W czasach zimnej wojny konstruktorzy szpiegowskich gadżetów osiągnęli szczyty kreatywności. Dzisiaj niektóre z ich wynalazków mogą budzić uśmiech zażenowania lub wręcz przeciwnie – przerażenie. Jest 1 czerwca 1962 roku. Po Oceanie Arktycznym, kilkaset kilometrów od wybrzeży Grenlandii, na wielkiej lodowej krze dryfuje opuszczona sowiecka stacja Siewiernyj Polius-8. Prowadzone na niej badania naukowe były tylko przykryw- ką […]

Kino sferyczne, fantomy organów człowieka w skali makro, interaktywny szkielet ludzki, warsztaty DNA, laboratorium medyczne – to tylko niektóre atrakcje przygotowane w ramach „Focus pobudza neurony – Było sobie życie”. Interaktywne centrum nauki dostępne będzie dla dzieci w czasie ferii zimowych od 15.02 do 2.03 w Centrum Handlowym Wola Park przy ul. Górczewskiej 124 w […]

Zwyczaj jedzenia w Tłusty Czwartek pączków, zwanych pampuchami, zadomowił się w Polsce już w XVII wieku, ale raczej w miastach i na dworach. Na wsi pojawiły się pod koniec XIX i na początku XX wieku. Popularne dzisiaj słodkie i puszyste pączki dawniej jadano ze skwarkami. Według etnografa Krzysztofa Ruszla, byłego dyr. Muzeum Etnograficznego w Rzeszowie, […]

Szarża z szablami na czołgi to nie tylko wytwór hitlerowskiej propagandy. Ale nie była też oznaką heroicznej głupoty polskich kawalerzystów. Była po prostu przypadkiem… Kiedy w 1959 roku na ekranach kin pojawiła się „Lotna” – filmowa opowieść Andrzeja Wajdy o upadku II Rzeczypospolitej na podstawie prozy Wojciecha Żukrowskiego – zawrzało. Wśród krytyków, publiczności, a szczególnie […]

Miejsce, w którym pogrzebano ludzi przerabianych przez hitlerowskich naukowców w Gdańsku na mydło, nie jest nawet symbolicznie oznaczone. Wręcz przeciwnie: bawią się tam dzieci. Docieramy tam tropem listu naszej Czytelniczki, od lat szukającej grobu dziadka… Był 30 kwietnia 2013 r., gdy z redakcją „Focusa Historia” skontaktowała się nasza Czytelniczka Monika Sieklicka. „Zwracam się o pomoc […]

Odwoływanie się do „idei jagiellońskiej” w polskiej polityce zagranicznej to pomyłka. Niejeden biedny i niewiele znaczący kraj ma za sobą imperialną przeszłość, której wspomnienie ogrzewa serca i umysły lokalnych nacjonalistów. Wielkie Węgry, Wielka Serbia, Wielka Albania, Wielki Izrael – pod takimi etykietkami w różnych miejscach świata gromadzą się ludzie przekonani, że oto nadszedł czas przynajmniej […]

Ameryka, nie mogąc zniszczyć swych wrogów w bezpośrednim starciu, stawia na komandosów. I chwali się nimi, jak kiedyś Churchill. Amerykańscy komandosi ciężko pracują – można przyjąć, że w całym 70-leciu powojennym nie mieli tyle roboty, ile w ostatnich paru latach. To znak czasu. Skoro żadne mocarstwo ani nawet połączone siły Rosji i Chin nie wygrałyby […]

Naukowcy sądzą, że wikingowie zabijali niewolników i składali ich jako dar lub ofiarę w grobach ich panów. Na wyspie Flakstad w północnej Norwegii antropolodzy i genetycy przebadali ponownie 10 szkieletów wydobytych w latach 80. z cmentarzyska datowanego na późną epokę żelaza, pomiędzy 550 a 1030 r. Trzy z wikińskich grobów mieściły szczątki jednej osoby, dwa […]

