Bohaterem całej historii jest Tomasz Rosa z Krakowa. Jak stwierdził w wypowiedzi udzielonej reporterowi RMX MAXX, wędkarz przebywał akurat na urlopie. Wybrał się na oględziny koryta rzeki, […]

We wszechświecie jest dziewięć razy więcej ciemnej materii niż materii barionowej, którą faktycznie jesteśmy w stanie zaobserwować. Fakt, że nie wchodzi ona w żadne interakcje z promieniowaniem elektromagnetycznym, skutecznie od dekad utrudnia naukowcom badanie ciemnej materii. Teraz jednak może się to zmienić. Standardowy model ciemnej materii wskazuje, że między cząsteczkami ciemnej materii nie dochodzi do […]

Odkąd człowiek spogląda w przestrzeń kosmiczną, zastanawia się, czy na planetach krążących wokół innych gwiazd istnieje życie. Jeżeli tak, powstaje pytanie, czy owo życie było w stanie stworzyć cywilizację. Poszukiwania trwają, ale jednoznacznych odpowiedzi jak na razie nie ma. Wszechświat ma 13,8 miliarda lat. Nasza galaktyka — Droga Mleczna — ma co najmniej 10 miliardów […]

W czasie działań archeologicznych prowadzonych na zachodnim wybrzeżu Włoch udało się zlokalizować pewien zagadkowy obiekt. Postępy w zorganizowanych badaniach doprowadziły naukowców do konkluzji na jego temat. Jak sugerują, struktura znajdująca się w wodach w okolicach Campo di Mare wydaje się fragmentem starożytnej rzymskiej willi. Już wcześniej udało się zidentyfikować marmurową kolumnę, która była częścią okrągłego […]

Jaskinia Vogelherdhöhle znajduje się w Niemczech, na terenie kraju związkowego Badenia-Wirtembergia. Jest zarazem niezwykle cennym z punktu widzenia nauki stanowiskiem archeologicznym, na którym znaleziono szereg kościanych figurek. Do odkrycia jaskini doszło jeszcze przed drugą wojną światową, w 1931 roku. Autorem tego wyczynu był Hermann Mohn, który skontaktował się z Gustavem Riekiem z Uniwersytetu w Tybindze. […]

Określenie “ptasi móżdżek” jest pejoratywne, ale czarnowrony nie mają się czego wstydzić pod względem swoich umiejętności. Te wszechobecne ptaki miejskie potrafią policzyć na głos do czterech. Jak to możliwe? Wyniki nowego badania przeprowadzonego przez naukowców z University of Tübingen wskazują, że czarnowrony nie tylko potrafią liczyć, ale także umieją dopasować liczbę wydawanych dźwięków po zobaczeniu […]

Niektóre znaleziska utwierdzają nas w przekonaniu, że ludzkie problemy są uniwersalne – bez względu na to, czy mówimy o czasach współczesnych czy prehistorycznych. W tym przypadku można dojść do takich wniosków dzięki lekturze pewnego listu. Jego datowanie sięga okresu sprzed około 3770 lat, a sam artefakt ma formę glinianej tabliczki, którą znaleziono na terenie Mezopotamii. […]

W sobotę, 1 czerwca 2024 roku chińska sonda Chang’e-6 wylądowała bezpiecznie na niewidocznej z Ziemi stronie Księżyca. W ciągu najbliższych kilku dni pobierze ona próbki gruntu z powierzchni, a następnie wraz z nimi wyruszy w podróż powrotną na Ziemię. Tylko próbki z powierzchni innego ciała niebieskiego są w stanie odkryć przed nami historię jego ewolucji. […]

Kiedy silne rozbłyski klasy X na Słońcu stają się codziennością, wiemy, że znajdujemy się w pobliżu maksimum aktywności słonecznej w jedenastoletnim cyklu Schwabe’a. Sobota, 1 czerwca 2024 roku była właśnie jednym z takich dni. Powracająca na widoczną z Ziemi część Słońca grupa plam słonecznych AR 3664, która 10 maja wywołała zorze polarne, niewidziane na powierzchni […]

O dwóch najodleglejszych planetach Układu Słonecznego — Uranie i Neptunie — wiemy naprawdę niewiele. Choć znajdują się w naszym układzie planetarnym, to jak dotąd odwiedziła je tylko jedna sonda i na dodatek każda z tych wizyt trwała zaledwie kilka godzin. Okazuje się jednak, że planety te są znacznie ciekawsze, niż się wydawało. Dobrym przykładem oryginalności […]

