Takie różnice tłumaczy się najczęściej wpływem otoczenia: od malutkiego zachęca i nakłania się dzieci do zabaw przedmiotami odpowiadającymi ich płci, by nauczyły się tego, co jest „stosowne” i powszechnie przyjęte, a także żeby potrafiły identyfikować się z własną płcią. Wiara we wszechmogący wpływ społeczeństwa i wychowania jest tak silna, że teorii tej nie szkodzą nawet […]

Prędzej czy później benzyna się skończy. Gaz również. Na czym będziemy jeździć za 50 lat? Pamiętacie końcową scenę z „Powrotu do przyszłości”, gdy doktor wrócił na chwilę z przyszłości? Zapakował garść śmieci do „baku” De Loreana i odleciał. Miał na pokładzie mini elektrownię atomową: czystą, lekką, wydajną i bezpieczną. Czy tak będzie wyglądało tankowanie w […]

Za kilka lat każdy będzie mógł pogrzebać we własnym genomie, nagrać go na płytę CD albo opublikować w Internecie. Nie oznacza to jednak, że przestaniemy chorować i będziemy płodzić „idealne” dzieci To najcudowniejsza z map stworzonych dotąd przez ludzkość – powiedział prezydent Stanów Zjednoczonych Bill Clinton, gdy w 2000 roku uczeni wręczyli mu płytę CD […]

Wstrząsające raz po raz naukowym światkiem skandale dowiodły, że uczeni wcale nie są wolni od ludzkich przywar. Kłamią, mamią i fabrykują „naukowe” odkrycia nie gorzej niż zwykli oszuści Naukowiec poświęca cały czas i energię na poszukiwanie prawdy o świecie. Do szczęścia nie potrzebuje pieniędzy, sławy ani nawet skarpetek do pary. Tak nam się przynajmniej wydawało. […]

Producenci aparatów fotograficznych muszą zweryfikować swoje spojrzenie na klasyczną optykę. Rynek aparatów cyfrowych do złudzenia przypomina zawody olimpijskie. Na początku sportowcy spektakularnie biją rekordy, by z czasem poprawiać wyniki nie o sekundy, lecz o setne części sekund, i nie o metry, ale o centymetry. Do niedawna producenci ścigali się w zawrotnym tempie: matryce światłoczułe miały […]

Jedno spojrzenie wystarcza nam, by ocenić drugiego człowieka – pod warunkiem, że jest do nas podobny Sto milisekund znajomości – tyle nam potrzeba by stwierdzić, czy człowiek, który stoi przed nami, jest godny zaufania, czy może lepiej wziąć nogi za pas. Tak szybka ocena może być wyłącznie instynktowna – na zastanawianie się i racjonalne myślenie […]

Przesypiamy jedną trzecią życia. Eliminując sen, zyskalibyśmy lata. Naukowcy pracują nad tym, byśmy przestali marnować czas Spora część Ziemi jawi się na nocnym zdjęciu satelitarnym jako bajkowa kraina, migocząca tysiącami świateł. Roziskrzona planeta musi wydawać się kosmitom niezwykle pociągająca, jednak to nie robaczki świętojańskie dodają jej urody. To współczesne miasta – molochy, w których nigdy […]

Zastanawiałeś się kiedyś, jaką klawiaturą posługują się ludzie piszący po arabsku, tajsku, chińsku czy hebrajsku? Dobrze nam wszystkim znany układ klawiatury QWERTY został opracowany w 1868 roku na potrzeby angielskiego, a potem przystosowany dla innych języków zapisywanych alfabetem łacińskim. Po pewnych przeróbkach można go też stosować przy alfabetach takich jak hebrajski, tajski czy rosyjski. Poszczególne […]

Kiedyś wynoszeni na ołtarze albo wyśmiewani, dziś są bezcennym źródłem wiedzy dla naukowców Myśląc o wspaniałej cywilizacji starożytnych Egipcjan, rzadko kiedy pamiętamy o tym, jak chorowite było ówczesne społeczeństwo. W państwie faraonów powszechne były na przykład malaria, gruźlica, trąd i achondroplazja. Ta ostatnia to najczęstsza przyczyna karłowatości – dotknięci nią ludzie mają krótkie ręce i […]

Kolejne państwa dołączają do kosmicznego wyścigu. W przestrzeń będzie latać coraz więcej maszyn, ludzi i… odpadków. Kiedy w październiku 2003 roku na pokładzie pojazdu Shenzhou 5 – zmodyfikowanego rosyjskiego Sojuza – pułkownik Yang Liwei jako pierwszy Chińczyk poleciał na okołoziemską orbitę, do USA i Rosji dołączyła nowa potęga kosmiczna. Wszystko wskazuje na to, że w […]

