Z pyłku kamelii powstał przełomowy filtr UV, który jednocześnie chłodzi skórę i nie szkodzi delikatnym ekosystemom raf koralowych. Problem wydawał się nierozwiązywalny – z jednej strony chcemy chronić skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, z drugiej tradycyjne kremy przeciwsłoneczne dewastują morskie ekosystemy. Każdego roku do oceanów trafia około 14 tys. ton tych chemikaliów, które potrafią zabić […]

Głęboko w podziemiach zabytkowej willi na terenie Bolonii przez stulecia spoczywała niezwykła zagadka. Odkryte tam ludzkie szczątki prezentowały się w sposób, który mógł wprawić w zdumienie nawet doświadczonych archeologów. Całe ciało, od powierzchni skóry po struktury kostne, przybrało intensywnie zielony kolor. Dopiero po latach, dzięki współczesnym metodom badawczym, naukowcom udało się rozwikłać tę niecodzienną zagadkę. […]

Chemicy od dłuższego czasu zmagali się z zagadnieniem, które z pozoru wydawało się proste. Chodziło o znalezienie sposobu na efektywne wykorzystanie ketonów alkilowych do tworzenia nowych wiązań chemicznych. Te wszechobecne związki organiczne, będące podstawą wielu cząsteczek, uparcie opierały się standardowym metodom syntezy. Próby rozwiązania tego problemu trwały właściwie przez całe dziesięciolecia. Dopiero teraz naukowcom z […]

Kevlar ma godnego następcę. Naukowcy stworzyli włókno tak lekkie, że mogłoby unosić się na wietrze, a zarazem tak wytrzymałe, że zatrzymuje pocisk szybciej niż klasyczne kamizelki kuloodporne. Nowy materiał może całkowicie odmienić technologię ochrony osobistej. Kevlar od ponad pół wieku pozostaje złotym standardem w ochronie balistycznej. Kamizelki kuloodporne, hełmy wojskowe czy pancerze pojazdów – wszędzie […]

W głębinach Pacyfiku dzieje się coś, czego nauka dotąd nie potrafiła wyjaśnić. Nowe badanie odsłania zaskakujące zjawisko w strefie subdukcji – miejscu, gdzie jedna płyta tektoniczna zapada się pod drugą, a Ziemia dosłownie pożera samą siebie. U wybrzeży kanadyjskiej wyspy Vancouver dzieje się coś niezwykłego. Pod powierzchnią oceanu rozgrywa się geologiczny spektakl, który naukowcy z […]

Co by było, gdyby komputery działały tak efektywnie jak ludzki mózg? Naukowcy z Kalifornii dokonali czegoś, co przybliża nas do odpowiedzi na to pytanie. Ich najnowsze osiągnięcie nie polega na kolejnym ulepszeniu procesora, ale na całkowicie nowym spojrzeniu na to, jak w ogóle powinny przebiegać obliczenia. Sztuczne neurony opracowane przez zespół USC fizycznie odtwarzają skomplikowane […]

Podczas badań archeologicznych w miejscowości Egna archeolodzy zorientowali się, że pod warstwami ziemi kryły się pozostałości budynku, który przed dwoma tysiącami lat pełnił funkcję czegoś w rodzaju starożytnego serwisu samochodowego. To znalezisko pozwala lepiej zrozumieć, jak wyglądało codzienne życie przy jednej z najważniejszych arterii komunikacyjnych imperium rzymskiego. Warsztat przy starożytnej drodze Lokalizacja tego miejsca nie […]

Ładowanie samochodu elektrycznego w czasie tankowania benzyny? To już nie futurystyczna wizja, ale realny cel naukowców z Politechniki Gdańskiej. Zespół prof. Roberta Bogdanowicza pracuje nad nowym materiałem o nazwie diafit, który łączy twardość diamentu i przewodnictwo grafenu. Współczesne systemy magazynowania energii opierają się głównie na dwóch rozwiązaniach – bateriach i kondensatorach. Te pierwsze potrafią gromadzić […]

