Naukowcy sądzą, że wikingowie zabijali niewolników i składali ich jako dar lub ofiarę w grobach ich panów. Na wyspie Flakstad w północnej Norwegii antropolodzy i genetycy przebadali ponownie 10 szkieletów wydobytych w latach 80. z cmentarzyska datowanego na późną epokę żelaza, pomiędzy 550 a 1030 r. Trzy z wikińskich grobów mieściły szczątki jednej osoby, dwa […]

Carsten Rode był pierwszym piratem cara Iwana Groźnego. Za jego przyzwoleniem łupił polskie i szwedzkie statki przemierzające Bałtyk. Ta historia zaczyna się na południowo-wschodnim wybrzeżu Bałtyku. Tam, gdzie leży port Rewel lub Koływań. Nie ma go na dzisiejszej mapie? Nic dziwnego. Dziś nazywa się bowiem Tallinn. Ale w wieku XVI o Rewel i Rygę rywalizowały […]

Tysiące doświadczonych radzieckich szpiegów padło ofiarą swoich kolegów. “Stara gwardia” wydawała się Stalinowi zbyt niebezpieczna. Według pierwotnego planu mieli sowieckiego ambasadora i jego żonę otruć. Ostatecznie rzucili się na parę z młotkiem. Kobietę zabili od razu. Mężczyzna, mimo otrzymanych ciosów, jeszcze żył. Wtedy oprawca ukląkł mu na piersiach i zaczął go dusić… To nie opis […]

Aby państwo demokratyczne mogło dokonać zbrojnej agresji, musi przekonać własną opinie publiczną, że wojna jest konieczna i sprawiedliwa. Specjalizują się w tym Amerykanie, ale nie tylko oni. W warunkach liberalnej demokracji mało co jest tak niepopularne jak wojna. Politycy, którzy chcą użyć siły zbrojnej, muszą sporo się nagłowić, aby dopiąć swego. Stosują w tym celu […]

Luksusowe wakacje Lenina na sródziemnomorskiej wyspie mogły zaważyc na historii XX wieku! Wśród kilkunastu pasażerów, którzy 23 kwietnia 1908 r. znajdowali się na niewielkim statku „Principessa Mafalda”, płynącym z Neapolu na wyspę Capri, dwóch cudzoziemców wyróżniało się niezwykłą elegancją. Jednym z nich był jadący szukać poetyckiego natchnienia Rainer Maria Rilke, drugim – rosyjski rewolucjonista Włodzimierz […]

Gdyby Kennedy nie zginął w Dallas, USA mogłyby jego rządów nie przetrwać. 22 listopada 1963 r. świat zamarł z przerażenia i żalu na wieść o śmierci prezydenta Johna F. Kennedy’ego. Ludzie opłakiwali polityka, który z taką dumą i stanowczością przeciwstawił się Kremlowi i zmusił do kapitulacji radzieckiego przywódcę Nikitę Chruszczowa, gdy ten chciał szantażować Amerykę […]

Za antypapieskie poglądy Dantego czekał stos. Uniknął egzekucji, jednak jego wizja zjednoczenia Italii i odnowienia cesarstwa okazała się utopią. Podobno Dante tylko przed dwoma ludźmi zgiął kolana i ucałował im stopy. Pierwszym był papież Bonifacy VIII, do którego w 1301 r. posłował i któremu okazał szacunek z racji obowiązującego ceremoniału. Drugim natomiast – król Niemiec Henryk VII. Dante spotkał […]

Zakon rycerski, zniszczony przez Filipa Pięknego, przetrwał i odrodził się w Portugalii. To stamtąd templariusze wyruszali w zamorskie podboje. Prawdopodobnie odkryli Amerykę przed Kolumbem. Latem 1415 roku z portu w Lizbonie wypłynęła flota, złożona z około 200 okrętów. Szykowała się do potyczki z niewiernymi i korsarzami, nękającymi południowe wybrzeża Portugalii. Wyprawa portugalskiej armady przeszła do […]

