W niedostępnych czeluściach jaskini w RPA znaleziono czaszkę dziecka. Nie należy do Homo sapiens. Czy był to rodzaj pochówku, co oznacza, że inne gatunki ludzi także chowały zmarłych? https://www.focus.pl/artykul/homo-naledi-nowy-przodek-czlowieka był odkryciem roku 2015. Wtedy opublikowano pracę naukową, która opisywała odnalezienie niezwykłych ludzkich szczątków. Natrafiono na nie w jaskini Rising Star w Republice Południowej Afryki dwa […]

Badaczom udało się rozwikłać zagadkę mumii z Kotliny Kaszgarskiej, leżącej w dzisiejszej chińskiej prowincji Sinciang. Mimo europejskich rysów nie są to potomkowie przybyłych z Europy ludów. Ich przodkowie żyli w Azji od ponad dziesięciu tysięcy lat. Kotlina Kaszgarska położona w Azji  należy do najsuchszych obszarów na ziemi. Otaczają ją łańcuchy wysokich gór (od północy Tienszan, […]

Pełna humoru i ciekawostek, o których nikt nie powie wam w szkole – taka właśnie jest „Horrrendalna historia Polski”. Nowy tom – „Nieznośna niepodległość” – trafi do sprzedaży jeszcze w październiku! Na początek wypadałoby zapytać, dlaczego akurat „nieznośna”? Wszak niepodległość jest sprawą najwyższej wagi! Ale Małgorzata Fabianowska i Małgorzata Nesteruk szybko pokazują nam, że to […]

Historia tytoniu przeplatała się z losami ludzkości znacznie wcześniej, niż do niedawna sądzono. Wedle najnowszych ustaleń człowiek palił lub żuł tytoń już ponad 12 tys. lat temu. Za najstarszy dowód https://www.focus.pl/artykul/tyton-i-alkohol-zabijaja-wiecej-ludzi-niz-kokaina-marihuana-i-opioidy-badanie-na-liczbach-who-180515124622 przez człowieka w Ameryce Północnej kilka lat temu uznano fajkę znalezioną w Alabamie. Artkuł opublikowany w czasopiśmie naukowym „Journal of Archaeological Science: Reports” wskazywał, […]

Anazliza manuskryptu mnicha z Genui wskazuje, że żeglarze z rodzinnego miasta Krzysztofa Kolumba wiedzieli o istnieniu Ameryki już 150 lat przed jego wyprawą. https://www.focus.pl/artykul/manuskrypt-wojnicza-szyfr-doskonaly napisany około 1345 roku przez mediolańskiego zakonnika Galvaneusa Flammę może opisywać wybrzeża https://www.focus.pl/artykul/czlowiek-dotarl-do-ameryki-polnocnej-15-tys-lat-wczesniej-niz-sadzilismy-nowe-odkrycie. Tak twierdzi znawca literatury łacińskiej Uniwersytetu w Mediolanie prof. Paolo Chiesa, który odkrył dokument. Kronikę odkryto w 2013 […]

Archeolodzy mają dowody na to, że wybuch meteoru unicestwił kwitnące przez tysiące lat starożytne miasto Tall el-Hammam. Mógł też zatruć okoliczne ziemie na setki lat. Nieco ponad trzy i pół tysiąca lat temu, około 1650 roku przed naszą erą, miasto Tall el-Hamam rozkwitało. Położone na wysokim brzegu południowej doliny Jordanu, istniało nieprzerwanie od kilku tysięcy […]

W jaskini na indonezyjskiej wyspie Celebes natrafiono na szczątki młodej kobiety, która żyła na tych terenach ponad 7 tysięcy lat temu. Z doskonale zachowanych kości naukowcy pobrali próbkę DNA, która wykazała, że kobieta należała do nieznanej wcześniej linii przodków Homo sapiens. Celebes – w języku indonezyjskim zwana Sulawesi – należy do grupy wysp znanych jako […]

W północnych Chinach odkryto grobowiec liczący ponad 1500 lat. A w nim splecione ze sobą ludzkie szkielety, kobiety i mężczyzny. Naukowcy ustalili, że kobieta prawdopodobnie poświęciła życie, aby zostać pochowana obok ukochanego. Wspólne pochówki kobiet i mężczyzn nie są w Chinach rzadkością. Tym, co wyróżnia nowo odkryty grobowiec, jest ułożenie szczątków. Kości wyraźnie nachodzą na […]

