Kiedy pod koniec sierpnia w okolicach południowego bieguna Księżyca wylądował lądownik Vikram z łazikiem Pragyan na pokładzie, wszystkie media na świecie mówiły o niesamowitym sukcesie Indii. Było to pierwsze w historii tego kraju miękkie lądowanie na Księżycu, i co ważne pierwsze w historii w ogóle lądowanie w okolicach biegunowych. Można było odnieść wrażenie, że cel […]

Łazik Perseverance przemierza dno krateru Jezero na Marsie już od ponad dwóch lat. Razem z nim nigdy niewidziany wcześniej teren bada niewielki, niespełna dwukilogramowy dron Ingenuity. To on latając po okolicy, pomaga w wytyczaniu trasy łazika i w identyfikacji potencjalnie ciekawych obiektów, do których warto by było podjechać celem dokładniejszego zbadania. Choć operatorzy łazików marsjańskich […]

Czarne dziury to jedne z najbardziej fascynujących obiektów w przestrzeni kosmicznej. Jest z nimi tylko jeden problem, który nie daje spokoju naukowcom — nijak nie jesteśmy w stanie dowiedzieć się nic o tym, co znajduje się w ich wnętrzu. Być może jednak naukowcy właśnie znaleźli sposób zajrzenia tuż pod powierzchnię czarnej dziury. Bardzo często mówi […]

Od kilku dekad dzięki rozwojowi teleskopów kosmicznych człowiek zagląda w najdalsze możliwe zakątki wszechświata. Teleskopy Hubble’a i Jamesa Webba sięgają swoimi zwierciadłami aż do początków wszechświata, dzięki nim dostrzegamy galaktyki takimi, jakie były mniej niż miliard lat po Wielkim Wybuchu. Skoro jesteśmy w stanie sięgnąć tak daleko, czy to w ogóle możliwe, że nie widzimy […]

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba jeszcze się na dobrze nie rozpędził z obserwacjami głębokiego kosmosu, a w NASA w najlepsze już trwa budowa kolejnego przełomowego instrumentu obserwacyjnego. Kosmiczny Teleskop Nancy Grace Roman — jeżeli wszystko pójdzie dobrze — trafi w przestrzeń kosmiczną już w 2027 roku. Do tego czasu jednak inżynierowie i konstruktorzy będą mieli mnóstwo […]

Jowisz jest największą planetą Układu Słonecznego. Jego masa, a tym samym oddziaływanie grawitacyjne sprawia, że jest on w stanie sprawować swoistą władzę nad wszelkimi małymi ciałami Układu Słonecznego. Przylatujące z zewnętrznych rejonów Układu Słonecznego komety i planetoidy zazwyczaj odczuwają jego wpływ grawitacyjny. Czasami w niego trafiają, czasami są przez niego przyspieszane na tyle, że całkowicie […]

Astronomowie z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley odkryli w tym roku eksplozję supernowej w znajdującej się stosunkowo niedaleko od nas Galaktyce Wiatraczek. To wyjątkowe odkrycie, bowiem jest to najbliższa eksplozja tego typu od niemal dekady. Galaktyka Wiatraczek, znana także pod numerem 101, to galaktyka spiralna odległa od nas o 21 milionów lat świetlnych. To jedna z […]

W grudniu 2021 roku astronomowie zarejestrowali na niebie niezwykle długi i jasny rozbłysk promieniowania gamma. Jego wyjaśnienie przez kolejne dwa lata, aż do teraz było niezwykle trudne. Wszystko jednak wskazuje, że w końcu udało się zrozumieć, w jakim procesie został on wyemitowany. W 2022 roku astronomowie z Uniwersytetu Northwestern wykazali na bazie obserwacji, że długie […]

Orbita okołoziemska jest ogromna. Znajdzie się tam miejsce dla wszystkich stacji kosmicznych, satelitów, sond obserwacyjnych i ludzi. Tak przynajmniej wydawało nam się przez pierwszych kilkadziesiąt lat eksploracji kosmosu. Nikt się za bardzo nie przejmował tym, co się stanie gdy wynoszone tam satelity, czy segmenty rakiet spełnią już swoje zadanie i pozostaną na orbicie. Założenie było […]

Fizycy dokonali istotnych postępów w zakresie obserwacji prowadzonych w gazie schłodzonym do skrajnie niskich temperatur. Uwiecznione przez nich struktury nieprzypadkowo zostały nazwane pierścieniami Alicji. Stanowi to nawiązanie do Alicji w Krainie Czarów i zostało szerzej opisane na łamach Nature Communications. Przeprowadzone do tej pory eksperymenty zaowocowały między innymi szeroko zakrojonymi możliwościami obejmującymi pewien rodzaj magnetyzmu. […]

Na początku sierpnia astronomowie obserwujący niebo za pomocą największych i najbardziej zaawansowanych teleskopów na powierzchni Ziemi, stanęli przed zupełnie nowym wyzwaniem. Nie było to jednak odkrycie zupełnie nowej kategorii obiektów kosmicznych, nie była to nowa i nietypowa eksplozja supernowej. Owym wyzwaniem był atak hakerów na komputery sterujące największymi teleskopami na Ziemi. Ataki były na tyle […]

Czasami można odnieść wrażenie, że Ziemia jest czymś wyjątkowym we wszechświecie, bowiem jest to miejsce wprost idealne do życia dla ludzi. To oczywiście nieprawda. Najpierw była Ziemia, a następnie powstało na niej życie i w toku ewolucji, albo musiało zniknąć z powierzchni planety, albo musiało się przystosować do warunków na niej panujących. Jak widać, my […]

