Czasami największe odkrycia archeologiczne przytrafiają się zupełnie przypadkowo. Wystarczy uważne spojrzenie i odrobina szczęścia, by zwykła rodzinna wycieczka zamieniła się w podróż przez tysiąclecia. Tak właśnie stało się w przypadku Maika Böhnera, który podczas niedzielnego spaceru z bliskimi natrafił na coś, co na zawsze zmieniło jego spojrzenie na historię ukrytą pod stopami. Gdy szedł przez […]

Morza i oceany od zawsze skrywały największe tajemnice ludzkich cywilizacji. Gdzieś pod taflą wody spoczywają zatopione miasta, których historie czekają na odkrycie. Tym razem to Egipt stał się świadkiem niezwykłego archeologicznego przełomu. W Zatoce Abu Qir rozegrał się spektakl, który przywodzi na myśl legendę o Atlantydzie. Operacja wydobycia reliktów zatopionego miasta sprzed ponad 2000 lat […]

Archeolodzy w północno-wschodniej Francji natrafili na coś, co każe nam na nowo przemyśleć nasze wyobrażenia o prehistorycznej Europie. To nie jest zwykłe znalezisko, a raczej mroczne świadectwo czasów, w których przemoc przybierała formy, jakie trudno nam dziś pojąć. Odkrycie sprzed sześciu tysięcy lat odsłania nieznany wymiar neolitycznych konfliktów. Jeden z najwcześniejszych udokumentowanych przypadków celebracji zwycięstwa […]

Przez ponad pół wieku stanowiła jedną z największych zagadek paleoantropologii. Niemal kompletne sklepienie czaszkowe znalezione w greckiej jaskini od dziesięcioleci spędzało sen z powiek naukowcom, którzy nie potrafili jednoznacznie określić ani jej wieku, ani miejsca w drzewie ewolucyjnym człowieka. Dopiero teraz, po 65 latach spekulacji, udało się rozwikłać tę archeologiczną tajemnicę. Najnowsze badania nie tylko […]

Historia lubi płatać figle. Czasami to, co wydaje się katastrofą, okazuje się błogosławieństwem dla nauki. Tak właśnie stało się nad Jeziorem Tyberiadzkim, gdzie żywioł otworzył drogę do jednego z najciekawszych odkryć archeologicznych ostatnich lat. Kiedy pod koniec lipca ogień pochłonął rezerwat przyrody Betiha, nikt nie spodziewał się, że płomienie przygotują grunt dla niezwykłego znaleziska. Przez […]

Ukryta przez tysiąclecia w gęstych lasach Rumunii fortyfikacja niedawno ujrzała światło dzienne. Nie dzięki tradycyjnym wykopaliskom, lecz za sprawą nowoczesnych dronów wyposażonych w technologię LiDAR (Light Detection and Ranging). To odkrycie może zmienić sposób, w jaki postrzegamy prehistoryczne cywilizacje z okresu przejściowego między neolitem a epoką brązu. Jak technologia przebija się przez wieki Archeolodzy z […]

Imperium Inków od zawsze fascynowało badaczy swoją wyjątkowością. Ta potężna cywilizacja, w przeciwieństwie do innych dawnych mocarstw, nie używała tradycyjnego pisma. Zamiast tego opracowała tajemniczy system węzełków na sznurach, zwany kipu, służący do zapisu informacji od danych statystycznych po historie dynastyczne. Przez stulecia uważano, że sztuka tworzenia tych skomplikowanych dokumentów była zarezerwowana wyłącznie dla wąskiej […]

Japonia wciąż skrywa wiele tajemnic odnoszących się do tamtejszych cesarskich grobowców. Szczególnie jeden z nich: monumentalne mauzoleum w kształcie dziurki od klucza, pozostaje zamknięty przed badaczami. To właśnie tam spoczął cesarz Nintoku, a przez dziesięciolecia nikt nie mógł potwierdzić, co kryje się wewnątrz jego grobowca. Nagle, po ponad półtora wieku, pojawiła się nieoczekiwana szansa. Dwa […]

