adziecki dyktator nie przypadkiem wydaje się podobny do podróżnika Mikołaja Przewalskiego. Czy generalissimus rzeczywiście mógł być synem słynnego odkrywcy? Jeśli tak, to w jego żyłach płynęła… polska krew Stalin był z pochodzenia Polakiem – synem Przewalskiego, tego od konia. Ile razy zdarzyło nam się przeczytać lub usłyszeć o tej, od lat powtarzanej, pogłosce? A ile […]

O wszystkie zabytki trzeba dbać. „Albo coś jest dobrem kultury, albo nim nie jest” – mówi „Focusowi” Piotr Ciszek, który uratował zabytkowy pałac w Nakomiadach. Z danych Narodowego Instytutu Dziedzictwa wynika, że https://www.focus.pl/artykul/straszny-dwor-czyli-dlaczego-w-polsce-gina-zabytki-211011120407, nie wspominając o dawnych młynach, karczmach, folwarkach itp. Szczególnie bolesne jest to w przypadku staropolskich dworków, ale niszczeją także zabytki na Ziemiach […]

Kolumna Zygmunta wygląda inaczej i stoi w innym miejscu niż pierwotnie. Została też… okradziona! Możliwe jednak, że wciąż tkwi w niej nieodkryty mały skarb sprzed wieków. Wzniesiona w 1644 r. Kolumna Zygmunta  jest pomnikiem niezwykłym. Po pierwsze w Europie takie monumenty stawiano wówczas na cześć świętych, nie władców. Dlatego wywołała wielkie kontrowersje, a nuncjusz papieski Mario Filonardi zagroził […]

W „Śledztwie” polski mistrz science fiction pokazał temat „żywych trupów” w sposób dotąd niespotykany. Wyprzedził swoją epokę, aczkolwiek wcale nie zostało to docenione… Powieść „Śledztwo” powstała w roku 1959 roku. A więc kilka lat przed słynnym filmowym horrorem „Noc żywych trupów” (1968) George’a A. Romero, który na zawsze zmienił sposób opowiadania o zombie – odrzucił wątki […]

Podczas walk Stefana Batorego z Iwanem Groźnym nieszczęśni cywile woleli popełnić samobójstwo niż trafić do carskiej niewoli. Pozostała po nich inskrypcja na łotewskim zamku, którą niedawno przypadkiem odkryto Dzisiejsze łotewskie Cesis od XVI do XVIII wieku należało do Rzeczypospolitej Obojga Narodów i zwane było Kieś. Wcześniej wznieśli tam warownię niemieccy krzyżowcy z zakonu kawalerów mieczowych, […]

Czy mityczny król, który dotknięciem zamieniał wszystko w złoto, istniał naprawdę? Naukowcy odkryli, kto mógł pokonać tego słynnego władcę Frygii To historia niczym z Indiany Jonesa. Kiedy w 2019 roku naukowcy z uniwersytetu w Chicago badali okolice starożytnego kopca na stanowisku archeologicznym Türkmen–Karahöyük w środkowej Turcji, koło Konyi, miejscowy rolnik pokazał im osobliwy kamień. Znalazł […]

Ponad 4,5 mln euro. Tyle zapłaciła Francja za rękopis skandalizującego dzieła markiza de Sade’a „120 dni Sodomy, czyli szkoła libertynizmu”. Markiz Donatien Alphonse François de Sade (1740–1814) miał za życia bardzo złą opinię. Był zawołanym skandalistą i libertynem w każdym calu, a na dodatek nie bał się o tym mówić i pisać. Seks i przemoc, […]

W czerwcu 1968 roku Robert Kennedy, brat zastrzelonego kilka lat wcześniej prezydenta Johna F. Kennedy’ego, wydawał się murowanym kandydatem na nowego przywódcę USA. Podzielił jednak los JFK: zginął w zamachu, do którego doszło 5 czerwca 1968 roku w hotelu Ambassador w Los Angeles. Dziennikarz, autor taśmy uwieczniającej atak, opowiada nam o okolicznościach zamachu sprzed ponad […]

