Wykorzystując trójwymiarowe obrazowanie sejsmiczne o wysokiej rozdzielczości, naukowcy zyskali wgląd w to, co kryje się w wodach Morza Północnego. Tym sposobem odnaleźli setki nieznanych wcześniej struktur prawdopodobnie mających wpływ na szereg towarzyszących nam zjawisk. Przedstawiciele Uniwersytetu w Manchesterze wyjaśniają, że chodzi o coś w rodzaju kopców usypanych z piasku. Takowe mają w niektórych przypadkach średnice […]

Lato sprzyja spędzaniu czasu na łonie natury, ale trzeba pamiętać o poszanowaniu jej granic. Za wjazd samochodem do lasu lub na plażę grozi mandat o wysokości do 500 złotych. Jeśli myślisz o szybkim dojeździe do plaży albo do lasu, lepiej dwa razy się zastanów. Polskie przepisy wyraźnie zakazują wjazdu samochodem do lasu i na nadmorskie […]

Trudno ustalić jedną, oficjalną datę odkrycia Antarktydy, ponieważ propozycji jest kilka, dlatego możemy bezpiecznie założyć, że stało się to na początku XIX wieku. Mówimy więc o stosunkowo niedawnych wydarzeniach, bo sięgających jakieś 200 lat wstecz. Istnieją jednak przekazy sugerujące, jakoby tego samego wyczynu dokonała zupełnie inne grupa i to zdecydowanie wcześniej. Historia wypraw zahaczających o […]

Mimo dekad intensywnych badań mikroskopowych, nasze komórki wciąż skrywają tajemnice. Naukowcy właśnie odkryli nieznane dotąd organellum, który może zrewolucjonizować naszą wiedzę o zdrowiu komórkowym i chorobach neurodegeneracyjnych. Każda komórka naszego ciała funkcjonuje jak miniaturowe miasto, w którym organella – struktury wewnętrzne – pełnią wyspecjalizowane funkcje. Mitochondria dostarczają energii, rybosomy produkują białka, a jądro przechowuje informację […]

Elastyczne, samonaprawiające się, odporne na wysoką temperaturę i w pełni biodegradowalne – takie są nowe hydrożele opracowane przez naukowców z Łukasiewicz – Instytutu Chemii Przemysłowej. Dzięki naturalnym surowcom i bioaktywnym dodatkom mogą stać się fundamentem inteligentnych opatrunków, implantów oraz zaawansowanych terapii przyszłości. Hydrożele od dawna wykorzystywane są w medycynie, kosmetyce i rolnictwie – głównie ze […]

Zaledwie kilka dekad po tym, jak naukowcy odczytali DNA, Brytyjczycy chcą “napisać” je od podstaw. Projekt SynHG to największe jak dotąd przedsięwzięcie w dziedzinie biologii syntetycznej. Może zrewolucjonizować medycynę – ale i wywołać bioetyczne trzęsienie ziemi. 26 czerwca 2025 roku fundacja Wellcome Trust ogłosiła przeznaczenie 10 milionów funtów na projekt Synthetic Human Genome (SynHG) – […]

Naukowcy po raz pierwszy połączyli myśli trzech osób bez użycia słów, dotyku czy gestów. Komunikacja mózg-mózg, niegdyś domena science fiction, dziś staje się rzeczywistością – a technologia, która ją umożliwia, może nie tylko odmienić medycynę, ale także sposób, w jaki pracujemy, podejmujemy decyzje i postrzegamy granice prywatności. Wszystko zaczęło się w 2014 r., gdy badacze […]

Biologia potrafi być iście fascynująca, a różnorodność występująca w przypadku ziemskiego życia jest tak ogromna, że wiele tutejszych organizmów można byłoby nazwać kosmitami. Są jednak pewne cechy budowy, dzięki którym życie można podzielić na kilka głównych grup. Związane z tym odkrycie dokonane głęboko pod powierzchnią oceanu wywołało natężoną dyskusję wśród naukowców. O co dokładnie chodzi? […]