Lewatywa miała leczyć wszystko: od migren po syfilis. Trafiła pod strzechy, jednak szczególną karierę zrobiła na dworze francuskich królów. Zabieg od wieków wygląda tak samo: do tylnego otworu ciała wtłacza się płyn w celu spowodowania wypróżnienia. Temat nie do dyskutowania na salonach? Wręcz przeciwnie. Historia lewatywy, zwanej z łaciny enema, enemata, klister albo klizma, stanowi […]

Musiało minąć 100 lat, zanim naukowcy wyjaśnili, jak doszło do niezwykłego dramatu – powodzi syropu w Bostonie. Dzieje się coś strasznego, przyślijcie natychmiast wszystkich ludzi i pojazdy!” – tylko tyle zdążył wykrzyczeć do słuchawki w budce telefonicznej policjant Frank McManus. Gdyby pozostał w niej dłużej, podzieliłby los ofiar, opowiadał później reporterowi „The Boston Globe”. Inni […]

Rozwój branży IT i upowszechnienie się komputerów w naszym kraju zawdzięczamy mężczyznom? Nic podobnego. Od lat 50. XX w. do końca PRL polska informatyka to był – jak mówią ówczesne programistki – babiniec. Czy ktoś poza hobbystami kojarzy dzisiaj nazwy Odra albo Elwro Junior? To mało prawdopodobne, tymczasem te pierwsze konstruowane w Polsce komputery w […]

Społeczności, gdzie rządziły kobiety, to nie legenda. W niektórych kulturach mężczyźni wciąż nie wyzwolili się spod ich dominacji. Nie mieści się we współczesnych kanonach piękna – ma obfite piersi, okrągły brzuch i grube uda. Trudno sobie jednak wyobrazić jakikolwiek podręcznik do historii sztuki bez Wenus z Willendorfu. Dziesiątki podobnych figurek wykonanych z kości zwierzęcych, gliny, […]

Kilkadziesiąt lat temu kluczem do nieskrępowanej komunikacji stało się… gwizdanie do telefonu. Wykorzystali to m.in. Steve Wozniak i Steve Jobs, twórcy koncernu Apple. Długo przed tym jak internet oplótł świat, zaczęliśmy komunikować się za pomocą telefonu. Wraz z rozpowszechnieniem początkowo ręcznych, a następnie automatycznych central telefonicznych ludzie uzyskali dostęp do łączności na duże odległości. Aparat […]

Józef Bożek, zwany Stephensonem spod Bielska, po stu latach został bohaterem opowiadań. Dlaczego to nie on wygrał w wyścigu konstruktorów pojazdów z silnikiem parowym. 18 kilometrów na godzinę to maksymalna prędkość, z jaką przez stulecia mogli podróżować ludzie. A przynajmniej ci, których stać było na wierzchowca. Cała reszta skazana była na przemieszczanie się pieszo, z […]

W czasie rutynowych prac przeglądowych, archeolodzy pracujący na terenie starożytnej nekropolii Al-Hamidiyah odkryli kilkadziesiąt grobowców wykutych w skale. Groby pochodzą z okresu od 2200 roku p.n.e. do 30 roku p.n.e. Odnalezione przez archeologów https://www.focus.pl/artykul/odkryto-swiatynie-grobowa-krolowej-egiptu-sprzed-3300-lat są usytuowane na różnych poziomach skalnej ściany, znajdującej się na terenie nekropolii Al-Hamidiyah w pobliżu egipskiego miasta Sauhadż. Nekropolia znajduje się […]

Skąd właściwie wziął się bohater PRL-owskiego serialu „07 zgłoś się”? Dlaczego zmarły niedawno aktor Bronisław Cieślak nie chciał już grać tej kultowej roli? „Po zbadaniu zawartości kieszeni zabitego komisarz Borewicz rozpoczął śledztwo. Przesłuchano najpierw dyrektora »Złotego Ptaka«”… Brzmi znajomo – wygląda na scenę z serialu „07 zgłoś się” z porucznikiem Milicji Obywatelskiej Sławomirem Borewiczem, tropiącym […]