Przez cztery tysiące lat prehistoryczne grobowce w Chinach skrywały coś więcej niż tylko prochy zmarłych. Ich rozmieszczenie, stan zachowania i liczba tworzą fascynującą opowieść o cywilizacji, która rozwijała się i upadała, pozostawiając po sobie milczących świadków historii. Teraz naukowcom udało się odczytać tę zakodowaną w krajobrazie wiadomość. Badanie opublikowane w czasopiśmie PLOS One odsłania nieoczekiwane […]

W metalach, które przeszły przez ogień, ciśnienie i potężne młoty przemysłu, wciąż dzieje się coś niezwykłego. Nowe badania pokazują, że nawet po ekstremalnej obróbce atomy potrafią zachować ukryty porządek – a to odkrycie może odmienić inżynierię materiałową. Od lat 50. XX wieku naukowcy wiedzieli, że w stopach metali mogą występować subtelne wzory chemiczne, czyli lokalne […]

Przez otchłań Drogi Mlecznej przemierza niezwykły podróżnik, który prawdopodobnie pamięta czasy, gdy Układu Słonecznego jeszcze nie było. Kometa 3I/ATLAS pędzi przez kosmos z niewyobrażalną prędkością przekraczającą 210 tys. km/h, a pod koniec października 2025 roku osiągnęła punkt najbliższy Słońcu. Jednak to nie jej zawrotna prędkość ani trajektoria wzbudzają największe emocje w świecie astronomii. Najnowsze obserwacje […]

Fizycy odkryli zjawisko, które przeczy temu, co dotąd sądziliśmy o naturze materii. W izolatorze – materiale, który z definicji nie powinien przewodzić prądu – pojawiły się regularne oscylacje kwantowe. To odkrycie, które bardziej przypomina paradoks niż wynik eksperymentu. Oscylacje kwantowe to jedno z tych zjawisk, które przez dekady stanowiły podręcznikowy przykład porządku w świecie fizyki. […]

Przez dziesięciolecia wydawało się, że zrozumieliśmy już podstawowy mechanizm dziedziczenia. Sekwencja czterech zasad chemicznych w DNA miała być ostateczną odpowiedzią na pytanie o tajemnicę życia. Okazuje się jednak, że natura ma przed ekspertami liczne sekrety. Naukowcy z Northwestern University wykazali, że oprócz znanego kodu genetycznego istnieje drugi system informacyjny zapisany w fizycznej strukturze DNA. To […]

Starożytna osada Kanka w rejonie Taszkentu zyskała właśnie niemały rozgłos. Podczas rutynowych prac archeologicznych natrafiono istotne źródło informacji na temat wczesnej historii Azji Centralnej. Znalezisko ujawnia związki między sferą duchową a militarną w dawnych kulturach tego regionu. Okazuje się, że to niezwykłe miejsce skrywało pozostałości po starożytnej świątyni oraz elementy zbroi. Legendarny Kangdizh na Jedwabnym […]

Kolejne wykopaliska w północnym Iraku przynoszą zaskakujące rezultaty, które mogą przewartościować dotychczasową wiedzę o początkach ludzkiej cywilizacji. Pod warstwami piasku i czasu archeolodzy natrafili na monumentalną konstrukcję sprzed pięciu tysięcy lat, która rzuca nowe światło na rozwój najstarszych społeczeństw. Stanowisko Kani Shaie, położone u podnóża gór Zagros, okazuje się znacznie bardziej znaczące niż wcześniej przypuszczano. […]

Z pozoru to dwa odległe światy – sztuka składania papieru i mechanika kwantowa. A jednak młody matematyk z Cornell University odkrył, że ich język jest wspólny. Okazało się, że wzory origami potrafią odtworzyć geometrię jednego z najważniejszych obiektów współczesnej fizyki teoretycznej – amplituhedronu. Amplituhedron to obiekt, który od ponad dekady fascynuje fizyków. Jego objętość pozwala […]