Dzięki niemu świat usłyszał o polskiej archeologii. Życie Kazimierza Michałowskiego to mieszanka ekscytujących odkryć, przeżyć z wojny i… starć z absurdami PRL-u Prof. Kazimierz Michałowski, duma polskiej archeologii, podczas II wojny światowej działał w tajnej organizacji Muszkieterowie, a w jego willi „Moja mała” w Podkowie Leśnej mieściła się szpiegowska baza inżyniera Stefana Witkowskiego, szefa siatki […]

Dlaczego w serialu „Czarnobyl” nie ma żadnego czarnoskórego? Czy nowy Bond będzie kobietą? Kto konfrontuje Anię z Zielonego Wzgórza z antysemityzmem? I dlaczego hity filmowe i serialowe zrobiły się aż do przesady politycznie poprawne i społecznie słuszne? W czasach Netfliksa trud no o bardziej wymow ny przykład politycznej poprawności niż serial „Ania, nie Anna”. W […]

Czy w średniowiecznej Anglii pojawili się podróżnicy z przyszłości? Niektórzy w to wierzą, bo przecież przenoszenia się w czasie fizyka nie wyklucza W 1829 r. w liście do przyjaciela Adam Mickiewicz przewidywał, że w przyszłości pojawią się „przyrządy, za pomocą których, siedząc spokojnie przy kominku w hotelach, można słuchać dawanych w mieście koncertów lubwykładów”, „teleskopy, […]

Robisz sweet focie z kotami, żeby spodobać się dziewczynom? Nie idź dalej tą drogą! Naukowcy udowodnili, że sam sobie szkodzisz. Pozowanie z kotem sprawia, że mężczyzna staje się w oczach pań mniej atrakcyjny! Dotąd wydawało się, że mężczyźni fotografujący się ze zwierzakami domowymi wyglądają w oczach kobiet na bardziej atrakcyjnych i godnych uwagi. A przez […]

Jak powstawała jedna z najsłynniejszych powieści grozy? Słynna, wydana 190 lat temu, powieść Mary Shelley o potworze, tak jak i on sam, pozszywana została ze strzępów. Tyle, że nie ludzkich ciał, ale prawdziwych historii i tajemnic. Ich ślady prowadzą przez angielskie salony, niemieckie zamki i śląskie cmentarze. Wśród burz, popiołów, płonących stosów i przecinających niebo […]

W Anglii znaleziono nieznany wcześniej gatunek dinozaura. Do odkrycia doszło przypadkowo, na plaży Zaczęło się od kości, wypatrzonych w ubiegłym roku we wsi Shanklin na wyspie Wight u południowych wybrzeży Anglii. W ciągu kilku tygodni odkryto ich cztery. Znaleźli je poszukiwacze skamielin Robin Ward i James Lockyer, a także Paul Farrell, mieszkaniec pobliskiego Ryde. „Chodziłem […]

Groźna nazwa i złowrogie trupie czaszki na mundurach sprawiły, że wielu chce w nich widzieć szwadrony śmierci. Tymczasem polscy huzarzy śmierci byli zmobilizowanymi i zmotywowanymi ochotnikami, weteranami i… dezerterami Był 23 lipca 1920 r. Tego dnia polscy komuniści-renegaci (z Marchlewskim, Dzierżyńskim i Konem na czele) powołali w Smoleńsku Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski, który miał przejąć władzę nad chylącym […]

„Przez trupa Polski prowadzi droga ku ogólnoświatowej pożodze” – oznajmił dowódca bolszewickiej armii Michaił Tuchaczewski. Polska jednak nie umarła, a Europa nie stanęła w ogniu rewolucji. 100 lat temu pod Warszawą Polakom udało się powstrzymać bolszewicką nawałę „Po wolnej Rosji wolne Niemcy, wolne Austro-Węgry, wolna cała proletariacka Europa” – wykrzykiwał Lew Trocki. By dotrzeć do […]

