ZSRR miał trwać przez wieki, a rozpadł się w parę lat. Co powaliło tego niezniszczalnego – wydawałoby się – giganta? Między innymi… próby reform! Ćwierć wieku temu, a dokładnie 17 marca 1991 r., odbyło się referendum, w którym mieszkańcy republik ZSRR wypowiedzieli się o przyszłości Związku. Zdecydowali jednoznacznie, że chcą, by… istniał dalej, tyle że […]

Prawda o obozach, które funkcjonowały w Polsce po 1945 r., wciąż nie może przebić się do naszej świadomości historycznej. Dlaczego akurat ta zbrodnia stalinowska została całkowicie przemilczana? Warto przypomnieć o ofiarach i spytać, ilu zbrodniarzy uniknęło sprawiedliwości… Między 1945 a 1950 rokiem w Polsce działało ponad dwieście obozów pracy przymusowej oraz obozów koncentracyjnych dla Niemców, […]

Litewskie ministerstwo obrony narodowej zaleca pozbycie się chińskich telefonów. Nowy raport tamtejszej agencji do spraw cyberbezpieczeństwa ostrzega, że Chiny sprawdzają przesyłane przez użytkowników treści. Ich dane trafiają zaś na serwery poza Europą. Litewskie ministerstwo obrony zaleciło obywatelom pozbycie się chińskich smartfonów. Zalecenie wydało po tym, jak ukazał się raport tamtejszego Centrum do Spraw Cyberbezpieczeństwa (NCSC). […]

W 1985 r. astronomowie z Torunia ośmieszyli komunistyczną telewizję i bezpiekę. Wystarczył im do tego komputer ZX Spectrum. To była sobota, 14 września 1985 r., godz. 21.15 – czas, kiedy większość Polaków, z braku innych rozrywek, zasiadła przed telewizorami. Mieszkańcy Torunia oglądający program pierwszy Telewizji Polskiej zauważyli na ekranach coś dziwnego. Na obraz z powtórką […]

Aleksandra Kołłontaj walczyła o emancypację kobiet, zajęła się losem sierot i prostytutek. Łamała obyczajowe tabu. Sytuacja rosyjskiego społeczeństwa po rewolucji październikowej była tragiczna. Wskutek działań zbrojnych setki tysięcy dzieci zostało sierotami. Głód dramatycznie zwiększył liczbę prostytutek. Z takimi problemami społecznymi musieli się zmierzyć nowi władcy dawnego imperium carów. Lenin miał jednak do rozwiązania inne, trudniejsze […]

Przestępstwo, którego dopuścił się Roman Polański ponad 30 lat temu, było znakiem czasu. Narkotyki, alkohol, seks-balangi, rozluźnienie obyczajów i hipisowska wiara, że wszystko wolno, jeśli tylko daje to satysfakcję – oto Kalifornia początku lat 70. Polański nie wytrzymał ciśnienia… Po wydarzeniach, jakie miały miejsce nocą z 8 na 9 sierpnia 1969 r., Ameryka straciła orientację, […]

Najbardziej izolowane państwo świata jest uznawane za kraj irracjonalny. Myślimy, że w tej egzotycznej despotii wszystko jest możliwe, dlatego wierzymy najdziwniejszym doniesieniom z Korei Północnej. Co jest prawdą, a co mitem? MIT 1 – Marihuana jest legalna   Wszystko zaczęło się od publikacji blogera Darmona Richtera, który twierdził, że podczas wakacji w Korei Północnej zakupił […]

Będzie Polska, a nie republika radziecka – taka była ostateczna wola Stalina. Wbrew oczekiwaniom i marzeniom przyszłego kierownictwa Polski Ludowej. Pierwsi przywódcy nie wyobrażali sobie Polski z własnymi granicami Był styczeń 1943 roku. Okrążona w stalingradzkim kotle armia generała Paulusa na próżno oczekiwała obiecanej przez Hitlera odsieczy. Za kilkanaście dni zdziesiątkowane oddziały będą musiały się […]