Układ Słoneczny składa się ze Słońca oraz krążących wokół niego ośmiu planet, ich księżyców oraz planetoid i komet. Tak przynajmniej wygląda to na pierwszy rzut oka. Rzeczywistość jest jednak inna. Cały nasz układ planetarny wypełniony jest wysokoenergetycznymi cząstkami, które emitowane są w atmosferze Słońca, a następnie przemierzają przestrzeń kosmiczną aż do heliopauzy, gdzie Układ Słoneczny […]

Kiedy spojrzy się na zdjęcia dostarczane na przestrzeni lat z powierzchni Marsa przez różnego rodzaju łaziki i lądowniki, można nabrać przekonania, że Czerwona Planeta jest wyjątkowo nudnym miejscem, którego powierzchnia w stu procentach pokryta rdzawym pyłem i kamieniami. Na szczęście oprócz lądowników i łazików mamy także całkiem liczną flotę satelitów, które krążą wokół Marsa i […]

Ziemia to trzecia planeta od Słońca, która okrąża je w odległości około 150 mln km. Neptun to z kolei ósma i ostatnia planeta Układu Słonecznego i ona już znajduje się niemal 4,5 miliarda kilometrów od Słońca. Mimo tak potężnej odległości nawet z Ziemi jesteśmy w stanie wykrywać zmiany zachodzące w atmosferze tej tajemniczej i zimnej […]

Blue Origin to jedyna firma, której jak dotąd udało się wprowadzić do oferty turystyczne loty za granicę kosmosu. Owszem, cały lot rakiety New Shepard z kapsułą załogową i powrót na Ziemię trwa niespełna kwadrans, ale mimo wszystko pozwala na przekroczenie granicy kosmosu, symulację stanu nieważkości oraz zobaczenie krzywizny Ziemi na tle czerni przestrzeni kosmicznej. Jak […]

Nie bez powodu mówi się, że ewentualne wydobycie zasobów z asteroid mogłoby zachwiać gospodarką na skutek nagłego wzrostu ilości surowców naturalnych, włącznie z metalami szlachetnymi pokroju złota. Z tego względu można się doszukiwać pewnych korzyści płynących z tego, że jest ono na Ziemi trudno dostępne. Jest to bowiem jeden z czynników przesądzających o tym, jak […]

Czasami do interesujących odkryć dochodzi przypadkiem. Naukowcy poszukujący czegoś rutynowego, nieoczekiwanie odkrywają coś zupełnie nowego, co w ogóle nie było celem ich badań. Tak też doszło do odkrycia nowej, bardzo aktywnej galaktyki. Powstaje tutaj pytanie: w jaki sposób można było przeoczyć galaktykę? Wbrew pozorom nie jest to takie trudne. Owszem, galaktyki to gigantyczne obiekty, w […]

Kiedy w 2017 roku astronomowie dostrzegli w Układzie Słonecznym poruszający się z ogromną prędkością obiekt, ludzkość dowiedziała się, że Układ Słoneczny nie jest samotną wyspą, a odwiedzany jest przez obiekty pochodzące także z innych układów planetarnych odległych o całe lata świetlne. Obiektu nazwanego Oumuamua dokładnie jednak nie dało się zbadać, więc kwestią otwartą pozostaje, czy […]

Mgławica Pierścień odległa od Ziemi o około 2500 lat świetlnych jest chyba jedną z najczęściej badanych mgławic planetarnych. Teraz w jej kierunku swoje instrumenty badawcze skierował Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Jeszcze nigdy tak dokładnie nie mieliśmy okazji się jej przyjrzeć. To naprawdę fascynujący obiekt. Sama nazwa mgławica planetarna może wprowadzać w błąd, bowiem obiekt ten […]

O tym, że w XXI wieku największego skoku technologicznego w sektorze kosmicznym dokonały Chiny, nie trzeba przekonywać chyba nikogo. Z kraju, który kosmosem zasadniczo się nie interesował z każdym rokiem, Chiny nie tylko doganiają liderów, ale w wielu aspektach ich prześcigają, dokonując rzeczy, których nikt wcześniej nie próbował. Start rakiety CERES-1 Y7 można było przeoczyć. […]

Było jasne, że Słońce zbliża się obecnie do szczytu swojej aktywności w ramach 11-letniego cyklu. Niestety, okazuje się, iż przewidywania ekspertów w tym zakresie nieco mijają się z rzeczywistością. Na czym dokładnie polega problem? Chodzi o niedoszacowanie tego, jak silna będzie aktywność naszej gwiazdy. Co gorsza, związane z nią wydarzenia okazują się znacznie gwałtowniejsze, a […]

Czasami pod drzwiami znajdujemy rzeczy, których byśmy się tam nie spodziewali, lecz “przesyłka” zlokalizowana przez pewnego mieszkańca Stanów Zjednoczonych wydaje się pod tym względem wyjątkowa. Historia ta rozegrała się kilkadziesiąt lat temu w Grand Rapids na terenie stanu Michigan. W jednym z tamtejszych domów mieszkał w 1988 roku David Mazurek i to właśnie na jego […]

To już kolejne osiągnięcie Chin w podboju przestrzeni kosmicznej, a szczególnie Księżyca. Pół wieku temu o dominację na Księżycu ramię w ramię walczyły Stany Zjednoczone i Związek Radziecki. Ta era jednak już minęła. Księżyc na całe dekady został zostawiony samemu sobie. Ta sytuacja zmieniła się zaledwie kilka lat temu, kiedy w kierunku naszego jedynego naturalnego […]