Carsten Rode był pierwszym piratem cara Iwana Groźnego. Za jego przyzwoleniem łupił polskie i szwedzkie statki przemierzające Bałtyk. Ta historia zaczyna się na południowo-wschodnim wybrzeżu Bałtyku. Tam, gdzie leży port Rewel lub Koływań. Nie ma go na dzisiejszej mapie? Nic dziwnego. Dziś nazywa się bowiem Tallinn. Ale w wieku XVI o Rewel i Rygę rywalizowały […]

W centrum Warszawy, na dawnym cmentarzu, gdzie chowano zdrajców i sprzedawczyków, od 80 lat stoi budynek, który przetrwał wszystkie burze historii. Był miejscem zjazdów młodzieży, kinem, wodewilem, burdelem, teatrem. Zniszczyć go może dopiero kapitalizm. Warszawa, 21 lipca 1941 r. Przed udekorowany hitlerowskimi flagami budynek reprezentacyjnego kasyna wojskowego przy ulicy Nowogrodzkiej zajeżdżają po kolei eleganckie limuzyny. […]

Tysiące doświadczonych radzieckich szpiegów padło ofiarą swoich kolegów. “Stara gwardia” wydawała się Stalinowi zbyt niebezpieczna. Według pierwotnego planu mieli sowieckiego ambasadora i jego żonę otruć. Ostatecznie rzucili się na parę z młotkiem. Kobietę zabili od razu. Mężczyzna, mimo otrzymanych ciosów, jeszcze żył. Wtedy oprawca ukląkł mu na piersiach i zaczął go dusić… To nie opis […]

Liceum Akademickie UMK w Toruniu jest najlepszym liceum ogólnokształcącym, a Technikum Zawodowe nr 7 w Zespole Szkół Elektryczno-Mechanicznych w Nowym Sączu najlepszym technikum w Polsce – według Rankingu Szkół Ponadgimnazjalnych 2014, który po raz szesnasty został opublikowany przez Perspektywy. Rankingi Perspektyw są przygotowywane głównie dla uczniowie najstarszych klas gimnazjów, którzy już w czerwcu muszą podjąć bardzo […]

19 średniowiecznych rękopisów zostało zdigitalizowanych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu w ramach programu „Ochrona i cyfryzacja dziedzictwa kulturowego” dotowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ponad sześćsetletnie rękopisy pochodzą z dawnej Państwowej i Uniwersyteckiej Biblioteki w Królewcu i należą do wspólnego polsko-niemieckiego oraz europejskiego dziedzictwa. Są wśród nich obiekty o wyjątkowej wartości historycznej i artystycznej: […]

Dzisiejszy rynek pracy to niepewność zatrudnienia, ciągłe redukcje miejsc pracy, restrukturyzacje firm. W tych niepewnych czasach można liczyć głównie na siebie i po prostu trzeba oszczędzać. Choć pieniądze odkłada regularnie co dziesiąty Polak i to często „do skarpety”, to jednak w porównaniu z ubiegłymi latami oszczędzamy intensywniej i zaciągamy mniej kredytów. A jak robią inne […]

Aby państwo demokratyczne mogło dokonać zbrojnej agresji, musi przekonać własną opinie publiczną, że wojna jest konieczna i sprawiedliwa. Specjalizują się w tym Amerykanie, ale nie tylko oni. W warunkach liberalnej demokracji mało co jest tak niepopularne jak wojna. Politycy, którzy chcą użyć siły zbrojnej, muszą sporo się nagłowić, aby dopiąć swego. Stosują w tym celu […]

Luksusowe wakacje Lenina na sródziemnomorskiej wyspie mogły zaważyc na historii XX wieku! Wśród kilkunastu pasażerów, którzy 23 kwietnia 1908 r. znajdowali się na niewielkim statku „Principessa Mafalda”, płynącym z Neapolu na wyspę Capri, dwóch cudzoziemców wyróżniało się niezwykłą elegancją. Jednym z nich był jadący szukać poetyckiego natchnienia Rainer Maria Rilke, drugim – rosyjski rewolucjonista Włodzimierz […]

