Począwszy od połowy XVII w., Polska zalewała świat kolejnymi falami uchodźców. Zawsze mieli problemy z asymilacją, w nowych ojczyznach tworzyli zwykle margines społeczny, a najżyczliwiej przyjmowano ich w krajach odmiennych kulturowo. Pierwsze tabory ruszyły jesienią. Cztery kolumny, w każdej po 200 wozów, wiozących rodziny z dorobkiem, który mógł się pomieścić na takiej przestrzeni. Pięćset osób dotarło do […]

Bez zaufania trudno byłoby tworzyć jakiekolwiek więzi, bez względu na to, czy chodzi o rodzinę, związki czy przyjaźnie. Nie każdy jest oczywiście godny zaufania, choć dostrzeżenie tego może być bardzo trudne. Nick Hobson wyjaśnia, na co powinniśmy zwracać uwagę, jeśli chcemy unikać zagrożeń. Chodzi o niewerbalne wskazówki, które powinny dać nam do myślenia w czasie […]

Przez ponad cztery lata na pustyni w Senegalu spoczywało ukryte 1217 skrzynek z polskim złotem. O ten skarb rozegrała się jedna z najbardziej tajemniczych batalii II wojny światowej Jest poniedziałek, 17 czerwca roku 1940, port Lorient w Bretanii. Dzień wcześniej Francja kapituluje i teraz 60 proc. jej terytorium ma znaleźć się pod niemiecką okupacją. Tymczasem w Lorient zgromadzono […]

Po I rozbiorze Polski pogranicze z Rosją wrzało. Rosyjscy sołdaci porywali ludzi i grabili wioski. W końcu postawili im się polscy żołnierze i zwykli obywatele Spacyfikowanie konfederacji barskiej oraz podział Rzeczypospolitej dokonany pod dyktando Petersburga utrwaliły rosyjskie wpływy nad Wisłą. Taki stan rzeczy zaakceptowały pozostałe mocarstwa rozbiorowe – Prusy i Austria. Nie oznaczało to jednak całkowitego […]

Na łamach Body Image ukazały się wyniki badania opartego na metodzie próbkowania doświadczeń. Jego autorzy chcieli zrozumieć, czy korzystanie z mediów społecznościowych rzutuje na to, jak ludzie oceniają swój wygląd. Rezultaty najprawdopodobniej Was nie zaskoczą: im więcej czasu spędzamy w social mediach, tym większa będzie szansa, iż obniży się nasza satysfakcja z własnego wyglądu. Bardziej […]

Przez długi czas zakładano, że konserwatyści postrzegają świat jako bardziej niebezpieczny niż liberałowie. Z nowych badań wynika jednak coś innego. Przytoczona zależność miałaby wyjaśniać między innymi kwestie związane z traktowaniem imigrantów czy policji. Liberałowie są zazwyczaj bardziej otwarci na migrację, podczas gdy konserwatyści w większym stopniu wspierają służby mundurowe, zdając sobie sprawę z wagi ich […]

Autorzy publikacji dostępnej w PNAS przeprowadzili badania dotyczące wpływu naszych rozmów z obcymi osobami oraz tymi z bliskiego otoczenia. Za ustaleniami w tej sprawie stoją przedstawiciele Uniwersytetu Harvarda, którzy obliczyli coś, co można określić mianem społecznego portfela ponad 50 000 osób z ośmiu krajów. Ostatecznym celem badań było przekonanie się, czy codzienne interakcje – zarówno […]

Jak się okazuje, gry, w których chodzi o zapamiętywanie czy też wyszukiwanie słów są znacznie bardziej przystępne dla jednej z płci. Do takich wniosków doszli naukowcy z Uniwersytetu w Bergen, stojący za analizą wyników płynących ze 168 badań dotyczących różnic między płciami w zakresie płynności słownej i pamięci słowno-epizodycznej. Ta pierwsza stanowi miarę czyjegoś słownictwa, […]