Polki na czeskich barykadach i przy mikrofonach, wzywające żołnierzy LWP do zaniechania walki – to nieznane oblicze oporu wobec agresji na Czechosłowację. Czy w sierpniu 1968 r. zwykli Polacy protestowali przeciw interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, czy uznali, że Czechom „należało się” za dawne polsko- czeskie konflikty? Dr Grzegorz Majchrzak, historyk z biura edukacji […]

Za niesienie wolnego słowa dziennikarzom Radia Wolna Europa groziła śmierć. Zwłaszcza jeśli byli Bułgarami… Od samego początku istnienia monachijska rozgłośnia Radio Wolna Europa była solą w oku władz państw, które w roku 1945 znalazły się w sowieckim obozie. Nic też dziwnego, że starano się walczyć nie tylko z programem emitowanym z Republiki Federalnej Niemiec, ale […]

Małgorzata Szejnert prowadzi w najnowszej książce śledztwo dotyczące losów żołnierzy zabitych po wojnie przez władze komunistyczne. Proboszcz, ksiądz Józef Maj pyta, czy znam cmentarze służewskie. Znam jeden, niewielki. Leży na skarpie, na południowy zachód od kościoła. Proboszcz wyjaśnia, że parafia ma dwa cmentarze. Ten, który znam, nazywa się Stary. Drugi leży niżej, po drugiej stronie […]

W czasach PRL-u władze porozumiewały się z polskim narodem przeważnie przy pomocy języka propagandy. Przybierał on różne formy, dzisiaj mające raczej komiczne zabarwienie. Częstym sposobem dotarcia do Polaków w dobie upowszechnienia się telewizji stały się filmy instruktażowe. Czego nauczały? Krótko mówiąc – bycia porządnym i oddanym ojczyźnie obywatelem. Jednak przede wszystkim miały na celu informować […]

Ojczyzna albo śmierć – echa tego pamiętnego hasła rewolucji kubańskiej z 1959 roku pobrzmiewają na Kubie do dziś. Największa wyspa Zatoki Meksykańskiej od lat przechodziła z rąk do rąk największych światowych mocarstw. Wreszcie ogłoszona została niezależnym państwem, rządzonym przez dyktatora. By jednak zrozumieć przyczyny zmian, jakie przez wieki zachodziły w tym kraju, należy zgłębić jego […]

Bronisław Komorowski, historyk, polityk, w l. 2001–2002 minister obrony narodowej, od 2007 r. marszałek sejmu. Pamięta pani jak w PRL-u płynął do nas statek z bananami? Gdy ruszał z Ameryki Południowej w telewizji ogłaszano: „Ruszył już statek z bananami do Polski”. I cały kraj czekał na ten jedyny w roku bananowy, kolorowy dzień przypadający na […]

Masowa ucieczka nie powinna być powodem do dumy. Nasi zachodni sąsiedzi potrafi ą jednak pięknie świętować porzucenie ojczystej ziemi, czyli wschodnich Niemiec. To ich zachowanie stało się symbolem obalenia komunizmu, a nie wydarzenia w Polsce Trochę, niestety, na nasze własne życzenie. My zajmowaliśmy się odbudową ojczyzny, ponosiliśmy ogromne koszty zmian, a Niemcy ze Wschodu sadowili […]

Jako osiemnastolatek trafił do sanacyjnego więzienia. W wieku 25 lat, choć był komunistą, został usunięty z Armii Czerwonej. Mając trzydzieści lat, zaczął budować Polskę Ludową. Władysław Matwin jako jeden z nielicznych wysoko postawionych komunistów z własnej woli zrezygnował z kariery dygnitarza Urodziłem się w Grodźcu, w 1916 r. Mój dom rodzinny w Zagłębiu był czerwony. […]