Łódź rozwijała się w XIX w. tak błyskawicznie, że sukcesy przemysłowców przypisywano konszachtom z diabłem. Jednak ich imperia upadły z całkiem przyziemnych powodów wraz z rozpadem carskiej Rosji w XX w. Mówiono o niej „Ziemia obiecana”, „Polski Manchester”, „Perła w koronie carów”, „Polskie Klondike” lub po prostu „Kominogród”. Tak autorzy wspomnień i historycy starali się […]

Zaledwie po dwóch miesiącach niepodległości doszło w Polsce do zamachu stanu. Gdyby Piłsudski stracił wówczas władzę, Rzeczpospolita najpewniej nie przetrwałaby sowieckiej inwazji w 1920 roku. Sobotni wieczór 4 stycznia 1919 roku zwiastował, że w Warszawie może zdarzyć się coś niecodziennego. Rezygnując z udziału w przygotowanym dlań w Hotelu Bristol bankiecie, sławny kompozytor Ignacy Paderewski razem […]

Gdyby Kennedy nie zginął w Dallas, USA mogłyby jego rządów nie przetrwać. 22 listopada 1963 r. świat zamarł z przerażenia i żalu na wieść o śmierci prezydenta Johna F. Kennedy’ego. Ludzie opłakiwali polityka, który z taką dumą i stanowczością przeciwstawił się Kremlowi i zmusił do kapitulacji radzieckiego przywódcę Nikitę Chruszczowa, gdy ten chciał szantażować Amerykę […]

Co zrobić, żeby ludzie pracowali kilkanaście godzin tygodniowo i mieli z czego żyć? Trzeba zrezygnować z reklam, zahamować ciągły wzrost konsumpcji, skończyć z obsesją wzrostu gospodarczego, a czas wolny poświęcić na dobre życie – przekonuje Robert Skidelsky. Anna Gwozdowska: Praca stanie się rozrywką, a codzienność będzie polegać na mądrym planowaniu wolnego czasu. Taką wizję przyszłości […]

Ustrój Rzeczypospolitej szlacheckiej nie przypominał nowoczesnych ustrojów demokratycznych. „Ojczyzną politycznej wolności jest nasza ziemia, jest Polska, […] zasadami i instytucjami liberalnymi uprzedziliśmy wszystkie narody Europy. […] Należy nam te instytucje wskrzesić, upowszechnić, rozprzestrzeniać na wszystkich obywateli, nic nam nie trzeba naśladować”. Tak twierdził w 1831 roku publicysta i pisarz emigracyjny Józefat Bolesław Ostrowski na łamach […]

Za antypapieskie poglądy Dantego czekał stos. Uniknął egzekucji, jednak jego wizja zjednoczenia Italii i odnowienia cesarstwa okazała się utopią. Podobno Dante tylko przed dwoma ludźmi zgiął kolana i ucałował im stopy. Pierwszym był papież Bonifacy VIII, do którego w 1301 r. posłował i któremu okazał szacunek z racji obowiązującego ceremoniału. Drugim natomiast – król Niemiec Henryk VII. Dante spotkał […]

Zdobywcą Złotego Medalu Chemii w trzeciej edycji konkursu dla młodych naukowców został Michał Papaj z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Zwycięzca otrzymał nagrodę w wysokości 10 000 zł, ufundowaną przez firmę DuPont Poland. Konkurs „Złoty Medal Chemii” ma na celu wyłonienie autorów najlepszych prac licencjackich lub inżynierskich z chemii i jej pogranicza. Organizatorem konkursu jest Instytut […]

Zakon rycerski, zniszczony przez Filipa Pięknego, przetrwał i odrodził się w Portugalii. To stamtąd templariusze wyruszali w zamorskie podboje. Prawdopodobnie odkryli Amerykę przed Kolumbem. Latem 1415 roku z portu w Lizbonie wypłynęła flota, złożona z około 200 okrętów. Szykowała się do potyczki z niewiernymi i korsarzami, nękającymi południowe wybrzeża Portugalii. Wyprawa portugalskiej armady przeszła do […]