Gdzieś pod ziemią, trzydzieści kilometrów od tureckiego miasta Van, kryje się sekret liczący około trzech tysięcy lat. Archeolodzy, badając wzgórze Garibin Tepe, natrafili na ogrom historii zamkniętej na głębokości od sześciu do siedmiu metrów. Tamtejszy podziemny świat korytarzy i komnat przetrwał w niemal nienaruszonym stanie. Tym sposobem do czasów współczesnych zachował się malowidła ścienne pochodzące […]

Na lodowym księżycu Saturna dzieje się coś, co przeczy zasadom chemii. Naukowcy odkryli, że na Tytanie substancje, które z zasady nie powinny się mieszać, tworzą zaskakującą mieszankę. To tak, jakby olej połączył się z wodą – ale w kosmicznej skali. W warunkach panujących na Tytanie, gdzie temperatura spada do minus 180 stopni Celsjusza, przestają obowiązywać […]

Nowe zdjęcia pokazują, że niedawno odkryta kometa C/2025 K1 (ATLAS) wytworzyła zaskakująco złotą poświatę po osiągnięciu punktu najbliższego Słońcu. Do tej pory obiekt pozostawał niezauważony, głównie dzięki słynniejszej komecie międzygwiezdnej 3I/ATLAS. Gdy wszyscy spodziewali się spektakularnego rozpadu lodowej wędrowczyni, ta postanowiła napisać własny scenariusz. Zamiast rozsypać się na miliony fragmentów, kometa C/2025 K1 ATLAS nie […]

Jest na Ziemi miejsce, gdzie panuje wieczna ciemność, temperatura utrzymuje się stale na poziomie 27 stopni Celsjusza, a powietrze przesyca charakterystyczny zapach siarkowodoru. W takich właśnie warunkach, w jaskini Sulfur Cave położonej na granicy albańsko-greckiej, znajduje się największa pajęczyna świata. Jeżeli masz arachnofobię, nigdy tam nie jedź! Gdy czescy speleolodzy po raz pierwszy wkroczyli do […]

Pewna technologia pozostaje w użyciu przez trzysta tysięcy lat i to bez znaczących modyfikacji. W świecie, gdzie współczesne gadżety stają się przestarzałe po kilku latach, taka trwałość wydaje się niemal niewyobrażalna. A jednak właśnie takie znalezisko archeologiczne dokonane w Kenii rzuca nowe światło na niezwykłą stabilność najwcześniejszych ludzkich wynalazków. W regionie Basenu Turkana, na stanowisku […]

Archeolodzy znaleźli przekonujące dowody na artystyczną działalność prowadzoną w pięciu różnych lokalizacjach na terenie Hiszpanii i Francji. W jaskini Maltravieso w hiszpańskiej Estremadurze odkryto najstarsze znane malowidło jaskiniowe na świecie: szablon ludzkiej dłoni wykonany techniką odcisku poprzez wydmuchiwanie pigmentu. Datowanie wykazało, że ma co najmniej 66 700 lat. I choć przez długi czas w powszechnej […]

Gdzieś na australijskiej pustyni przez 11 milionów lat spoczywały tektyty, które dopiero teraz zdradzają swoją kosmiczną tajemnicę. To odkrycie każe nam na nowo przemyśleć historię kolizji Ziemi z planetoidami. Ananguity – bo tak nazwano te niezwykłe znaleziska – to zaledwie 14 drobnych fragmentów o łącznej masie 53 gramów, rozrzuconych na obszarze niemal 900 km. Ich […]

Trzeci potwierdzony obiekt międzygwiezdny, 3I/ATLAS, nie przestaje zadziwiać. W trakcie przelotu za Słońcem jego barwa znów się zmieniła, a dane z sond i teleskopów ujawniły przyspieszenie, którego nie da się wyjaśnić samą grawitacją. Astronomowie przyznają, że mają do czynienia z jednym z najbardziej zagadkowych ciał, jakie kiedykolwiek odwiedziły Układ Słoneczny. 1 lipca 2025 roku teleskopy […]

