Głęboko pod naszymi stopami kryje się zapis historii starszej niż sam Księżyc. Podczas gdy większość z nas skupia się na tym, co dzieje się na powierzchni, okazuje się, że najciekawsze tajemnice naszej planety wciąż czekają na odkrycie w jej wnętrzu. Co byście powiedzieli, gdyby okazało się, że fragmenty pierwotnej Ziemi przetrwały kataklizmy kosmiczne i wciąż […]

Podczas prac wykopaliskowych w starożytnej twierdzy Argisztihinili naukowcy natrafili na coś wyjątkowego – kamienną figurkę o ludzkich rysach, która przetrwała w idealnym stanie. To nie jest kolejny przypadkowy artefakt, lecz obiekt celowo pozostawiony w konkretnym miejscu, co nadaje mu szczególną wartość. Kamienna twarz sprzed wieków Figurka wykonana z tufu wulkanicznego mierzy około 50 centymetrów wysokości […]

Czasami wystarczy kawałek srebrnej folii wielkości monety, by zmusić historyków do przemyślenia tego, co wydawało się ustalone. Tak właśnie stało się z niepozornym artefaktem odkrytym we Frankfurcie, który wyjątkowo wzbogaca naszą wiedzę o początkach chrześcijaństwa w Europie. Dopiero po latach badań udało się odczytać tajemniczą inskrypcję ukrytą na tym starożytnym przedmiocie. Co zawierał tekst, który […]

W odległości 67 milionów lat świetlnych od Ziemi znajduje się obiekt, którego obserwacja stanowi prawdziwe wyzwanie dla współczesnej astronomii. Światło galaktyki oznaczonej jako NGC 2775 rozpoczęło swoją podróż w czasach, kiedy po naszej planecie wędrowały ostatnie dinozaury, by dotrzeć do nas jako kosmiczna pocztówka z zamierzchłej przeszłości. Ta niezwykła struktura stanowi poważny problem klasyfikacyjny dla […]

Pewnego grudniowego dnia 2024 roku w Jukonie rozegrało się spektakularne widowisko natury, które na zawsze zmieniło krajobraz lokalnej rzeki. Lodowe tsunami to wyjątkowa rzadkość, a skutki jego przejścia zawsze są szokujące. Dopiero po kilku miesiącach od tamtej grudniowej katastrofy naukowcom udało się rozwikłać zagadkę tego, co właściwie wydarzyło się na rzece Takhini. Analiza opublikowana w […]

Fizycy z Uniwersytetu Warszawskiego i Emory University odkryli, że atomy potrafią wzmocnić wspólny rozbłysk światła – nadpromienistość – gdy zaczynają ze sobą oddziaływać. To subtelne zjawisko kwantowe może w przyszłości stać się kluczem do szybszych baterii, wydajniejszych sieci i nowych źródeł energii światła. Zespół fizyków z Uniwersytetu Warszawskiego i Emory University w Atlancie odkrył, że […]

Kosmiczne zagadki rzadko bywają tak intrygujące jak ta. Wyobraźcie sobie, że półtonowy wojskowy satelita nagle zmienia pozycję bez wyraźnego powodu, a przez pół wieku nikt nie potrafi wyjaśnić, jak do tego doszło. Ta niezwykła zagadka od dziesięcioleci spędza sen z powiek specjalistom od technologii kosmicznych. Brytyjski satelita komunikacyjny Skynet-1A, który miał spokojnie dryfować w przestrzeni […]

Co kryje się pod taflą Morza Egejskiego? Tureccy archeolodzy natrafili na ślady, które mogą nieźle namieszać. W okolicach nadmorskiego Ayvalık odkryto pozostałości terenów, które przed tysiącami lat mogły tworzyć naturalne połączenie między Anatolią a Europą. To znalezisko rzuca nowe światło na drogi, którymi wędrowali pierwsi ludzie. Dotychczasowe teorie koncentrowały się głównie na szlakach bałkańskich i […]