Trójka inteligentnych i dobrze wykształconych fanatyków – Wasilewska, Berman i Minc – zrobiła wszystko, aby pod wojnie Polska stała się kopią ZSRR Na odcinku politycznym i gospodarczym rządzi Polską wielka trójka. Rządzi, to znaczy rozpracowuje instrukcje sowieckie i decyduje, w jaki sposób mają być wykonane. Wszystkie decyzje i wytyczne w tych sprawach są dyskutowane i […]

Na początku Polski było słowo. Słowo towarzysza Stalina. Że należy w okupowanej Polsce założyć partię robotniczą, głoszącą hasła narodowowyzwoleńcze. Ale o żadnej wolnej Polsce ani Stalin, ani pracujący dla niego polscy komuniści – nawet nie myśleli. Z historykiem dr. Piotrem Gontarczykiem rozmawia Michał Wójcik W maju 1936 r. podczas Kongresu Pracowników Kultury we Lwowie Władysław […]

Może mieć Egipt Dolinę Królów, mogła i Polska Ludowa mieć swoją dolinę dygnitarzy – miejsce spoczynku włodarzy Polski Ludowej. Przedstawiciele władzy od pierwszych sekretarzy PZPR po artystów, wiernie służących sprawie socjalizmu – leżą na warszawskich Powązkach w okolicach Alei Zasłużonych Dolinę wytyczono na powązkowskim cmentarzu komunalnym (obecnie Cmentarz wojskowy) – choć nekropolia ta ma wiele […]

Jan Maria Rokita (ur. 1959), absolwent Wydziału Prawa UJ, działacz opozycyjnego ruchu „Wolność i Pokój” oraz NSZZ „Solidarność”, poseł na Sejm 1989–2007, członek PO. Od dzieciństwa byłem przekonany, że komunizm z definicji jest czymś, co samo się nie podda, że jest to dziki zwierz, który musi być zabity w sposób krwawy i kosztem wielkiej ilości […]

Kiedy równo 30 lat temu zaczynał się nowy etap w walce z komunizmem, nie przypuszczałem, że już za 10 lat będziemy skręcać nogi słynnego Okrągłego Stołu i szykować się do prawie wolnych wyborów. W grudniu 1979 roku trudno było o tym marzyć. 18 grudnia. Kolejna rocznica tragicznych wydarzeń z 1970. Jeszcze więcej ludzi przy bramie […]

Stosunki PRL ze Związkiem Radzieckim miały szczególny charakter. Warszawa udawała, że jest niezależna od Moskwy, a Moskwa nie udawała, że szanuje suwerenność naszego kraju. To był niezwykły dzień. Posiedzenie plenarne ONZ z 12 października 1960 roku przełamało monotonię, towarzyszącą zwykle obradom tej organizacji – na sali doszło do incydentu, który na trwałe wpisał się do […]

Przewodniczący Mao, gdy nie obmyślał kolejnego Wielkiego Skoku, tworzył wiersze ku chwale ojczyzny oraz… kobiet. Wbrew pozorom niektóre jego utwory miały szansę przejść do historii literatury Mao Zedong, syn zamożnego chłopa i analfabetki, nie przejmował się wcale, że po spożyciu ulubionej wieprzowiny na ostro puszcza głośno wiatry. Nie słuchał też namów, by dbać o zęby […]

Ponad 70 lat temu elity intelektualne Wielkiej Brytanii, Francji czy Włoch lekceważyły niepokojące relacje o komunistycznych zbrodniach w ZSRR Komunizm uwodził zachodnich polityków, dziennikarzy, intelektualistów czy robotników. Uwodził, mimo że równolegle prasa zamieszczała dramatyczne relacje o życiu w ZSRR. Komunizm i sowiecka propaganda uwodziły tak dobrze, że korespondent „New York Timesa”, laureat Nagrody Pulitzera Walter […]