Przez ostatnie dwa lata teren dawnych fabryk Gamlestadens w Szwecji stał się miejscem intensywnych prac archeologicznych. Co takiego znaleźli badacze pod warstwami ziemi, że postanowili podzielić się wynikami dopiero teraz? Okazuje się, iż pod pozornie zwykłym przemysłowym krajobrazem kryły się pozostałości zapomnianego miasta o niezwykle krótkiej, a zarazem fascynującej historii. Naukowcy zakończyli właśnie analizę wykopalisk, […]

Szwedzki gigant łożyskowy SKF po niemal dekadzie badań przedstawił materiał, który może znacząco wpłynąć na przyszłość lotnictwa. ARCTIC15 to specjalna stal łożyskowa stworzona z myślą o ekstremalnych wymaganiach nowej generacji silników odrzutowych. Nowoczesne konstrukcje silników mają obniżać zużycie paliwa nawet o 25 proc., ale stawiają przed materiałami zupełnie nowe wyzwania. Tradycyjne stale łożyskowe nie radzą […]

Antarktyda pozostaje jednym z ostatnich wielkich tajemniczych miejsc na Ziemi, gdzie pod grubą na kilometry warstwą lodu kryje się krajobraz, który nigdy nie widział światła dziennego. Przez dziesięciolecia naukowcy mogli tylko spekulować, co właściwie znajduje się pod tą gigantyczną, zamarzniętą pokrywą. Dopiero najnowsze technologie pozwoliły wreszcie zajrzeć pod powierzchnię i odkryć zupełnie nowy świat. Okazuje […]

Hiszpańskie Almendralejo miało stać się kolejnym miejscem na mapie zielonej energii. Prace przygotowawcze pod budowę elektrowni słonecznej przyniosły jednak coś znacznie bardziej zaskakującego niż panele fotowoltaiczne. Pod warstwami ziemi archeolodzy odsłonili pozostałości po monumentalnej fortyfikacji z epoki miedzi. Co kryje w sobie to niezwykłe znalezisko? Cortijo Lobato okazało się prawdziwą kapsułą czasu. Obok imponujących umocnień […]

Gdzieś w gęstwinach meksykańskiego stanu Tabasco, tuż przy granicy z Gwatemalą, kryje się tajemnica sprzed trzech tysięcy lat. To właśnie tam, pod warstwami ziemi i czasu, archeolodzy natrafili na cenne informacje odnoszące się do początków cywilizacji Majów. Stanowisko Aguada Fénix skrywa nie tylko pozostałości monumentalnej budowli, ale coś znacznie bardziej niezwykłego – gigantyczną mapę kosmosu. […]

Wszechświat wciąż skrywa przed nami wiele tajemnic, a jedną z największych pozostaje ciemna materia. Naukowcy z Genewy dokonali właśnie znaczącego postępu w jej zrozumieniu, co może zmienić sposób, w jaki postrzegamy fundamentalne prawa fizyki. Okazuje się, że ciemna materia na wielkich skalach kosmicznych zachowuje się zaskakująco podobnie do zwykłej materii, podlegając tym samym prawom fizyki […]

Kontynenty na Ziemi nie przemieszczały się w edikarze z “niemożliwą” prędkością. Nowe badania sugerują, że nietypowo zachowywało się pole magnetyczne naszej planety. Geolodzy od lat głowili się nad dziwnymi zapisami w skałach z okresu ediakaru. Próbki sprzed 630-541 mln lat wykazywały tak chaotyczne fluktuacje magnetyczne, że nie dało się ich wpasować w żadne znane schematy. […]

Światło potrafi nie tylko oświetlać i przenosić informacje – może także fizycznie przemieszczać atomy. To odkrycie może zrewolucjonizować optoelektronikę – dziedzinę łączącą świat elektronów i fotonów. Odkrycie dotyczy grupy związków znanych jako dichalkogenki metali przejściowych (TMDC). To cienkie jak kartka z grafitu kryształy, które potrafią przewodzić prąd, pochłaniać światło i jednocześnie zachowują elastyczność. Są uznawane […]

Od dziesięcioleci materiały półprzewodnikowe stanowią podstawę współczesnej technologii. Znajdujemy je w procesorach komputerów, światłowodach i milionach urządzeń, z których korzystamy na co dzień. Jednak pewna właściwość pozostawała poza ich zasięgiem: zdolność do przewodzenia prądu bez żadnych strat energii. Teraz sytuacja może ulec zmianie. Hyperdomieszkowanie galem, czyli sekret nowej metody Międzynarodowa grupa naukowców z New York […]