Grecka wyspa Kreta to wymarzony cel wakacyjnych podróży, ale i raj dla archeologów. Podczas rutynowych prac przy budowie lotniska w Heraklionie natrafiono na coś, co o wyjątkowej naukowej wartości. Odkrycie jest tak niezwykłe, że badacze wciąż spierają się o jego prawdziwe znaczenie. Na wzgórzu Papoura ukrywał się przez tysiąclecia monumentalny labirynt, którego nie da się […]

Międzynarodowy zespół astronomów po raz pierwszy uzyskał obraz dwóch supermasywnych czarnych dziur okrążających się wzajemnie wokół siebie w obrębie kwazaru OJ287. Obserwacja ta stanowi bezprecedensowe potwierdzenie istnienia układów podwójnych czarnych dziur. Dotychczasowe obserwacje ograniczały się do pojedynczych obiektów, takich jak czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej czy tej w galaktyce Messier 87. Teraz międzynarodowy zespół […]

Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, jak równowaga entalpii i entropii reguluje strukturę MXenów – wiedza ta może stać się kluczowym komponentem algorytmów sztucznej inteligencji do projektowania nowych nanomateriałów. MXeny, największa znana rodzina dwuwymiarowych nanomateriałów odkryta na Uniwersytecie Drexel w 2011 roku, liczy już ponad 50 unikalnych materiałów o grubości zaledwie 1 nanometra. To mniej więcej sto […]

Woda, ta pozornie najzwyklejsza substancja, wciąż potrafi zaskakiwać naukowców. Choć wydaje się dobrze poznana, jej stałe formy kryją w sobie nieoczekiwane bogactwo struktur. Dotychczas zidentyfikowano ponad 20 różnych odmian lodu, a teraz do tego grona dołączyła kolejna, niezwykła forma z oznaczeniem XXI. Co ciekawe, ta nowa faza powstaje w warunkach, które wydają się sprzeczne z […]

Przez dwa tysiąclecia milczało, skrywając jedną z największych archeologicznych zagadek. Teotihuacan – monumentalne miasto w sercu Meksyku, którego upadek wciąż pozostaje niewyjaśniony – przez wieki nie chciało zdradzić, kim naprawdę byli jego budowniczowie. Teraz naukowcy twierdzą, że wreszcie udało się dotrzeć do korzeni tej tajemnicy. Badacze z Uniwersytetu Kopenhaskiego dokonali czegoś, co wielu uważało za […]

Wyścig kwantowy nie wchodzi na coraz wyższe biegi przede wszystkim ze względu na brak mocy chłodniczej i sensownej inżynierii produkcji. EeroQ uderza dokładnie w te dwie słabości. Zamiast śrubować wymogi ekstremalnych lodówek i egzotycznych procesów, firma proponuje platformę, która potrafi wykrywać i sterować pojedynczymi elektronami unoszącymi się nad ciekłym helem w temperaturach powyżej 1 K, […]

Przypadek może wystarczyć, aby wydobyć na światło dzienne sekrety ukryte przez stulecia. Gdy potężne burze przetoczyły się przez południową Portugalię, nikt nie przypuszczał, że zniszczenia przyniosą ze sobą coś więcej niż tylko straty. Runięcie fragmentu zabytkowej świątyni okazało się kluczem do przeszłości, która czekała na swoje odsłonięcie. W gruzach XV-wiecznego kościoła Igreja Matriz w Portimão […]

Od wieków w japońskiej Kanazawie powstają płatki złota tak niezwykle cienkie, że niemal unoszą się w powietrzu. Miejscowi rzemieślnicy przez stulecia przekazywali sobie tajemnice techniki, która pozwala tworzyć warstwy tysiąc razy cieńsze od ludzkiego włosa. Ten starożytny proces zawsze fascynował naukowców, którzy nie potrafili wyjaśnić, dlaczego tradycyjne metody dają tak doskonałe rezultaty. Dopiero teraz badacze […]

