W 1943 i 1945 roku poddawane przerażającym eksperymentom medycznym polskie więźniarki w KL Ravensbrück zbuntowały się. Łącznie przeprowadzono eksperymenty medyczne na 74 Polkach. Spośród tych kobiet 6 rozstrzelano jeszcze w obozie, a 5 zmarło w następstwie operacji. Ponad siedemdziesiąt Polek, Ukrainka, Niemka i 10 kobiet psychicznie chorych, których narodowość nie była ważna w momencie operacji. […]

Porwane kobiety Japończycy zamieniali w „pocieszycielki”, czyli seksualne niewolnice dla żołnierzy. W latach 1932–1945 było w Azji prawie 2 tysiące wojskowych „stacji pocieszenia”. Więziono w nich kilkaset tysięcy kobiet. „Chcę sprawiedliwości. Bardziej niż pieniędzy chcę publicznych przeprosin. Chcę zapewnienia, że nigdy więcej nie zaangażują się w wykorzystywanie kobiet. Mojej godności nie da się zamienić na żadne […]

Pozyskiwała informacje wywiadowcze z finezją godną Jamesa Bonda. Jej kochankowie nie wiedzieli, że amerykańska piękność w rzeczywistości pracuje dla ZSRR. Ale zanim Dodd przeszła na czerwoną stronę, była zagorzałą fanką nazistów, którą swatano z Adolfem Hitlerem! W marcu 1933 roku prezydent USA Franklin D. Roosevelt stanął przed nie lada problemem. Musiał wysłać do Berlina przedstawiciela […]

Zimna wojna to umowna nazwa okresu rywalizacji między blokiem wschodnim, czyli komunistycznych państw pod przewodnictwem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich a blokiem zachodnim, do którego należały kraje niekomunistyczne, na czele ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Stan napięcia między państwami, a także ich wzajemna rywalizacja o wpływy były bardzo rozciągnięte w czasie. Zimna wojna trwała w latach 1947-1991. […]

Wódz III Rzeszy genialnie grał na psychice tłumu i swoich rozmówców. Führer ciągle przemieniał swoje życie w sztukę teatralną. Jego kariera była w pewnym sensie pracą nad własnym mitem – ocenia w rozmowie z „Focusem Historia” niemiecki historyk Volker Ullrich, autor najnowszej biografii „Adolf Hi­tler. Lata awansu 1889-1939”. Pokazuje Führera w bardzo ludzkim świetle: obnaża […]

Karta Atlantycka była swego rodzaju dokumentem, który zapewnił preludium do zmian, jakie miały się dokonać w powojennej Europie. Jednak jak to zawsze bywa w szczególności wśród wydarzeń historycznych, każdy kij ma dwa końce. Problem pojawia się wówczas, gdy zaczniemy porównywać działania poszczególnych krajów, z tym co zostało spisane w karcie. Różnice są diametralne. Jak wyglądało […]

Plan Marshalla stanowił amerykańską odpowiedź na problemy wyniszczonej przez wojnę Europy. Jego stworzenie i przeprowadzenie w znaczący sposób przyczyniło się do zaistnienia nowego ładu polityczno-gospodarczego na Starym Kontynencie. Co to jest plan Marshalla? https://www.focus.pl/artykul/plan-marshalla-na-czym-polegal-i-dlaczego-polska-odmowila-udzialu – czy też, zgodnie ze swą oficjalną nazwą, Europejski Plan Odbudowy – był wynikiem obaw Stanów Zjednoczonych wobec narastającej ekspansji komunizmu […]

200 lat po zwycięstwie nad Napoleonem Wielka Brytania wciąż spłaca długi za tę wojnę – i za kilka innych. Do historii mogą odejść bohaterowie dawnych kampanii, ale nie zobowiązania finansowe, zaciągnięte przez rządy. Najjaśniejszy panie, do prowadzenia wojny potrzebne są trzy rzeczy: pieniądze, pieniądze i jeszcze więcej pieniędzy – te słowa wypowiedział 600 lat temu mediolański […]

