Od wieków człowiek wydzierał morzu kolejne obszary, aby je osuszać i zasiedlać. Najbardziej znanym przykładem są poldery w Niderlandach. Dzisiaj jednak inne kraje królują w dziedzinie budowania sztucznych terenów. Policzono, jak wiele człowiek zdołał już stworzyć lądowych obszarów w ciągu ostatnich dwóch dekad. Ich powierzchnia jest równa pewnemu europejskiemu krajowi. Któremu? Nieustannie rośnie liczba ludności […]

Na podstawie najnowszych badań stwierdzono, że Azja Środkowa była kluczowym regionem dla migracji gatunku ludzkiego na terenie Eurazji w okresie środkowego plejstocenu. Nieprzyjazny suchy, upalny klimat Azji Środkowej wydaje się być niezbyt sprzyjający, aby mógł w nich zamieszkiwać człowiek. Region w dawnej przyszłości mógł być jednak obszarem wielu migracji człowieka plejstoceńskiego. Jak to możliwe? Czytaj […]

Szczątki człowieka sprzed 100 tys. lat, które znaleziono w Maroku w latach 70. XX wieku skrywały smutną prawdę o tym, na jaką dolegliwość cierpiał. Okazało się, że po szczegółowych badaniach ucha stwierdzono u prehistorycznego człowieka postępującą głuchotę z powodu kostniejącego zapalenia błędnika. To jedne z nielicznych szczątków pradawnego człowieka cierpiącego na utratę słuchu. Międzynarodowy zespół […]

W niedostępnych czeluściach jaskini w RPA znaleziono czaszkę dziecka. Nie należy do Homo sapiens. Czy był to rodzaj pochówku, co oznacza, że inne gatunki ludzi także chowały zmarłych? https://www.focus.pl/artykul/homo-naledi-nowy-przodek-czlowieka był odkryciem roku 2015. Wtedy opublikowano pracę naukową, która opisywała odnalezienie niezwykłych ludzkich szczątków. Natrafiono na nie w jaskini Rising Star w Republice Południowej Afryki dwa […]

Nasze mózgi są wyraźnie mniejsze niż u neandertalczyków. Kurczą się od tysięcy lat. Mogły stać się nieco mniejsze, gdy powstały złożone społeczeństwa – przekonują naukowcy. Homo habilis, który żył w Afryce między 2,3 a 1,65 mln lat temu, miał https://www.focus.pl/artykul/o-mozg-trzeba-dbac-nieustannie o objętości około 600 cm sześciennych. Mózgi przedstawicieli gatunku https://www.focus.pl/artykul/jeszcze-100-tys-lat-temu-homo-erectus-chodzil-po-ziemi-nowe-wyliczenia – pierwszych ludzi, który opuścili […]

Szympansy to nasi najbliżsi krewni, z którymi dzieliliśmy przodków około 5 milionów lat temu. Dlaczego nasze mózgi się tak rozwinęły, a szympansów nie? Badacze uważają, że różnica tkwi m.in. w DNA uważanym za „śmieciowy”. Badacze komórek macierzystych ze szwedzkiego Uniwersytetu w Lund sądzą, że rozwiązali jedną z zagadek ludzkich mózgów. Znaleźli kolejne wskazówki, dlaczego nasze […]

Zamiast zdjęć z wymarzonej wycieczki – leczenie u psychiatry. To może się zdarzyć po zwiedzaniu Jerozolimy, Florencji i Paryża. Dopóki nie natknęłam się na artykuł psychiatrów omawiający szkodliwe skutki podróży, żyłam w przekonaniu, że zwiedzanie świata bywa niebezpieczne na przykład dlatego, że obnaża niektóre wady turysty. Szczególnie bezwzględnie – roztargnienie. Choć na co dzień ten […]

Tylko 10 proc. ciała człowieka składa się z pierwiastków, które powstały podczas Wielkiego Wybuchu. Całą resztę zawdzięczamy gwiazdom supernowym Karolina Głowacka: Chcę zrozumieć, jak działa Wszechświat, a jednocześnie nie umiem myśleć o sobie jako o jego części. Pamiętam, że Ziemia jest w kosmosie, ale wydaje mi się on taki poza nami, obcy, zewnętrzny, za duży. […]