Polskie specsłużby przechwyciły w 1920 r. kilka tysięcy zaszyfrowanych depesz wroga. Dzięki kryptologom, którzy złamali sowieckie kody, Piłsudski wiedział o planach wroga Odradzająca się w 1918 r. Polska odziedziczyła zalążek wywiadu radiowego i służb kryptologicznych po armii jednego z zaborców, Austro-Węgier. Tam w wywiadzie podczas I wojny zdobywali doświadczenie liczni polscy fachowcy, m.in. kapitan Józef […]

Lekarz utrzymuje, że ostatnia ofiara nieuchwytnego londyńskiego mordercy to jego daleka krewna. Zbrodni dokonał zaś jej mąż – reporter. Czy władze zgodzą się na ekshumację zwłok? Był 9 listopada 1888 r., gdy zaniepokojony właściciel nory przy Miller’s Court nr 13 w londyńskiej dzielnicy biedy Whitechapel wezwał policję. Nie mógł dostać się do mieszkania swojej lokatorki, […]

W stolicy Toskanii wino znów można kupować jak przed wiekami: przez okienko w murze i z zachowaniem dystansu, którego przestrzegano już w czasach dżumy Buchette del vino, czyli „okienka do wina”, to toskański wynalazek. Pojawiły się w połowie XVI wieku we Florencji za pozwoleniem Kosmy I Medyceusza – wielkiego księcia Toskanii. Miały być ułatwieniem dla […]

Pięćset lat po śmierci Rafaela zrekonstruowano jego prawdziwą twarz Rafael Santi to jeden z największych artystów włoskiego Renesansu. Jego fresk „Szkoła Ateńska” – z postaciami starożytnych myślicieli Platona i Heraklita mającymi jednak twarze Leonarda da Vinci i Michała Anioła – podziwiają w apartamentach papieskich w Watykanie miliony ludzi. W dziejach spuścizny po tym geniuszu z przełomu XV i XVI […]

Gdyby sugerować się tylko filmami SF, nigdy nie powinniśmy postawić stopy na Czerwonej Planecie! To śmiertelnie niebezpieczne! Podróże pozaziemskie i obcych z kosmosu wyobrażali sobie już starożytni. Na przykład satyryk z czasów świetności Imperium Rzymskiego Lukian z Samosat. Około 170 r. n.e. napisał on „Prawdziwą historię” – zmyśloną, wbrew tytułowi, opowiastkę o perypetiach żeglarzy porwanych […]

Naukowcy zidentyfikowali miejsce, z którego pochodzą wielkie głazy. Wcześniej wskazywał na nie tylko… XVII-wieczny antykwariusz. Stonehenge, słynny prehistoryczny megalityczny monument w Anglii, od lat nurtuje badaczy. Wciąż dokonują tam nowych odkryć (na przykład ostatnio wykryli nagromadzenie https://www.focus.pl/artykul/olbrzymia-neolityczna-konstrukcja-odkryta-kolo-stonehenge wokół centralnej budowli, wcześniej masywny https://www.focus.pl/artykul/50-nowych-glazow-w-poblizu-stonehenge), parę lat temu zrekonstruowano https://www.focus.pl/artykul/czlowiek-ze-stonehenge mieszkańca tych terenów sprzed 5,5 tys. lat (gdy miejsce zyskiwało […]

Dzięki nowemu portalowi można śledzić, jak sto lat temu toczyły się walki i zmieniała się atmosfera podczas wojny polsko-bolszewickiej. 29 lipca: Wojsko Polskie rozpoczyna walki na linii rzek Bug i Narew mające na celu powstrzymanie Armii Czerwonej kierującej się w stronę Warszawy. 30 lipca: w zdobytym przez bolszewików Białymstoku opublikowano Manifest Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski, […]

Jedna z wysp Mikronezji to idealne miejsce dla miłośników zaginionych cywilizacji. Na komputerowej rekonstrukcji widać, jak imponujące było to „miasto na wodzie”. Kompleks Nan Madol, zwany „Wenecją Pacyfiku”, to unikatowy zabytek znajdujący się na mikronezyjskiej wyspie Pohnpei. Składają się na niego monumentalne budowle z ogromnych bazaltowych bloków i głazów, ważących nawet 90 ton. Rozłożone są […]