Nowe światło na historię zwojów rzucają najnowsze badania, do których zaangażowano technologię uczenia maszynowego, czyli tzw. sztuczną inteligencję. https://www.focus.pl/artykul/biblijny-rekopis-od-wieku-uwazany-za-falszywy-moze-byc-jednak-autentyczny-naukowcy-podzieleni zostały przypadkowo odkryte w latach 50. XX wieku w jaskiniach w Izraelu. Manuskrypty zawierają najstarsze rękopisy Biblii i są spisane po hebrajsku, aramejsku i grecku. Przez ponad 70 lat od znalezienia pierwszych fragmentów, wokół historii powstania […]

Młodszy syn Władysława Jagiełły zapisał się w historii jako król wybitny. Jak wyglądała biografia Kazimierza Jagiellończyka, co zrobił dla Polski i czy rzeczywiście był najlepszym władcą w dziejach naszego kraju? Przeczytaj i poznaj sylwetkę króla, przed którym Krzyżacy padli na kolana. Kulturalny, życzliwy, dobrotliwy i niezwykle pobożny. Zamiast alkoholu pil wodę, nie wdawał się w […]

Ludwik Węgierski, wnuk Władysława Łokietka i siostrzeniec Kazimierza Wielkiego, był pierwszym władcą z dynastii Andegawenów, który zasiadał na polskim tronie. Jak doszło do jego koronacji, kto sprawował rządy w jego imieniu i jakie były dokonania króla, który podobno nawet nie znał polskiego? Przeczytaj i dowiedz się więcej o Ludwiku Węgierskim. Choć na Węgrzech nazywano go […]

Zygmunt II August zapisał się w polskiej historii jako ostatni z Jagiellonów, zamykający okres złotego wieku panowania tej dynastii. Wyobraźnię miłośników historii oraz wielu artystów od wieków pobudza także historia jego romantycznej miłości do Barbary Radziwiłłówny. Kim był Zygmunt August, jak wyglądało jego panowanie i jakie dokonania można mu przypisać? Zygmunt August uważany był za […]

Nowe, multidyscyplinarne badanie z Uniwersytetu stanu Maryland wzmacnia ten pogląd pokazując, jak człowiek zmienia ekologię Ziemi od 12 tys. lat, niekoniecznie niszcząc planetę czy brutalnie ją wykorzystując. Przed nadejściem judeochrześcijańskiego systemu wartości dominowały te, gdzie wielość bogów łączyła się silnie z ich naturalnym pochodzeniem. Ludzkość powiązana silnie z takimi bóstwami w naturalny sposób żyła w symbiozie z naturą. […]

Elżbieta Łokietkówna znana była między innymi ze swojej długowieczności. Spekulowano nawet, że królowej udało się wynaleźć magiczne lekarstwo, będące gwarantem wiecznej młodości. Jaka była prawda? Czy Elżbieta rzeczywiście przyjmowała tajemniczą mieszankę, której przypisywano nadprzyrodzone moce? Kim była Elżbieta Łokietkówna? Mimo, że https://www.focus.pl/artykul/krolowie-polski-lista-wladcow-kto-rzadzil-polska-najlepiej-a-kto-najgorzej bardzo często posiadali na swoich dworach kronikarzy, zdarzają się sytuacje, w których wciąż […]

Przemysł II był władcą ambitnym, konsekwentnie zdobywającym władzę. Zawierał sojusze, poszerzał wpływy i dążył do przywrócenia Królestwa Polskiego. Poznaj losy króla Polski, który zasiadał na tronie niewiele dłużej, niż pół roku.Kim był Przemysł II? Pierwsze lata życia Przemysł II, ostatni z linii wielkopolskiej dynastii Piastów przyszedł na świat 14 października 1257 roku w Poznaniu jako […]

Aleksander Jagiellończyk – był z pewnością jednym z tych władców Polski, którym historycy poświęcają dziś najmniej uwagi. Jednak jego decyzje miały ogromny wpływ na przyszły ustrój państwa i dalsze jego losy, a sam władca działał mając wyraźny cel: dobro kraju. Kim był Aleksander Jagiellończyk? Aleksander Jagiellończyk urodził się 5 sierpnia 1461 roku w Krakowie, jako […]