50 lat w temu w Dallas zginął prezydent Kennedy. Amerykanie wciąż zastanawiają się, kto stał za zamachem… Ponad 50 proc. Amerykanów nie wierzy, że Lee Harvey Oswald działał sam. Komu zależało na tym, by zabić Johna Fitzgeralda Kennedy’ego? Kto stał za „samotnym strzelcem”? Podczas aresztowania 22 listopada 1963 r., w niecałe dwie godziny po zamachu, […]

Teoria rasowa stworzona przez irańskiego dyplomatę wprowadziła zamieszanie w nazistowskich kręgach naukowych i politycznych. Dzięki niej Abdol-Hossein Sardari uratował w czasie ostatniej wojny około 2400 Żydów, nie tylko irańskich. To co, że wszystko, co wymyślił Sardari, to blef. Ale za to jakże skuteczny! Nie byłby zresztą możliwy, gdyby nie to, że ten urodzony w 1914 […]

W średniowieczu szarańcza uchodziła za karę boską. Aby ją zwalczać, na zarządzanym przez Wenecjan Cyprze wykorzystywano „perską wodę”, która zwabiała „ptaki Mahometa”. W jednej z najważniejszych kronik weneckich „Annali veneti” – stworzonej przez senatora i dowódcę galer Domenica Malipiero – pod rokiem 1473 r. znajduje się niewielki zapis o próbie zastosowania cudownej „wody na szarańczę” […]

Konkwistadorzy mogli natrafić w Amazonii na imponujące, perfekcyjnie zaplanowane metropolie. Tyle że – wbrew wyobrażeniom Europejczyków – głównym bogactwem tych miast nie było złoto. Z czasem wyludniły je choroby i pożarła dżungla. Dopiero dziś odkrywamy ich ślady… Z amerykańskim antropologiem prof. Michaelem J. Heckenbergerem rozmawia Anna Gwozdowska  Amazońska dżungla nawet dziś wydaje się nietkniętym przez […]

Dzięki niewolnikom, sieci irygacyjnej i handlowi starożytni Garamantowie wznieśli na libijskiej pustyni miasta i zamki. Kiedy opustoszały, kolejne pokolenia o nich zapominały. Upadek reżimu Kadafiego da szansę naukowcom, by zbadać to zaginione królestwo. W Mauretanii, na terenie Sahary Zachodniej, badacze zaobserwowali niezwykłą okrągłą strukturę mającą prawie 50 km średnicy. Przypomina gigantyczne miasto złożone z koncentrycznych kręgów […]

Na początku XX wieku dysponowali największym majątkiem ziemskim na Śląsku. Ich historia rodzinna oraz dawne posiadłości wciąż skrywają wiele tajemnic. Bolko Hochberg von Pless, szósty książę pszczyński, po raz pierwszy odwiedził zamek Książ w latach 70. XX w. Targały nim wątpliwości. Znajomi odradzali wizytę, tłumaczyli, że jedzie do kraju komunistycznego i nie wiadomo, jak to się skończy. […]

W dniach 16-21.09.2013 odbędzie się czwarta edycja Międzynarodowego Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych. Do walki główne nagrody, czyli Brązowe, Srebrne i Złote Szable – zgłoszonych zostało blisko 100 filmów z 14 krajów świata : z Włoch, Kanady, Belgii, Iranu, Serbii, USA, Finlandii, Litwy, Czech, Kambodży, Niemiec, Rumunii, Turcji i Polski. Do pokazów festiwalowych wybraliśmy 70 obrazów.  […]

Muzykę Ryszarda Wagnera wielbił Adolf Hitler. W Izraelu władze zakazały wykonywania utworów kompozytora, bo grano je w obozach koncentracyjnych. Czy to, że Wagner inspirował Führera, oznacza, że podzielał jego poglądy? Hitler zwykł mawiać: „Wagner jest dla mnie Bogiem, chodzę na przedstawienia jego oper jak do kościoła”. Jego muzykę nierozerwalnie łączy się z nazwiskiem nazistowskiego dyktatora. Co […]