Bałtyk to jedyne morze Europy, w którym liczebność ryb ciągle spada. Szczególnie problematyczny jest dorsz. Ryba lubiana przez Polaków może zniknąć z Bałtyku. Bałtyk to może specyficzne między innymi przez swoje zasolenie (ok. 7 promili). To za dużo dla gatunków słodkowodnych, a dla wielu ryb morskich jednak za mało. Przez to żadna grupa nie jest […]

Naukowcy zajmujący się ziemskimi oceanami mieli w ostatnich latach nie lada zagwozdkę związaną z wodami na południe od Grenlandii. Bo choć w zdecydowanej większości przypadków pomiary wykazują ogromne wzrosty, to ten konkretny obszar wydaje się opierać globalnym trendom.  Badaniami mającymi na celu wyjaśnienie, co dokładnie się dzieje, zajął się Wei Liu z Uniwersytetu Kalifornijskiego w […]

Zwierzęta zdolne do emitowania własnego światła, jak świetliki czy głębinowe ryby, od dawna fascynują naukowców. To naturalne zjawisko bioluminescencji stało się inspiracją dla badaczy, którzy od lat próbują przekształcić je w narzędzie użyteczne dla człowieka. Teraz ich prace przynoszą spektakularne efekty – powstała technologia LUCAS, która może na nowo zdefiniować diagnostykę wirusów. Naukowcy z Mass […]

Czy zmarszczki po długiej kąpieli w wodzie pojawiają się zawsze w tych samych miejscach na palcach? Nowe badania dają zaskakującą odpowiedź na to pytanie i mogą pomóc w rozwiązywaniu zagadek kryminalnych. Pomysł na badanie wziął się z jednego, prostego pytania: czy zmarszczki na opuszkach palców po zanurzeniu w wodzie za każdym razem układają się tak […]

Nie potrzebują światła, nie polują, nie oddychają powietrzem. W zamian hodują na swoich ciałach bakterie, które żywią się metanem. Naukowcy odkryli w głębinach Pacyfiku trzy nowe gatunki kikutnic, które żyją dzięki symbiozie z mikroskopijnymi “pasożytami” zmieniającymi gaz cieplarniany w energię. To pierwszy taki przypadek w świecie zwierząt. W głębi oceanu, gdzie ciśnienie miażdży, światła brak, […]

Starzenie nie przebiega liniowo – to podróż z wybojami, podczas której ciało niepostrzeżenie przyspiesza na dwóch ostrych zakrętach. Jeśli masz wrażenie, że z dnia na dzień czujesz się starzej – możesz mieć rację. Naukowcy właśnie wskazali, kiedy dokładnie nasz organizm przyspiesza swój biologiczny zegar. Zespół naukowców pod kierunkiem prof. Michaela Snydera ze Stanford University rzuca […]

Dość niespodziewany obrót przybrały sprawy, gdy badacze postanowili wykorzystać otwory wiertnicze w celu zamontowania czujników sejsmicznych. Tym sposobem naukowcy zidentyfikowali sygnały związane z trzęsieniem ziemi, które wydawały się przemieszczać tak, jakby poruszały się w zwolnionym tempie. Dokonania przedstawicieli Uniwersytetu Teksańskiego w Austin są istotne nie tylko ze względu na detekcję tych zjawisk, ale przede wszystkim […]

Rozszczepienie jądra atomowego występuje w naturze, a ludzie chętnie zgłębiają tajemnice tego zjawiska. Niedawno udało im się przeprowadzić modelowanie, które dostarczyło im odpowiedzi na upragnione pytania. Wykorzystali w tym celu pięciowymiarowy model. Jego zadaniem było symulowanie asymetrycznego rozszczepienia izotopów rtęci, co stanowi przełomowe osiągnięcie, ponieważ dotychczas podobne działania dotyczyły pierwiastków takich jak uran czy pluton. […]

