Któż z nas o nim nie słyszał? Monumentalny wodospad Niagara (a tak naprawdę trzy wodospady) jest największą atrakcją turystyczną w Ameryce Północnej. Miliony turystów rocznie przybywają tutaj, aby podziwiać rozmach Matki Natury. Ilu z nich ma świadomość o niezwykłej genezie tego wodospadu? Jego historia w zasadzie sięga kilkaset milionów lat wstecz. Zaskoczeni? Poznajmy ją zatem […]

Świat stoi przed nami otworem – bardzo często możemy w różnych sytuacjach te słowa usłyszeć, ale na pewno nie wtedy, gdy mowa o najlepiej strzeżonych miejscach na naszej planecie. Niektóre z nich powstały specjalnie z myślą, by żaden człowiek się do nich nie zbliżał. Inne w wyniku różnych zawirowań historycznych stały się białymi plamami na […]

Organy regulacyjne w USA i Wielkiej Brytanii zatwierdziły terapię CRISPR o nazwie Casgevy do leczenia dziedzicznych chorób krwi. To historyczny moment, który przybliża nas do dokonania “niemożliwego” i pokonania schorzeń, na które do tej pory nie było lekarstwa. Preparat Exa-cel, znany również pod marką Casgevy, otrzymał 16 listopada 2023 r. pierwszą zgodę organów regulacyjnych od […]

Jakie jest największe miasto w Polsce? Nie będziemy mieli wątpliwości przy odpowiadaniu na to pytanie. Ale która miejscowość znajduje się na przeciwnym końcu zestawienia polskich miast? Tutaj możemy złapać się za głowę, gdy okaże się, że jest nim historyczna osada, w której nie mieszka nawet pół tysiąca osób. Poznajmy 10 najmniejszych miast w Polsce. Tytuł […]

Chińscy naukowcy dokonali przełomu w klonowaniu naczelnych. Powołali do życia makaka, który po raz pierwszy dożył dorosłości. Małpa to nieprzypadkowa, gdyż jest często wykorzystywana w badaniach medycznych – jej fizjologia jest podobna do ludzkiej. ReTro to makak królewski (Macaca mulatta), który przyszedł na świat 16 lipca 2020 r. Ma ponad trzy lata, jest w świetnej […]

Znamy je z legend i mitologii. Mają cztery łapy, z paszczy zieją ogniem i w dodatku latają. Czy smoki mogły istnieją (lub istniały w przeszłości) naprawdę? Odpowiedź na to pytanie może być przewrotna. Przyjrzyjmy się przykładom ze świata zwierząt, które pod różnymi względami mają dość blisko do mitycznych smoków. Kim lub czym w ogóle jest […]

Czołg to niezmiennie symbol każdej armii lądowej, ale rozwój technologii może sprawić, że za kilka dekad te pancerne puszki stracą na znaczeniu. Na wojnach czołgi były od ponad wieku i będą nadal… ale na jak długo? Wyobraźcie sobie sytuację, w której dowódca wysyła oddział piechoty do odbicia jednego z wrogich przyczółków. Miał go obstawiać jedynie […]

Przykładamy je do ciała, zawieszamy na szyi lub kładziemy w określonych miejscach w naszych mieszkaniach. Kryształy dla wielu osób mają magiczną moc. Co na te rewelacje mówią mineralodzy? Spójrzmy… kryształom w oczy i dowiedzmy się, czy faktycznie mogą one wpływać na nasze zdrowie, samopoczucie i inne aspekty codzienności. Na początku zapoznajmy się z podstawowymi terminami, […]

Po raz pierwszy w historii udało się stworzyć trójwymiarowe minimózgi nie z indukowanych komórek macierzystych, a z tkanki pobranej od ludzkiego płodu. To wielkie osiągnięcie, które otwiera szeroko drzwi nie tylko do badania wczesnych etapów rozwoju mózgu, ale i leczenia groźnych chorób, także nowotworowych. Hodowle komórkowe i zwierzęta laboratoryjne wciąż są najczęstszym wyborem modelowania chorób, […]

Kiedy jest słoneczny, ciepły (ale nie upalny) dzień, miewamy najczęściej pozytywny, radosny nastrój. Kiedy pada deszcz, nie dostrzegamy żadnych promieni Słońca, a rzeczywistość za oknem wygląda szaro, czujemy się smutni, przygnębieni lub zwyczajnie niewyspani. Światło ma ogromny wpływ na nasze zdrowie i jakość codziennego życia. Naukowcy zajmują się tym zagadnienie od wielu dekad i wciąż […]

Wyobraźcie sobie broń tak potężną i owianą tak wielką tajemnicą, że niegdyś uznawano ja za boski dar, a dziś mimo rozwoju nauki i technologii, nadal nie wiemy, czym dokładnie była. Tym właśnie jest grecki ogień. Broń, która ma na koncie dziesiątki tysięcy żyć.  Grecki ogień jako “starożytny napalm” zmieniający reguły bitew morskich Za każdym razem, […]

Jakie było największe jezioro w historii świata? Raczej rzadko zastanawiamy się nad tym, czy jakieś zbiorniki słodkowodne istniały na Ziemi w dawnych epokach geologicznych. A szkoda. Na liście rekordów Guinnessa niedawno pojawiło się pewne jezioro, które zdaniem naukowców z Holandii było największym, jakie widziała nasza planeta. O jaki zbiornik dokładnie chodzi i w jakiej epoce […]