Wywiad elektroniczny kiełkował już 100 lat temu. Jednak techniki używano wtedy do inwigilowania tylko wielkich tego świata Europa oburzona. A to wszystko przez Edwarda Snowdena, który ujawnił, że amerykańska Agencja Bezpieczeństwa Narodowego podsłuchuje wszystkich i czyta wszystko, co opuszcza komputer kogokolwiek na tym globie. Ale przecież to nic nowego! Od czasu, gdy wymyślono telegraf i […]

Stolica w okresie międzywojennym wcale nie zachwycała! – przekonuje Jarosław Trybuś, autor książki „Warszawa niezaistniała”. Choć mieliśmy wielkie ambicje, w architekturze panowały chaos i tania deweloperka. Na dodatek wielu intelektualistów marzyło o wyburzeniu całych kwartałów stolicy… Joanna Rolińska: „Warszawa niezaistniała” uświadomiła mi nieuchronność wybuchu powstania warszawskiego. Dlatego że niezrealizowane na skutek wojny projekty architektoniczne są […]

W latach 30. XVI wieku Hiszpanów w Ameryce Południowej ogarnęła gorączka złota. Konkwistadorzy (i nie tylko) poszukiwali bajecznie bogatego miasta i jego pozłacanego króla, o których opowiadali Indianie. Zamiast nieprzebranych skarbów – wielu z nich znalazło śmierć. Nie zmniejszyło to jednak eldoradomanii. Geograf i przyrodnik Alexander von Humboldt oszacował wartość tego skarbu na 300 https://www.focus.pl/artykul/najlepszy-samochod-do-30-000-tys-zl-nasz-ranking […]

Nosorożec, którego Albrecht Dürer narysował na początku XVI wieku, stanowił wzór dla artystów i przyrodników przez ponad 200 lat. Nikomu nie przeszkadzało, że zwierzę przypominało… jednorożca. “Pierwszego maja 1513 r. zostało sprowadzone do Lizbony dla potężnego króla Portugalii, Manuela I, żywe stworzenie zwane nosorożcem. Niniejsze przedstawienie jest wiernym jego wizerunkiem”. Tymi słowami rozpoczyna się inskrypcja widniejąca […]

Polki na czeskich barykadach i przy mikrofonach, wzywające żołnierzy LWP do zaniechania walki – to nieznane oblicze oporu wobec agresji na Czechosłowację. Czy w sierpniu 1968 r. zwykli Polacy protestowali przeciw interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, czy uznali, że Czechom „należało się” za dawne polsko- czeskie konflikty? Dr Grzegorz Majchrzak, historyk z biura edukacji […]

Z tekstem o operacji przerzucenia tysięcy Żydów z ZSRR do Izraela przez warszawskie Okęcie polemizuje Jerzy Diatłowicki, autor książki „Bagsik & Gąsiorowski: jak kradliśmy księżyc”. Okładka grudniowego numeru miesięcznika „Focus Historia” oznajmia: „Tajna akcja Mossadu w Polsce”. Autor opiera się głównie na relacjach obywatela Izraela Izaaka Goldberga, emigranta z ZSRR, oraz znanego w naszym kraju celebryty-antyterrorysty majora Jerzego […]

Cenna głowa buddyjskiej bogini Kannon została ukryta podczas II wojny światowej w majątku w Małej Komorzy. Uniknęła zagrabienia przez Niemców i Rosjan, by wpaść w ręce nieznanego szabrownika. Czy muzealnikom uda się ją odnaleźć? W Małej Komorzy od zawsze ktoś coś ukrywał. Zdzisław Wegner, który mieszka tu „od przed wojny”, pamięta, jak w 1945 roku chował […]

Żydzi znad źródeł Nilu uznają się za potomków króla Salomona i królowej Saby. Zdaniem naukowców mogą jednak w istocie być… odłamem chrześcijańskich heretyków! W 1769 r. szkocki podróżnik James Bruce, wędrując przez Etiopię, natrafił nagle na liczną społeczność Żydów. Oszacował ich liczbę nawet na 100 tys.! Mieszkali m.in. nad jeziorem Tana, gdzie Szkot odkrył źródło […]