Start-up qBraid udostępnia użytkownikom platformę w chmurze, która umożliwia rozpoczęcie programowania na komputerach kwantowych w mniej niż 10 minut – bez konieczności posiadania specjalistycznej wiedzy. Kiedyś programowanie komputerów kwantowych przypominało wtajemniczenie dostępne tylko dla nielicznych. W 2018 r. The New York Times szacował, że na całym świecie pracuje mniej niż 1000 prawdziwych ekspertów w tej […]

Gdy huragan Melissa szalał nad Karaibami, osiągając apogeum swojej niszczycielskiej siły, oko satelity NOAA GOES-19 skierowane było prosto w serce żywiołu. To, co zarejestrowały zaawansowane instrumenty pomiarowe, przeszło najśmielsze oczekiwania meteorologów. W samym środku potężnego wiru atmosferycznego ujawniło się zjawisko tak rzadkie, że obserwowane tylko w najpotężniejszych burzach w historii. 28 października, w momencie gdy […]

Szczególnie interesująca historia dotarła do nas zza Oceanu. To, co początkowo wyglądało na zwykły plac budowy, okazało się miejscem o niezwykłej wartości historycznej, skrywającym tajemnice sprzed ponad dwóch stuleci. Archeolodzy od początku podejrzewali, że pod warstwą ziemi może kryć się coś interesującego, ale rzeczywistość przerosła ich najśmielsze oczekiwania. Zamiast pojedynczych artefaktów, natrafili na rozległy kompleks, […]

Z pyłku kamelii powstał przełomowy filtr UV, który jednocześnie chłodzi skórę i nie szkodzi delikatnym ekosystemom raf koralowych. Problem wydawał się nierozwiązywalny – z jednej strony chcemy chronić skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, z drugiej tradycyjne kremy przeciwsłoneczne dewastują morskie ekosystemy. Każdego roku do oceanów trafia około 14 tys. ton tych chemikaliów, które potrafią zabić […]

Głęboko w podziemiach zabytkowej willi na terenie Bolonii przez stulecia spoczywała niezwykła zagadka. Odkryte tam ludzkie szczątki prezentowały się w sposób, który mógł wprawić w zdumienie nawet doświadczonych archeologów. Całe ciało, od powierzchni skóry po struktury kostne, przybrało intensywnie zielony kolor. Dopiero po latach, dzięki współczesnym metodom badawczym, naukowcom udało się rozwikłać tę niecodzienną zagadkę. […]

Chemicy od dłuższego czasu zmagali się z zagadnieniem, które z pozoru wydawało się proste. Chodziło o znalezienie sposobu na efektywne wykorzystanie ketonów alkilowych do tworzenia nowych wiązań chemicznych. Te wszechobecne związki organiczne, będące podstawą wielu cząsteczek, uparcie opierały się standardowym metodom syntezy. Próby rozwiązania tego problemu trwały właściwie przez całe dziesięciolecia. Dopiero teraz naukowcom z […]

Kevlar ma godnego następcę. Naukowcy stworzyli włókno tak lekkie, że mogłoby unosić się na wietrze, a zarazem tak wytrzymałe, że zatrzymuje pocisk szybciej niż klasyczne kamizelki kuloodporne. Nowy materiał może całkowicie odmienić technologię ochrony osobistej. Kevlar od ponad pół wieku pozostaje złotym standardem w ochronie balistycznej. Kamizelki kuloodporne, hełmy wojskowe czy pancerze pojazdów – wszędzie […]

W głębinach Pacyfiku dzieje się coś, czego nauka dotąd nie potrafiła wyjaśnić. Nowe badanie odsłania zaskakujące zjawisko w strefie subdukcji – miejscu, gdzie jedna płyta tektoniczna zapada się pod drugą, a Ziemia dosłownie pożera samą siebie. U wybrzeży kanadyjskiej wyspy Vancouver dzieje się coś niezwykłego. Pod powierzchnią oceanu rozgrywa się geologiczny spektakl, który naukowcy z […]