Czego  moglibyśmy dowiedzieć się  o naszym gatunku po skrzyżowaniu człowieka z małpą? Wygląda na to, że poznamy odpowiedź szybciej, niż myśleliśmy. Hybrydowe zarodki – przyszłość medycyny? W swoim pionierskim eksperymencie naukowcom z Kalifornii i Chin udało się stworzyć hybrydę, która łączy w żywym https://www.focus.pl/artykul/stworzono-pierwsze-kompletne-modele-ludzkiego-embrionu-odkrycie-budzi-obawy-etyczne komórki małpy i człowieka. Choć w niektórych pomysł ten budzi wiele […]

Pojęcie ambiwersji wprowadził Hans Eysenck, angielski psycholog i autorytet w dziedzinie badania osobowości. Uznał on, że teoria osobowości intro- i ekstrawertycznej Junga jest nieco uproszczona i niepełna. Osoba z reguły introwertyczna może mieć ochotę piątkowy wieczór spędzić na ulubionej lekturze, podczas gdy typowy ekstrawertyk wróci do domu nad ranem po zakrapianej imprezie z przyjaciółmi. Chociaż […]

Tytułem ikony męskiego piękna seksowni aktorzy przez lata dzielili się z utalentowanymi muzykami. Dziś ze świecą szukać wzorów do naśladowania. „Tramwaj zwanym pożądaniem” (1951) – Marlon Brando po raz pierwszy w historii kina paraduje w dżinsach i samym T-shircie. W podkoszulku! Dotychczas podkoszulek, jak sama nazwa wskazuje, noszony był wyłącznie pod koszulą, jako bielizna. Ale […]

I przez 4 minuty patrzeć sobie w oczy. Na test trzeba przeznaczyć  45 minut: po 15 minut na każdy zestaw (jeśli przekroczy się ten czas, przechodzi się do kolejnej części). 9 stycznia 2015 roku Mandy Len Catron ogłosiła na łamach „New York Timesa”, że jest zakochana. Z wzajemnością! Informacja poszybowała w świat z szybkością internetu. Do mnie wiadomość […]

Ardipitekowi to odlegli przodkowie dzisiejszych ludzi. Nowe badania sugerują, że żyjący 4,4 mln lat temu hominidzi potrafili wspinać się na drzewa podobnie, jak czynią to dzisiejsze szympansy. Po nich nadszedł duży skok ewolucyjny. Ardipithecus ramidus, zwany też ardipitekiem i należący do rodzaju o tej nazwie, to gatunek naczelnych z rodziny człowiekowatych, żyjący w pliocenie na […]

W ustach mamy substancję narkotyczną, w brzuchu warunki jak na patelni, a wydalamy głównie wodę. Oto garść fascynujących informacji o naszej wewnętrznej maszynie. Belgijski artysta Wim Dolvoye postanowił odtworzyć proces produkcji ludzkich ekskrementów. Skonstruował skomplikowane urządzenie zwane „Cloaca Machine”, które zajmuje pomieszczenie wielkości szkolnej klasy. Natura poradziła sobie lepiej i wszystko zmieściła w naszym stosunkowo […]

Dane wskazują, że coraz więcej osób przed trzydziestką żyje samotnie. Czy pokolenie millenialsów jest bardziej wstrzemięźliwe od swoich rodziców i dziadków? Amerykański komik Aziz Ansari przeprowadził wraz z Erikiem Klinenbergiem, profesorem socjologii na Uniwersytecie Nowojorskim, ogromny projekt badawczy analizujący życie seksualne dwudziestolatków na całym świecie. Wybrali się m.in. do Japonii. Anzari spodziewał się, że supernowoczesne, zinformatyzowane […]

Nieustannie sprawdzają, wypytują i śledzą, kontrolują esemesy i maile. Stale podejrzewają o zdradę, choć nie mają żadnych dowodów. Dlaczego niektórzy partnerzy tak się zachowują? Narzeczony Agnieszki wciąż posądza ją o zdradę. Zabronił jej utrzymywania kontaktów z kolegami ze studiów i pracy. Jednego ze znajomych pobił, twierdząc, że mężczyzna zachowuje się szarmancko, by ją uwieść. Agnieszka nie potrafi policzyć, […]