Pustynny półwysep Synaj znalazł się niedawno na ustach czołowych archeologów. Pod piaskami tej niegościnnej krainy kryją się wciąż nieodkryte sekrety starożytnego Egiptu, a najnowsze znalezisko może znacząco wpłynąć na postrzeganie militarnej potęgi faraonów. Podczas rutynowych prac wykopaliskowych w rejonie Tell El-Kharouba natrafiono na coś wyjątkowego. Okazało się, że pod warstwami piasku i czasu spoczywała monumentalna […]

Czy legendarny ptak dodo, który zniknął z powierzchni Ziemi ponad trzy stulecia temu, ma szansę powrócić? Firma Colossal Biosciences właśnie dokonała znaczącego postępu, który przybliża nas do realizacji tego niezwykłego celu. We wrześniu 2025 roku naukowcom po raz pierwszy udało się wyhodować pierwotne komórki rozrodcze gołębia skalnego i utrzymać je przy życiu przez okres przekraczający […]

Zespół badaczy odkrył skamieniały odcisk, który najprawdopodobniej powstał, gdy mały ssak przysiadł i przesunął się po wilgotnym piasku. To pierwszy taki ślad w historii, a jego analiza ujawnia nowe dane o zachowaniu i środowisku plejstoceńskich zwierząt. Na południowym wybrzeżu Afryki Południowej badacze natrafili na coś wyjątkowego – pierwszy na świecie skamieniały ślad ciągnięcia pośladków datowany […]

Rzadki izotop uważany dotąd za praktycznie nieosiągalny na Ziemi, został wykryty tam, gdzie mało kto go szukał. Czy to znak, że rozwiązanie części energetycznych wyzwań jest bliżej, niż przypuszczaliśmy? Hel-3 pod stopami Amerykanów. To jak wygrać na loterii wszechczasów Pulsar Helium, realizując projekt Topaz, natrafił w odwiercie Jetstream #1 na stężenia helu-3 (oznaczanego również He-3 […]

Piramidy Egiptu mogły rosnąć jak wulkan – od środka, napędzane wodą. Zespół badaczy odkrył dowody na istnienie starożytnego systemu hydraulicznego, który mógł zmienić historię inżynierii. Naukowcy odkryli dowody na istnienie zaawansowanego systemu hydraulicznego w jednej z najstarszych piramid Egiptu. Badania sugerują, że budowniczowie Piramidy Schodkowej Dżesera w Sakkarze – pierwszego z siedmiu wielkich monumentów – […]

Pomiędzy pagórkami i polami Anatolii kryje się starożytna Lystra – miejsce, które choć wspominane w Biblii, przez wieki pozostawało w cieniu innych ośrodków. Dopiero teraz, po zaledwie miesiącu prac wykopaliskowych, udało się dotrzeć do struktur, których poszukiwano od dziesięcioleci. Odkrycie monumentalnej bazyliki zmusza do przemyślenia wielu dotychczasowych założeń. Imponująca świątynia sprzed wieków Odkryta budowla mierzy […]

W północno-zachodniej Kenii rozciąga się jeden z najbardziej niegościnnych zakątków naszej planety. Temperatury regularnie przekraczają tam 50 stopni Celsjusza, a woda jest tak cenna, że jej zdobycie stanowi o przetrwaniu. Mimo tych ekstremalnych warunków, od tysięcy lat żyje tam lud Turkana, którego zdolności adaptacyjne dopiero zaczynamy rozumieć. Co szczególnie zaskakujące, ich dieta w 80 proc. […]

W zwykły letni dzień, podczas kopania w ogrodzie, łopata uderza w coś twardego. Właśnie tak wyglądał początek jednego z najciekawszych archeologicznych znalezisk ostatnich lat. Mężczyzna szukający przynęty na ryby w pobliżu Sztokholmu nie spodziewał się, że jego działalność zmieni wiedzę ekspertów o historii tego regionu. To, co początkowo mogło wyglądać na zwykły kamień bądź fragment […]