Podczas II wojny światowej Brytyjczycy stworzyli specjalny oddział, który „wyczarowywał” fałszywe armie, porty, lotniska i obiekty wojskowe. Był to najskuteczniejszy kamuflaż w historii globalnych konfliktów. W maju 1940 roku grupa mężczyzn czekała na londyńskim dworcu na pociąg do Folkestone. Nosili mundury, ale już na pierwszy rzut oka było widać, że z armią mieli dotąd niewiele wspólnego. […]

“Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu” Piotra M. Majewskiego to książka o kulisach uprawiania polityki. Autor przedstawia w niej modelowy przypadek sytuacji, gdy w imię ratowania pokoju Europa uczyniła milowy krok w kierunku wyniszczającej wojny. Prezenty fragment książki wydanej przez Krytykę Polityczną 12 maja, czwartek, Nové Zvolání w Rudawach Czeskich GRANICA CZECHOSŁOWACKO-NIEMIECKA Wszystko odbyło się […]

Portugalia i Hiszpania zarobiły na handlu z Trzecią Rzeszą kilkaset ton złota. Bez znaczenia było, że Niemcy płacili kruszcem zrabowanym w krajach okupowanych. Na drodze z Pau do Saragossy, na granicy Francji z Hiszpanią, w Pirenejach, znajduje się opuszczona od kilkudziesięciu lat stacja kolejowa Canfranc. Mimo upływu czasu główny dworcowy budynek zachował urzekający findesieclowy styl. Od niedawna na […]

W hitlerowskiej armii walczyło więcej Polaków niż w Armii Krajowej, Armii Czerwonej i jej formacjach sojuszniczych czy w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Mundur feldgrau założyło ponad pół miliona dawnych obywateli II RP. Kiedy tylko skończył 18 lat, natychmiast został powołany do hufca pracy, tzw. RAD-u, który miał być przygotowaniem do służby w niemieckiej armii. […]

SS stworzyło doskonałe połączenie tych elementów. Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, choć nie wykorzystywał w pełni swego potencjału, zapewniał Rzeszy milionowe zyski Auschwitz II – Birkenau był oddalony o 3 kilometry od obozu macierzystego. Decyzję o budowie na miejscu dawnej wsi Brzezinka podjęto w marcu 1941 roku. W kwietniu wysiedlono jej mieszkańców, a w drugiej połowie roku […]

Co najmniej 120 ściganych za zbrodnie nazistów znalazło schronienie w Egipcie i Syrii. Tysiące byłych hitlerowskich ofi cerów pomagało w budowie armii i służb specjalnych tych krajów. Niektórzy przeszli nawet na islam W lipcu 1980 r. do doktora Georga Fishera, mieszkającego przy ulicy George’a Haddada w Damaszku, zapukał listonosz. Stowarzyszenie Przyjaciół Ziołolecznictwa z austriackiego Karlstein […]

Kiedy wybuchła II wojna światowa, Michał Radziwiłł podarował pałac w Antoninie… Hitlerowi. Chopin, który uwielbiał to miejsce, musiał przewracać się w grobie! W 1821 r. w położonym wśród lasów i stawów Antoninie zaczęła powstawać oryginalna rezydencja. Jej właścicielem był Wielki Namiestnik Księstwa Poznańskiego Antoni Henryk Radziwiłł. Jego drewniany pałac myśliwski miał mieć awangardową konstrukcję. Powstał na planie ośmiokąta, […]

W czasie II wojny światowej rząd amerykański zawarł pakt z włoską mafią. Czy w zamian za pomoc w zwycięstwie nad faszyzmem Amerykanie oddali władzę na Sycylii gangsterom? W 1942 r. Ameryka toczyła zaciekłą wojnę z Japonią na Pacyfiku. Jednocześnie dźwigała ciężar walk w Europie, dostarczając Wielkiej Brytanii i ZSRR broń. Konwoje wypływały z Nowego Jorku […]