Dlaczego tak często obstajemy przy swoim, choć wiele wskazuje na to, że możemy nie mieć racji? Szybko! Jaki jest najsłynniejszy cytat ze „Stawki większej niż życie”? „Bruner, ty świnio!” – dobrze słyszę? A ile bylibyście gotowi postawić na to, że wasza odpowiedź jest poprawna: 50 zł, 100 zł, a może 300 zł? Pewnie 300, bo w Polsce nawet […]

Australijscy naukowcy zajrzeli w geny wielu kręgowców, by odczytać zapisaną w nich prognozę dotyczącą długości życia. Nie od dziś wiadomo, że proces starzenia się organizmu jest ściśle związany ze zmianami epigenetycznymi (zmianami ekspresji genów) obejmującymi metylację DNA. Bazując na tej wiedzy, australijscy naukowcy z Benjaminem Maynem na czele podjęli próbę oszacowania długość życia kilku gatunków […]

Instynkt samozachowawczy to naturalna zdolność człowieka do reagowania w sytuacjach zagrażających życiu. To on pozwala nam zachować zimną krew i pełnię fizycznych odruchów w najcięższych chwilach – jednak czym właściwie różni się od intuicji? Kiedy aktywujemy instynkt zachowawczy i czy może on nas zawieść? Wyjaśniamy! Czym jest instynkt samozachowawczy? Instynkt samozachowawczy to abstrakcyjne zagadnienie z […]

Do określeń „papugowanie” i „małpowanie” powinniśmy dorzucić też „człowiekowanie”. Naśladownictwo jest powszechne, ale to ludzie są w nim szczególnie sprawni! Niezwykła zdolność kameleona do przybierania barwy otoczenia uczyniła go jednym z najsłynniejszych zwierząt świata. Ale mimikrę – upodabnianie wyglądu i zachowania do otoczenia – stosuje też mnóstwo innych zwierząt. Mistrzami kamuflażu są patyczaki, ale też […]

Nowe badanie wykazało, że ludzka ekspresja emocjonalna wyrażana za pomocą mimiki jest uniwersalna dla całej populacji. Ludzie na całym świecie w podobnych sytuacjach społecznych używają różnych odmian tego samego wyrazu twarzy. To dziedzictwo przekraczające granice geograficzne i kulturowe. Niezależnie od tego, czy na przyjęciu urodzinowym w Brazylii, na pogrzebie w Kenii czy na protestach w […]

Czy faktycznie przetrwają tylko najpiękniejsze? Wcale nie! Przynajmniej zdaniem specjalistów od ewolucjonizmu. “Ewolucja człowieka się skończyła” – obwieścił kilka lat temu na publicznym wykładzie prof. Steve Jones z University College London, znany brytyjski genetyk. Wywołał tym pewne zamieszanie medialne, ale w świecie nauki ten werdykt nie zrobił wielkiej kariery. Tym bardziej że kolejne odkrycia dowodzą, jak bardzo […]

Wyobraź sobie, że nic nie widzisz, nic nie słyszysz i nic nie czujesz. Jak sądzisz, jak zareagujesz pozbawiony jakichkolwiek bodźców z zewnątrz: odpoczniesz czy oszalejesz? I co zrobi twój mózg? Początkowo pojawia się wrażenie niepokoju. Szybko jednak ustępuje, gdy mięśnie zaczynają się relaksować, a do uszu nie dopływa już żaden inny dźwięk niż bicie serca, chociaż […]

Betel to czwarta najpopularniejsza używka na świecie – po alkoholu, tytoniu i kawie. Co sprawia, że żuje go co dziesiąty mieszkaniec naszej planety? Strugi śliny lądują wszędzie, barwiąc pigmentem  ściany budynków, chodniki, a w bardziej cywilizowanych miejscach – kosze na śmieci. Krwistoczerwone zacieki z czasem płowieją w tropikalnym słońcu na kolor ochry. Betelem oplute są wszystkie bazary, niekiedy także […]