Głęboko w kenijskiej ziemi kryje się coś, co każe nam przewartościować początki ludzkiej pomysłowości. Odkrycia dokonane w obrębie stanowiska Nyayanga nie tylko przesuwają granice naszej wiedzy, ale stawiają zupełnie nowe pytania o umysły naszych najdawniejszych przodków. Co takiego znaleźli archeolodzy, że zmusza nas to do napisania na nowo rozdziału o ewolucji poznania? Kamienne artefakty sprzed […]

W północno-wschodniej Brazylii kryje się miejsce, które zdumiewa nawet doświadczonych archeologów. Serrote do Letreiro to niezwykła kapsuła czasu. Mówimy bowiem o stanowisku, na którym znajdują się skamieniałe ślady sprzed milionów lat, łącząc się z ludzką twórczością sprzed tysięcy lat. Co łączy te dwa światy oddzielone przepaścią czasu? Skarby ukryte w brazylijskim regionie Okazuje się, że […]

Coś niezwykłego dzieje się pod powierzchnią białoruskiej ziemi. Najnowsze znaleziska archeologiczne zmuszają nas do przewartościowania dotychczasowej wiedzy o początkach osadnictwa w tej części Europy. Odkrycia są na tyle znaczące, że mogą wpłynąć na nasze rozumienie prehistorii całego regionu. Badacze penetrują zarówno lądowe stanowiska, jak i zanurzone w wodzie tereny, stosując pionierskie metody badawcze. To połączenie […]

Afryka znów zaskakuje paleontologów. Podczas prac w północno-wschodniej Etiopii naukowcy natknęli się na skamieniałości, które mogą wymusić rewizję naszych dotychczasowych poglądów na ewolucję człowieka. Trzynaście zębów sprzed 2,6 miliona lat to nie tylko kolejne odkrycie. To również potencjalny klucz do zrozumienia, jak skomplikowana była historia naszego gatunku. Nieoczekiwane odkrycie w Ledi-Geraru Co ciekawe, to nie […]

Lodowce odsłaniają swoje tajemnice w sposób, jakiego nikt się nie spodziewał. Podczas gdy świat obserwuje niepokojące tempo topnienia pokryw lodowych, z głębin lodu wyłaniają się ludzkie historie zamrożone w czasie. To paradoksalny efekt zmian klimatycznych: natura oddaje to, co niegdyś pochłonęła. I trzeba przyznać, że okoliczności, w jakich się to dzieje, są wyjątkowo uderzające. Pakistan. […]

Pustynia Zachodnia w Egipcie ponownie zaskoczyła archeologów. Pod warstwami piasku okazały się skrywać pozostałości dawno zapomnianego świata. To nie pojedyncze artefakty, lecz całe miasto czekające na moment, w którym archeolodzy będą w stanie skompletować jego historię. W oazie Kharga, z dala od znanych stanowisk nad Nilem, naukowcy natrafili na coś wyjątkowego. Kompleks osadniczy w Ain […]

Członkowie stowarzyszenia znanego jako Kociewscy Poszukiwacze mają nie lada powody do zadowolenia. To właśnie na ich konto możemy przypisać znalezisko, które być może nie zmieni historii naszego kraju, ale z pewnością pokaże coś istotnego na temat dawnych mieszkańców tej części Europy. Bransoleta z epoki brązu na celowniku poszukiwaczy skarbów Chodzi o bransoletę datowaną na VIII-IX […]

Gdzieś w mrocznych głębinach Morza Karaibskiego, na trudno dostępnej głębokości, spoczywa coś, co może zmusić nas do przewartościowania ludzkiej historii. Coś tak niezwykłego, że przez ponad dwie dekady naukowcy spierają się o jego pochodzenie. Czy to ślady zapomnianej cywilizacji, czy tylko iluzja optyczna? Ta podwodna zagadka wciąż czeka na rozwiązanie. W 2001 roku, podczas rutynowych […]