Robert Donoghue z University of Bath oraz Tiago Vieira z European University Institute opisują, jak może wyglądać rzeczywistość, w której szefem człowieka staje się… algorytm. O ile automatyzacja pracy i idące za tym zastępowanie ludzi przez roboty jest zjawiskiem obserwowanym od dawna, tak sztuczna inteligencja w roli naszego szefa brzmi znacznie bardziej niecodziennie. Coraz częściej […]

Trójkąt Bermudzki od dawna przewijał się w opowieściach sugerujących, że na tym obszarze dochodzi do licznych zaginięć statków i samolotów. Od pewnego czasu jednak wydaje się, iż historii na ten temat znacznie ubyło. Najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie tego fenomenu wskazuje na fakt, że świat nauki dysponuje ogromną liczbą dowodów podważających jakiekolwiek paranormalne właściwości Trójkąta Bermudzkiego. Zainteresowanie […]

Gdy na Zachodzie młodzi artyści otwarcie buntowali się przeciw zastanemu porządkowi świata, polscy muzycy musieli się nieźle nagimnastykować, żeby publicznie wyrazić swój sprzeciw Na twarzach uczestników Festiwalu w Jarocinie z 1980 r. widać wszystko: choć według komunistycznych władz młodzi bawią się aż za dobrze, z ich oczu wyziera strach, zmęczenie, ogromne zniechęcenie. Trzy dekady później w uszach dźwięczą słowa […]

Benito Mussolini wypowiedział wojnę sycylijskiej mafii i i wysłał na wyspę bezkompromisowego twardego policjanta. Cesare Primo Mori wsadził za kratki kilkanaście tysięcy mafiosów. Ale gdy dobrał się do grubych ryb, musiał odejść… Widząc liczną obstawę towarzyszącą Mussoliniemu podczas jego pierwszej wizyty na Sycylii 7 maja 1924 r., Francesco Cuccia – mafioso i burmistrz sycylijskiego miasteczka […]

Radziecki pilot uciekł supertajnym myśliwcem do Japonii. Tam MiG trafił w ręce Amerykanów. Czy pilot był agentem CIA, czy raczej marzył o wolności? A może po prostu świetnie kalkulował? Rankiem 6 września 1976 roku władze ZSRR zelektryzowała alarmująca informacja. Zniknęła radziecka superbroń: MiG-25P. Około godz. 7 ten najnowszy myśliwiec przechwytujący wystartował z lotniska Sokołówka. Miał wykonać […]

Wielka piątka to pięcioczynnikowy model osobowości, który został wykorzystany przez autorów publikacji dostępnej na łamach PLOS One. Chodziło o przekonanie się, czy któreś z cech uległy zmianom w czasie pandemii COVID-19. Wspomniany model, opracowany przez Paula Costę i Roberta McCrae, obejmuje neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność. Pomysłodawcy eksperymentu zaprosili do udziału w […]

Międzynarodowa baza danych zbierająca dane poświęcone seryjnym mordercom zapewnia dostęp do licznych, zaskakujących informacji. Możemy się z niej dowiedzieć na przykład, jak na przestrzeni lat zmieniał się udział kobiet w popełnianiu tego tego zbrodni. Za seryjnych morderców uznaje się ludzi, którzy zabili co najmniej dwie osoby w ramach osobnych ataków. Za bazą zrzeszającą informacje na […]

Waży 1400 kilogramów, ma blisko 5 m wysokości i prawdopodobnie zostanie sprzedany za 25 milionów dolarów. To Shen – pełnowymiarowy szkielet tyranozaura, który w listopadzie zostanie wystawiony na aukcji w Hongkongu. Żyjemy w świecie, w którym wszystko jest na sprzedaż. Także z – wydawać by się mogło bezcennymi – eksponatami naukowymi, których miejsce jest nie […]