W dwudziestoleciu międzywojennym Warszawa, podobnie jak i dzisiaj, była największym i najważniejszym miastem na mapie Polski. Tu biło zarówno polityczne jak i kulturalne serce naszego kraju. W cieniu instytucji rządowych i eleganckich kawiarni oraz teatrów, w których przesiadywali literaci, tacy jak Julian Tuwim czy Jan Lechoń, krył się jednak inny ponury świat, gdzie przemoc była […]

Z Tomaszem Łomnickim – historykiem ubioru, krawcem rekonstruktorem, założycielem firmy „Łomnicki Krawiectwo Historyczne” – rozmawia Łukasz Czarnecki Zacznijmy od banału. W swojej pracy skupiasz się na rekonstrukcji odzieży noszonej przez mieszkańców Rzeczpospolitej szlacheckiej w XVI i XVII wieku. Dlaczego pasjonuje Cię właśnie ten okres? Nie będę gorszy i dalej pociągnę banał, bowiem klasyczna fascynacja epoką […]

Zdecydowanie nie będzie to artykuł należący do kategorii najprzyjemniejszych w lekturze. Kilka najbardziej zanieczyszczonych miejsc na świecie, jakie tutaj wymienię, nie byłyby nimi, gdyby nie działalność człowieka. Skala tych tragedii jest bardzo duża, a rekultywacja tak silnie skażonych obszarów nie należy do najłatwiejszych. Pomyślmy przez chwilę nad tym, jakie miejsca mogą być najbardziej zanieczyszczonymi na […]

Połowa XIX stulecia nie była dobrym czasem dla Chin. Państwo Środka nawiedzały katastrofy naturalne, armia i rząd cesarski zostały skompromitowane w oczach poddanych porażkami poniesionymi z rąk Brytyjczyków w  I wojnie opiumowej   (1839-1842), zaś w roku 1850, po śmierci cesarza Daoguanga na Tron Smoka wstąpił jego syn Xianfeng – nieudolny młodzieniec zainteresowany wyłącznie rozpustą i […]

Tylko na dwóch wyspach należących do archipelagu Seszeli rosną najrzadsze palmy na świecie. Co więcej, rodzą owoce, które według wielu legend były uznawane za dzieło szatana, ale ich nasiona mają swój wpis w Księdze Rekordów Guinnessa. O jakim drzewie mowa? Według danych opublikowanych w Nature, na Ziemi rosną ponad 3 biliony drzew, które podzielone są […]

Największym państwem na świecie obecnie jest Rosja, ale jak wiemy, w przeszłości granice państwowe przesuwały się niekiedy ze zdumiewającą prędkością, a tytuł największego kraju przechodził z rąk do rąk. Znamy wiele przykładów globalnych imperiów, które istniały zarówno tysiące, jak i dziesiątki lat temu. Dowiedzmy się zatem, które z nich było największe w historii. Pojęcie imperium […]

Które miasto jest najstarsze w Polsce? Niektórzy odpowiedzą na pytanie – Biskupin, inni – Kalisz, a jeszcze ktoś inny – Kraków. Tak naprawdę najlepszą puentą powinna być słynna fraza: „to zależy”. Nie jest to żart, ponieważ w zależności od przyjętego kryterium możemy tworzyć całkowicie odrębne rankingi najstarszych miast w Polsce. Jakie przyjęliśmy w naszym zestawieniu? […]

Wydawałoby się, że o przyrodniczych rekordach wiemy już wszystko: jakie jest największe jezioro, najwyższa góra, największa depresja itd. Jednakże w przypadku tego, jaka jest najdłuższa rzeka na świecie, wciąż sprawa wydaje się nierozstrzygnięta (przynajmniej według niektórych). Jak sądzicie: Nil czy Amazonka wygrywa w tej kategorii? Przyjrzyjmy się metodom pomiaru długości rzek i temu, jakie może […]

Spróbujmy sobie przywołać z pamięci jakiekolwiek wspomnienia z najwyższych gór w Polsce. Jakie pierwsze słowa, frazy, widoki skojarzą nam się z Tatrami? Prawdopodobnie jednym z nich będą lasy, które bujnie porastają zarówno polską, jak i słowacką część gór. Czy mamy świadomość tego, że w dużej mierze obecny wygląd tatrzańskiego drzewostanu zawdzięczamy rabunkowej gospodarce człowieka z […]

Archeologia jest nauką, którą interesują się tak profesjonaliści, jak i również amatorzy. Któż z nas nie lubił dowiadywać się w dzieciństwie o sekretach egipskich piramid czy historii osady w Biskupinie? Przyjrzyjmy się zatem kilku najciekawszym zagadkom archeologii, wybranym oczywiście subiektywnie, ponieważ każdego miłośnika tej nauki może przecież interesować co innego. Zanim jednak przyjrzymy się konkretnym […]

Z doktorem habilitowanym – Piotrem Szrekiem profesorem instytutu, paleontologiem, zastępcą dyrektora ds. badań i rozwoju, sekretarzem naukowym Państwowego Instytutu Geologicznego o wyjściu kręgowców na ląd rozmawia – Łukasz Czarnecki Panie Profesorze, tytuł, pod którym ukazuje się nasza rozmowa, jest półżartobliwy, ale będziemy rozmawiać o sprawach poważnych z punktu widzenia nie tylko polskiej, ale i światowej […]

Gigantopitek to największa małpa naczelna, jaka kiedykolwiek stąpała po Ziemi. Białka z zęba trzonowego liczącego 1,9 milionów lat potwierdziły, że to daleki krewny współczesnych orangutanów. Niektórzy kryptozoolodzy uważają, że pojedyncze osobniki przetrwały do dziś i to właśnie w ten sposób można wytłumaczyć obserwacje yeti i Wielkiej Stopy. Ale czy to w ogóle możliwe? Gigantopitek to […]