Co kryje niepozorna czaszka znaleziona pół wieku temu we włoskiej jaskini? Okazuje się, że jej historia jest bardziej skomplikowana, niż mogłoby się wydawać. Jak przyznają naukowcy zaangażowani w tę sprawę, zebrane informacje mogą zmienić nasze rozumienie paleolitycznych społeczeństw. Przez dziesięciolecia uważano, że nietypowy kształt wspomnianej czaszki stanowi efekt choroby bądź wypadku. Najnowsze badania pokazują jednak […]

Gdy nurkowie zanurzyli się w mętnych wodach Sawy, nie spodziewali się, że wyłowią coś więcej niż rzeczny muł. Bośnia i Hercegowina znów zaskoczyła świat archeologii, a to, co wydobyto z dna, może zmusić nas do ponownego rozpatrzenia kwestii wypraw handlowych na terenie Europy. Skala odkrycia jest tak ogromna, że już na tym etapie widać drzemiący […]

Gdzieś pod polem kukurydzy na indonezyjskiej wyspie Sulawesi leżała ukryta odpowiedź na pytanie, które dręczyło archeologów od dziesięcioleci. Siedem niepozornych kamieni, wyglądających na zwykłe otoczaki, okazało się kluczem do przewartościowania historii ludzkich wędrówek. Tajemnica ukryta w piaskowcu, czyli co mogło wyewoluować na odizolowanej wyspie? W okolicach miejscowości Calio międzynarodowy zespół badawczy natrafił na siedem precyzyjnie […]

W surowym krajobrazie wschodniej Turcji archeolodzy dokonali odkrycia, które każe nam inaczej spojrzeć na historię tego regionu – w szczególności związaną z istnieniem królestwa znanego jako Urartu. Archeolodzy natknęli się nie tylko na pozostałości sporych rozmiarów fortecy, ale dodatkowo odnaleźli pewien wyjątkowo intrygujący pochówek. Skarby urartyjskiej arystokratki i zagadkowe stanowisko Wysoko w górach prowincji Van, […]

Wyobraź sobie dwie kobiety sprzed sześciu tysięcy lat, pochłonięte codzienną walką o przetrwanie w lasach, które obecnie znajdują się w granicach Czech. Ich losy przez długi czas pozostawały zapomniane, dopóki współczesna nauka nie pozwoliła na ponowne spojrzenie na twarze zmarłych. Można więc stwierdzić, iż naukowcy w wirtualny sposób przywrócili zmarłe do życia. To historia nie […]

Podczas rutynowych prac przy budowie linii energetycznej w Saksonii-Anhalt natrafiono na coś niezwykłego. Archeolodzy odkryli serię zagadkowych struktur, które od pięciu tysiącleci skrywały mroczne sekrety neolitycznej społeczności. Okazuje się, że to nie pierwsze takie znalezisko w regionie, lecz jego skala i zawartość każą na nowo spojrzeć na obrzędy naszych przodków. Co dokładnie znaleziono w tych […]

Przez siedem dekad stanowił jedną z większych zagadek archeologicznych. Pomarańczowa, lepka substancja przechowywana w brązowym słoju, odkryta w połowie ubiegłego wieku, opierała się wszelkim próbom identyfikacji. Co kryło się w naczyniu złożonym w ofierze starożytnemu bóstwu? Tajemnicze znalezisko z podziemnego sanktuarium W 1954 roku archeolodzy badający podziemne sanktuarium w greckiej kolonii znanej jako Paestum, około […]

Na wysokości 4300 metrów, w pobliżu jeziora Zhaling na Wyżynie Tybetańskiej, archeolodzy natrafili na kamienną inskrypcję sprzed ponad 2200 lat. To niecodzienne znalezisko może zmienić nasze postrzeganie obsesyjnych poszukiwań nieśmiertelności przez pierwszego cesarza zjednoczonych Chin. Niecodzienne znalezisko pod niebem Tybetu Datowana na 221 rok p.n.e. inskrypcja została wykonana charakterystycznym dla dynastii Qin pismem małopieczęciowym (xiaozhuan). […]