Drogę podboju kosmosu, na którą wkroczyła rasa ludzka przed ponad półwieczem, torowały nam zwierzęta. I robią to nadal dla dobra nauki. Pierwszymi stworzeniami z Ziemi, które pojawiły się w kosmosie za sprawą człowieka, nie były małpy, psy ani nawet myszy, lecz muszki owocówki (Drosophila melanogaster) – te same, które latem dobierają się do każdego ciasta […]

Podziały rasowe nie mają żadnego uzasadnienia naukowego. Pod względem genetycznym Polak może się różnić od innego Polaka bardziej niż od Masaja Ludzie, jak wszystkie żywe istoty, wykazują zmienność. Choć jej ocena jest subiektywna, zgadzamy się, że ludzie wyglądają rozmaicie: różnią się od siebie kolorem skóry, kształtem i barwą włosów, cechami twarzy, kształtem głowy czy wielkością […]

Większość internautów ma dobre intencje i chce zrobić coś pożytecznego dla innych – uważa Jimmy Wales, twórca Wikipedii Pięć lat temu powstały pierwsze artykuły w polskojęzycznej wersji Wikipedii – internetowej encyklopedii, którą każdy może tworzyć i redagować. Dziś jest ona jedną z najchętniej odwiedzanych stron w sieci i dla wielu internautów stanowi bezcenne źródło wiedzy. […]

Pasy bezpieczeństwa, poduszki powietrzne, kurtyny, foteliki samochodowe – to wszystko jedynie zwiększa szanse przeżycia wypadku. Mimo ogromu pracy inżynierów najwięcej w dalszym ciągu zależy od samych kierowców Kilka lat temu miałem okazję wziąć udział w kursie bezpiecznej jazdy. To była świetna zabawa. Kręciliśmy piruety na płytach poślizgowych, trenowaliśmy słynnego „łosia na drodze”, hamowanie na zakręcie […]

Prawie czterdzieści lat temu ludzie przelotnie odwiedzili Księżyc. Teraz chcieliby tam pozostać na dłużej. To ogromne wyzwanie techniczne W historii naszej planety zaraz za wielkimi odkryciami geograficznymi nastąpiła era kolonizacji. Autorzy science fiction uważali, że nie ma najmniejszego powodu, by z kosmosem rzecz się miała inaczej. Dlatego na kartkach powieści fantastycznych co najmniej od lat […]

Nasze ciało zawiera więcej genów bakteryjnych niż ludzkich, a bez zamieszkujących nasze jelita robaków trudno nam się obejść. Kim więc naprawdę jesteśmy? Człowiek – to brzmi dumnie. Jako jeden z nielicznych gatunków na Ziemi – a być może nawet jedyny – jesteśmy świadomi swego własnego istnienia. I pewnie dlatego przywykliśmy mówić o naszym, ludzkim organizmie, […]

Ocieplenie klimatu to nie tylko katastrofa ekologiczna, ale również okazja do zrobienia dobrych interesów dla firm i uczonych Według najnowszego raportu ONZ globalne ocieplenie jest niemal na pewno skutkiem działalności człowieka. I trudno się dziwić, skoro tylko w zeszłym roku za sprawą przemysłu do atmosfery trafiło ponad 29 miliardów ton dwutlenku węgla. Zmiany klimatyczne dają […]

Walka z rakiem, produkcja energii, oczyszczanie atmosfery – to zadania, jakie już dawno postawili naukowcy przed sztucznymi organizmami. Właśnie takie powstają Trudno byłoby znaleźć dziś genetyka bardziej znanego i bardziej kontrowersyjnego niż Craig Venter. Świat usłyszał o nim po raz pierwszy pod koniec XX wieku, gdy zaangażował się w odczytywanie ludzkiego genomu. Kierowana przez niego […]

Czy to możliwe, że naukowcy przegapili najmniejsze na Ziemi istoty żywe, które na dodatek są przyczyną wielu chorób? Przez wiele setek lat ludzie byli przekonani, że stworzenia żywe rodzą się „z niczego” – Arystoteles pisał, że myszy powstają z brudnego siana, mszyce z rosy na roślinach, muchy z zepsutego mięsa… Tę teorię samorództwa ostatecznie obaliły […]

Nie masz głowy do matematyki? Być może dlatego, że twój mózg jest odrobinę uszkodzony. Na dyskalkulię cierpieć może nawet 14 proc. ludzi, czyli średnio co siódmy uczeń w każdej klasie Każdy z nas pamięta takie dzieciaki ze szkoły. Jeden był klasowym chuliganem, nieuważającym na lekcjach i często bijącym inne dzieci. Drugi zawsze miał fatalne oceny […]

Śmiałka, który zdecyduje się przetestować ich pomysł, trzeba będzie wyposażyć nie tylko w porządny spadochron. Podstawą jest skomplikowany kombinezon ciśnieniowy. Na wysokości stu kilometrów, gdzie panuje 90-stopniowy mróz, a atmosfery praktycznie nie ma, oddycha się tlenem z butli. Strój skoczka musi więc być nie tylko idealnie szczelny i mocny, ale też chronić przed skrajnymi temperaturami. […]