Kilkaset lat temu włoskie miasta przypominały Manhattan, pełny wysokich wież. Powstały na zlecenie walczących ze sobą włoskich rodów Trudno to nawet sobie wyobrazić. Jest 2. połowa XII w., a do Bolonii przybywa na studia Wincenty Kadłubek, przyszły biskup krakowski i kronikarz. Do tej pory wydawało mu się, że dużym miastem jest Kraków. Ale gród nad […]

Artysta Ilan Manouach wykorzystał strony japońskiej serii komiksów One Piece, aby stworzyć rzeźbę, która ostatecznie stała się najdłuższą książką w historii. Można ją było kupić za około 1900 dolarów. Cały projekt, nazwany ONEPIECE, obejmuje zaledwie 50 podpisanych i numerowanych egzemplarzy rzeźby. Każda z tych liczących 21 450 stron książek waży około 17 kilogramów, a jej […]

Fundacja Billa i Melindy Gatesów we współpracy z firmą Samsung chciałaby doprowadzić do powstania technologii umożliwiającej przetwarzanie ludzkich odchodów. Na świecie jest 4,5 miliarda ludzi bez dostępu do odpowiednich systemów sanitarnych. Potrzebujemy nowej nauki i inżynierii, aby rozwiązać ten problem. […] W ciągu ostatnich siedmiu lat byliśmy w stanie przenieść te pomysły z prototypu w […]

Naukowcy z Uniwersytetu w Amsterdamie postanowili przekonać się, jak ludzie reagują na niejasne i pozbawione znaczenia stwierdzenia. O wynikach eksperymentu możemy przeczytać w Journal of Social and Political Psychology. Pozbawione głębszego sensu wypowiedzi to domena, w której politycy wydają się radzić sobie szczególnie dobrze. Tego typu zagrania, choć nie zapewniają społeczeństwu konkretnych korzyści, pełnią inną […]

Na południowo-zachodnim Pacyfiku powstała nowa wyspa. Utworzył ją podwodny wulkan. Na grzbiecie śródoceanicznym, który rozciąga się od Nowej Zelandii do Tonga, jest największe na świecie zagęszczenie podwodnych wulkanów. Ich regularna aktywność niesie różne konsekwencje. 10 września jeden z wulkanów ponownie się obudził. Przez kilka dni, góra Home Reef w środkowej części Wysp Tonga wypuszczała mnóstwo […]

Klasyczne piwo Ci się znudziło? Amerykańscy naukowcy zmodyfikowali genetycznie drożdże, które pozwalają uzyskać intensywne aromaty chmielowe. To umożliwi produkcję zupełnie nowych rodzajów “złotego trunku”. Zespół uczonych z Uniwersytetu Stanu Oregon wykazał, że genetycznie zmodyfikowany szczep drożdży może zmienić proces fermentacji, aby stworzyć piwa o znacznie bardziej wyrazistych aromatach chmielowych. Szczegóły opisano w Fermentation. Czytaj też: […]

Proste zmiany w karmieniu zwierząt gospodarskich mogłyby zapewnić żywność dla miliarda ludzi. Głodujący świat stałby się przeszłością. Ale czy to w ogóle realne? Naukowcy przekonują, że tak! Obecnie miliony ludzi na świecie głodują lub są niedożywione, a produkcja paszy dla zwierząt gospodarskich i ryb jest coraz większym problemem. System nie działa jak należy, bo żywność, […]

Tylko wydaje się nam, że wiemy, gdzie dokładnie rozgrywa się akcja „Nie-Boskiej komedii”, „Procesu” czy „Dżumy”. W istocie dzieją się one „nigdzie i wszędzie”, dzięki czemu są uniwersalne. Niekiedy tak się zdarza, że pisarze świadomie uciekają od konkretnych ram czasoprzestrzennych. I nie idzie mi tu o li­teraturę SF i fantasy. Nie mam też na myśli […]