Wielkim odkryciem mogą pochwalić się archeolodzy, których działaniami kierowała Monika Kamińska. Badaczka wraz ze współpracownikami dotarła do krypt prymasów Polski, które – jak wyjaśnia – nie były nigdy otwierane. Znalezisko miało miejsce w Łowiczu, na terenie województwa łódzkiego. Działający tam naukowcy zeszli do podziemi Katedry Łowickiej, gdzie natknęli się na dwie krypty. Okazały się one […]

Prowadzone na przełomie 2021 i 2022 roku badania obejmujące wody jeziora Mendota w Stanach Zjednoczonych doprowadziły do odnalezienia dwóch drewnianych artefaktów. Niedawno liczba odkryć zdecydowanie się zwiększyła, a my wiemy, czym są te obiekty. Dwa pierwsze znaleziska zostały uznane za prehistoryczne kajaki, którymi nasi przodkowie zapewne poruszali się po wodach wspomnianego jeziora. Sporych rozmiarów zbiornik […]

Sonda OSIRIS-APEX przeleciała w pobliżu Słońca, do czego nigdy nie była przygotowywana. Nic zatem dziwnego, że specjaliści z centrum kontroli misji z niepokojem czekali na ponowne nawiązanie kontaktu, a następnie na wyniki testów wszystkich instrumentów pokładowych. Takich wyników jednak chyba nikt się nie spodziewał. Sonda OSIRIS-APEX wystartowała z Ziemi 8 września 2016 roku pod nazwą […]

Słynne Stonehenge to jeden z najbardziej znanych i zagadkowych zabytków, ale na Wyspach znajduje się też mniej rozpoznawalny – a zarazem być może nawet bardziej tajemniczy – obiekt. Co wiemy na temat Seahenge? Znany również jako Holme I, jest obiektem, którego geneza sięga czasów prehistorycznych. Zlokalizowany na terenie hrabstwa Norfolk, ma postać drewnianego okręgu, a […]

Astronomowie obserwujący wszechświat za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba po raz kolejny przesunęli granice tego, co możliwe. Jeszcze żaden teleskop w historii nie zajrzał tak daleko w otchłań przeszłości wszechświata. Międzynarodowy zespół naukowców poinformował właśnie o tym, że za pomocą flagowego teleskopu kosmicznego udało mu się dostrzec w przestrzeni kosmicznej dwie najodleglejsze jak dotąd galaktyki. […]

Czy gwiazdy mogą żyć w sposób, jaki kojarzymy z organizmami występującymi na Ziemi? Wydaje się to kompletnie nierealne – podobnie jak brzmią doniesienia poświęcone sygnałowi dochodzącemu do nas ze Słońca. Rewelacje te mogą mieć swoje źródła w tym, o czym pisaliśmy wielokrotnie na przestrzeni ostatnich miesięcy. Chodzi o 11-letnie cykle aktywności naszej gwiazdy. Ten trwający […]

Pustynia Gobi nie należy do najprzyjemniejszych miejsc do życia. Ba, panujące tam warunki są tak skrajne, że mało kto chciałby zapuszczać się w ten region. Mimo to prehistoryczni ludzie jakimś sposobem przetrwali, a archeolodzy próbowali w ostatnim czasie wyjaśnić, jak udało im się tego dokonać. O wynikach przeprowadzonego śledztwa piszą na łamach Journal of Archaeological […]

Zdecydowana większość dzisiejszych ssaków na świecie jest żyworodna. Jedynie reliktowa grupa zwierząt zwanych stekowcami wciąż składa jaja z młodymi w środku podobnie, jak robią to ptaki czy gady. W Australii odkryto skamieniałość pradawnego stekowca pochodzącą z epoki dinozaurów. Znalezisko potwierdza, że najmniejszy kontynent na Ziemi był w dawnych czasach świadkiem prawdziwego rozkwitu tych nietypowych ssaków. […]

Do wielkiego odkrycia doszło w Kazachstanie. Działający tam archeolodzy wydobyli spod ziemi złotą biżuterię. Być może nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, iż chodzi o artefakty związane z pewną tajemniczą grupą ludzi. A w zasadzie tworzoną przez nich kulturą. Uczestnicy ekspedycji dotarli do wykonanych ze złota kosztowności, a także lustra z brązu […]

Wygląd okresowego układu pierwiastków poznaje każdy uczeń szkoły podstawowej. Wbrew pozorom jednak o wielu pierwiastkach znajdujących się w tym układzie wciąż wiemy bardzo niewiele. Na odkrycie, choć części właściwości jednego z nich — prometu — musieliśmy czekać aż osiemdziesiąt lat. Dopiero teraz naukowcy znaleźli sposób, aby przyjrzeć mu się nieco dokładniej. Promet to pierwiastek radioaktywny […]