Czy dobra pamięć do liczb naprawdę czyni nas lepszymi matematykami? A może to, co liczy się najbardziej, to intuicja? Badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego dowodzą, że klucz do sprawnego rozumowania matematycznego może leżeć nie w precyzji, lecz w umiejętności dostrzegania sensu liczbowych relacji. Jeszcze do niedawna wydawało się oczywiste, że fundamentem zdolności matematycznych jest zapamiętywanie precyzyjnych […]

Antarktyda skrywa wiele tajemnic. Jak by nie patrzeć, w dzisiejszym zglobalizowanym świecie, w którym wystarczy kilkanaście godzin, aby znaleźć się po drugiej stronie świata, jest to jedno z ostatnich miejsc, do których nie można się dostać w tani i bezproblemowy sposób. Jedna z tajemnic Antarktydy jednak od kilku lat szczególnie intryguje naukowców. Chodzi o zagadkowe […]

Eksperci z ITGC (International Thwaites Glacier Collaboration) korzystają ze zdobyczy technologii w postaci zdalnie sterowanych łodzi podwodnych. I wychodzi im to całkiem nieźle – delikatnie mówiąc. Jedno z takich urządzeń, zwane jako Ran, zostało oddelegowane do eksploracji lodowca szelfowego Dotsona na Antarktydzie.  W ciągu 27 dni Ran przepłynęła około tysiąca kilometrów, a wszystko po to, […]

W północnej Kanadzie, wzdłuż wschodniego brzegu Zatoki Hudsona, znajduje się pasmo skalne, które może skrywać jedną z największych tajemnic naszej planety. To właśnie tam, w regionie znanym jako Pas Zieleńcowy Nuvvuagittuq, naukowcy odkryli formacje skalne, które mogą mieć nawet 4,16 miliarda lat. To z kolei może oznaczać, że być może są to najstarsze znane skały […]

Na południe od Grenlandii, w pozornie niewyróżniającym się niczym miejscu na Oceanie Atlantyckim, znajduje się intrygujące miejsce. Na pierwszy rzut tego nie widać, woda jak woda. W rzeczywistości jednak znajduje się tam obszar, w którym woda jest chłodniejsza od otoczenia. Można powiedzieć, że obszar ten nijak nie pasuje do globalnego trendu stopniowo ocieplającego się oceanu, […]

Im dłużej istniał wszechświat, tym cięższe pierwiastki zaczęły się w nim pojawiać. To cenna wiedza z punktu widzenia astronomii, a same pierwiastki są przydatne także w wielu innych dziedzinach. Nic więc dziwnego, że fizycy z Państwa Środka poszukiwali sposobu na ich wytwarzanie w kontrolowanych warunkach. Jak niedawno przekazali, taka sztuka im się udała. A w […]

Z głębi Ziemi dochodzą zdumiewające sygnały, które mogą zmienić nasze rozumienie tektoniki kontynentów. Najnowsze badania wskazują bowiem, że płaszcz Ziemi pod Afryką Wschodnią zachowuje się jak bijące serce – pulsuje w rytmicznych cyklach, wypychając gorącą magmę ku powierzchni. Ten fascynujący i nieoczywisty proces może napędzać powolny, ale nieuchronny rozpad kontynentu afrykańskiego i prowadzić do narodzin […]

Ekspedycja geologiczna, której celem był pewien szczyt na terenie Nowego Meksyku w Stanach Zjednoczonych, przyniosła fenomenalne rezultaty. Jej uczestnicy dokonali identyfikacji trzech minerałów. O ich istnieniu nie było do tej pory wiadomo, dlatego otworzyło to nowy rozdział w badaniach.  Działania prowadzone na Cookes Peak doprowadziły do realizacji scenariusza, w którym lista znanych nauce minerałów wydłużyła […]