To może być największy przełom w uprawie zbóż od czasów wynalezienia pługa. Nowo odkryty gen sprawia, że pszenica potraja swój plon, rodząc kilka ziaren w miejscu jednego. Naukowcy z University of Maryland odkryli gen, który może radykalnie zwiększyć wydajność jednej z najważniejszych roślin uprawnych świata. Dzięki jego aktywacji pszenica zaczyna wytwarzać kilka ziaren tam, gdzie […]

Morze potrafi być przerażające, ale to, co zaobserwowano w grudniu 2024 roku, przeszło najśmielsze wyobrażenia. Gdy sztorm szalał na pełnym oceanie, satelity Europejskiej Agencji Kosmicznej zarejestrowały zjawisko, które po raz kolejny pokazuje, jak potężne mogą być siły natury. Największy sztorm od dziesięcioleci Podczas zjawiska nazwanego przez naukowców sztormem Eddie zarejestrowano fale o średniej wysokości około […]

Gigantyczna układanka rozrzucona po muzeach całego świata, której elementy czekają na połączenie od dziesięcioleci? Z takim problemem zmagali się naukowcy, którzy odkryli tysiące glinianych tabliczek zapisanych pismem klinowym. Tradycyjne metody analizy wymagałyby całych pokoleń, by odczytać ukryte w nich historie, ale na szczęście współczesna archeologia ma do dyspozycji algorytmy, które wspierają ludzką intuicję. Cyfrowa platforma […]

Mały fragment kości znaleziony w jednej z krymskich jaskiń może całkowicie zmienić nasze wyobrażenie o wędrówkach neandertalczyków przez Eurazję. To niezwykłe, jak pojedynczy, kilkucentymetrowy okruch może odwrócić do góry nogami widzę o tym, jak wyglądały prehistoryczne szlaki migracyjne sprzed dziesiątek tysięcy lat. Badacze przez lata przeczesywali stanowisko Starosele, analizując tysiące kościanych fragmentów, zanim natrafili na […]

Nowy wzór może odmienić sposób, w jaki rozumiemy ruch zanieczyszczeń powietrza. Naukowiec z Uniwersytetu w Warwick odświeżył liczące ponad 100 lat równanie Cunninghama, tworząc pierwszą prostą metodę przewidywania, jak naprawdę poruszają się nieregularne cząstki – od sadzy i mikroplastików po syntetyczne nanocząstki. Każdego dnia wdychamy miliony mikroskopijnych cząstek – pyłu, kurzu, sadzy, pyłków roślin, mikroplastików, […]

Czy elektrownie węglowe da się uratować? Najbardziej zależy na tym wszystkim tym krajom, które utrzymują wiele funkcjonujących bloków tego typu lub po prostu wydobywają i eksportują węgiel na ogromną skalę. Nic więc dziwnego, że to Rosja była miejscem, gdzie narodziła się “nowa szansa” dla elektrowni węglowych. W rosyjskim sektorze energetycznym dzieje się coś, co może […]

Fotografując kometę C/2025 A6 Lemmon włoski astronom Gianluca Masi uchwycił meteor przecinający to samo pole widzenia. Takie zjawisko jest wyjątkowo rzadkie, choć oba obiekty były znacznie od siebie oddalone. Gdy Gianluca Masi, włoski astronom stojący za projektem Virtual Telescope, skierował swój astrograf w niebo pewnego październikowego wieczoru, nie spodziewał się, że jego aparat zarejestruje coś […]

Grenlandia, największa wyspa świata, wcale nie jest tak stabilna, jak mogłoby się wydawać. Pod naszymi stopami cały czas coś się porusza, a ten arktyczny gigant zdaje się żyć własnym rytmem. Okazuje się, że ta monumentalna masa lodu i skał nieustannie przemieszcza się i przekształca w sposób, który dopiero zaczynamy rozumieć. Duńscy badacze postanowili przyjrzeć się […]