Pełnił funkcję zastępcy szefa Związku Walki Zbrojnej pod okupacją niemiecką. Pułkownik Janusz Albrecht popełnił samobójstwo, gdy padło na niego podejrzenie o przejście na stronę Niemców 6 września 1941 roku szef sztabu Komendy Głównej AK pułkownik dyplomowany Janusz Albrecht „Wojciech” przyszedł na umówione spotkanie ze swoim dowódcą generałem Stefanem Roweckim do mieszkania przy ulicy Świętokrzyskiej 23 […]

Na pustkach w sklepach dorabiali się cwaniacy. A o towarach z polskiego czarnego rynku marzyli… Niemcy. Wojna od kuchni jest zaskakująca! „Dwa pociągi żywności zjadają codziennie warszawianie” – grzmiał 6 lutego 1940 r. „Goniec Krakowski”  – polskojęzyczna gazeta wydawana przez Niemców. Ta tzw. gadzinówka rozpisywała się, jak dużo konsumują mieszkańcy Warszawy i jak trudno jest […]

Dokładnie 73 lat temu amerykański bombowiec Enola Gay zrzucił bombę atomową na japońskie miasto. Uroczystości odbyły się o 8.15 czasu lokalnego, dokładnie o godzinie, w której 73 lata temu wybuchła bomba atomowa. Mieszkańcy Hiroszimy uczcili pamięć ofiar minutą ciszy i apelem o świat bez broni jądrowej. – Niektóre kraje otwarcie głoszą nacjonalizm i modernizują swoje arsenały nuklearne, […]

Powstanie warszawskie, miało też swoje ciemne strony. Nawet w powstańczych szeregach znaleźli się tacy, którzy mordowali bezbronnych i grabili ich własność. Nie wszystkich dosięgła sprawiedliwość. Jak wyglądało życie w Warszawie przed powstaniem, można dowiedzieć się z „Kroniki wydarzeń na terenie m.st. Warszawy od 1 sierpnia 1942 r. do 30 kwietnia 1944 r.”, przechowywa­nej w Archiwum […]

W Lubiążu Niemcy mieli ukryć skarby, które wywieźli z Wrocławia. Wynaleźli też pewien drobiazg, który zrewolucjonizował świat „Według informacji pochodzących od obywatela RFN, w okresie wojny klasztor w Lubiążu (…) zamieniony został na składnicę archiwaliów i dzieł sztuki. Przed wkroczeniem wojsk radzieckich całe zasoby miejscowej ludności, bardzo bogatej, i bogactwa z klasztoru oraz kościoła ukryto […]

Więźniowie z okupowanej Europy walczyli w ringu na śmierć i życie. Esesmani uwielbiali tę „rozrywkę” i zakładali się, kto wygra. A dla walczących była to okazja, żeby zdobyć jedzenie i przetrwać. “Nigdy nie nokautowałem Niemców w ringu. Masakrowałem ich przez całe trzy rundy”. Na wspomnienie wydarzeń sprzed kilkudziesięciu lat, Jerzy Junosza Kowalewski wciąż instynktownie zaciskał pięści. W […]

W przyszłym roku brytyjskie Royal Air Force świętuje stulecie istnienia. Z tej okazji w jego muzeum ma stanąć nowy pomnik upamiętniający wybitnego pilota samolotu Spitfire Mk V. Postać wybierają internauci, wśród kandydatów jest Polak. Projekt zakłada umieszczenie obok samolotu w muzeum pomnika najlepszego pilota tej maszyny. Polski lotnik Franciszek Kornicki prowadzi w zestawieniu, głosować na niego […]

Polski profesor w pamiętniku opisał swoje przeżycia z września 1939 roku i początków niemieckiej okupacji. „Focus Historia Ekstra” jako pierwszy opublikował treść tych wspomnień. W Niemczech pamiętnikami prywatnych osób zajmuje się specjalna instytucja – Deutsches Tagebucharchiv. Gromadzone są tam nie tylko dzienniki prywatnych osób, ale również ich korespondencja. Po konserwacji udostępniane są naukowcom i pasjonatom […]