Co by było, gdyby komputery działały tak efektywnie jak ludzki mózg? Naukowcy z Kalifornii dokonali czegoś, co przybliża nas do odpowiedzi na to pytanie. Ich najnowsze osiągnięcie nie polega na kolejnym ulepszeniu procesora, ale na całkowicie nowym spojrzeniu na to, jak w ogóle powinny przebiegać obliczenia. Sztuczne neurony opracowane przez zespół USC fizycznie odtwarzają skomplikowane […]

Podczas badań archeologicznych w miejscowości Egna archeolodzy zorientowali się, że pod warstwami ziemi kryły się pozostałości budynku, który przed dwoma tysiącami lat pełnił funkcję czegoś w rodzaju starożytnego serwisu samochodowego. To znalezisko pozwala lepiej zrozumieć, jak wyglądało codzienne życie przy jednej z najważniejszych arterii komunikacyjnych imperium rzymskiego. Warsztat przy starożytnej drodze Lokalizacja tego miejsca nie […]

Ładowanie samochodu elektrycznego w czasie tankowania benzyny? To już nie futurystyczna wizja, ale realny cel naukowców z Politechniki Gdańskiej. Zespół prof. Roberta Bogdanowicza pracuje nad nowym materiałem o nazwie diafit, który łączy twardość diamentu i przewodnictwo grafenu. Współczesne systemy magazynowania energii opierają się głównie na dwóch rozwiązaniach – bateriach i kondensatorach. Te pierwsze potrafią gromadzić […]

Przez cztery tysiące lat prehistoryczne grobowce w Chinach skrywały coś więcej niż tylko prochy zmarłych. Ich rozmieszczenie, stan zachowania i liczba tworzą fascynującą opowieść o cywilizacji, która rozwijała się i upadała, pozostawiając po sobie milczących świadków historii. Teraz naukowcom udało się odczytać tę zakodowaną w krajobrazie wiadomość. Badanie opublikowane w czasopiśmie PLOS One odsłania nieoczekiwane […]

W metalach, które przeszły przez ogień, ciśnienie i potężne młoty przemysłu, wciąż dzieje się coś niezwykłego. Nowe badania pokazują, że nawet po ekstremalnej obróbce atomy potrafią zachować ukryty porządek – a to odkrycie może odmienić inżynierię materiałową. Od lat 50. XX wieku naukowcy wiedzieli, że w stopach metali mogą występować subtelne wzory chemiczne, czyli lokalne […]

Przez otchłań Drogi Mlecznej przemierza niezwykły podróżnik, który prawdopodobnie pamięta czasy, gdy Układu Słonecznego jeszcze nie było. Kometa 3I/ATLAS pędzi przez kosmos z niewyobrażalną prędkością przekraczającą 210 tys. km/h, a pod koniec października 2025 roku osiągnęła punkt najbliższy Słońcu. Jednak to nie jej zawrotna prędkość ani trajektoria wzbudzają największe emocje w świecie astronomii. Najnowsze obserwacje […]

Fizycy odkryli zjawisko, które przeczy temu, co dotąd sądziliśmy o naturze materii. W izolatorze – materiale, który z definicji nie powinien przewodzić prądu – pojawiły się regularne oscylacje kwantowe. To odkrycie, które bardziej przypomina paradoks niż wynik eksperymentu. Oscylacje kwantowe to jedno z tych zjawisk, które przez dekady stanowiły podręcznikowy przykład porządku w świecie fizyki. […]

Przez dziesięciolecia wydawało się, że zrozumieliśmy już podstawowy mechanizm dziedziczenia. Sekwencja czterech zasad chemicznych w DNA miała być ostateczną odpowiedzią na pytanie o tajemnicę życia. Okazuje się jednak, że natura ma przed ekspertami liczne sekrety. Naukowcy z Northwestern University wykazali, że oprócz znanego kodu genetycznego istnieje drugi system informacyjny zapisany w fizycznej strukturze DNA. To […]