Pod brukiem współczesnej metropolii kryje się zapomniany świat. W samym centrum Berlina archeolodzy przeprowadzili prace, które odsłoniły warstwy historii ukryte przez stulecia. To niezwykłe przedsięwzięcie pozwoliło im zajrzeć do codziennego życia mieszkańców sprzed setek lat. Pięć monet przetrwało siedem stuleci Podczas prac na terenie Molkenmarkt odkryto pięć srebrnych denarów oraz połowę kolejnej monety. Każdy z […]

Gdzieś pod ziemią, trzydzieści kilometrów od tureckiego miasta Van, kryje się sekret liczący około trzech tysięcy lat. Archeolodzy, badając wzgórze Garibin Tepe, natrafili na ogrom historii zamkniętej na głębokości od sześciu do siedmiu metrów. Tamtejszy podziemny świat korytarzy i komnat przetrwał w niemal nienaruszonym stanie. Tym sposobem do czasów współczesnych zachował się malowidła ścienne pochodzące […]

Na lodowym księżycu Saturna dzieje się coś, co przeczy zasadom chemii. Naukowcy odkryli, że na Tytanie substancje, które z zasady nie powinny się mieszać, tworzą zaskakującą mieszankę. To tak, jakby olej połączył się z wodą – ale w kosmicznej skali. W warunkach panujących na Tytanie, gdzie temperatura spada do minus 180 stopni Celsjusza, przestają obowiązywać […]

Nowe zdjęcia pokazują, że niedawno odkryta kometa C/2025 K1 (ATLAS) wytworzyła zaskakująco złotą poświatę po osiągnięciu punktu najbliższego Słońcu. Do tej pory obiekt pozostawał niezauważony, głównie dzięki słynniejszej komecie międzygwiezdnej 3I/ATLAS. Gdy wszyscy spodziewali się spektakularnego rozpadu lodowej wędrowczyni, ta postanowiła napisać własny scenariusz. Zamiast rozsypać się na miliony fragmentów, kometa C/2025 K1 ATLAS nie […]

Jest na Ziemi miejsce, gdzie panuje wieczna ciemność, temperatura utrzymuje się stale na poziomie 27 stopni Celsjusza, a powietrze przesyca charakterystyczny zapach siarkowodoru. W takich właśnie warunkach, w jaskini Sulfur Cave położonej na granicy albańsko-greckiej, znajduje się największa pajęczyna świata. Jeżeli masz arachnofobię, nigdy tam nie jedź! Gdy czescy speleolodzy po raz pierwszy wkroczyli do […]

Pewna technologia pozostaje w użyciu przez trzysta tysięcy lat i to bez znaczących modyfikacji. W świecie, gdzie współczesne gadżety stają się przestarzałe po kilku latach, taka trwałość wydaje się niemal niewyobrażalna. A jednak właśnie takie znalezisko archeologiczne dokonane w Kenii rzuca nowe światło na niezwykłą stabilność najwcześniejszych ludzkich wynalazków. W regionie Basenu Turkana, na stanowisku […]

Archeolodzy znaleźli przekonujące dowody na artystyczną działalność prowadzoną w pięciu różnych lokalizacjach na terenie Hiszpanii i Francji. W jaskini Maltravieso w hiszpańskiej Estremadurze odkryto najstarsze znane malowidło jaskiniowe na świecie: szablon ludzkiej dłoni wykonany techniką odcisku poprzez wydmuchiwanie pigmentu. Datowanie wykazało, że ma co najmniej 66 700 lat. I choć przez długi czas w powszechnej […]

Gdzieś na australijskiej pustyni przez 11 milionów lat spoczywały tektyty, które dopiero teraz zdradzają swoją kosmiczną tajemnicę. To odkrycie każe nam na nowo przemyśleć historię kolizji Ziemi z planetoidami. Ananguity – bo tak nazwano te niezwykłe znaleziska – to zaledwie 14 drobnych fragmentów o łącznej masie 53 gramów, rozrzuconych na obszarze niemal 900 km. Ich […]

Trzeci potwierdzony obiekt międzygwiezdny, 3I/ATLAS, nie przestaje zadziwiać. W trakcie przelotu za Słońcem jego barwa znów się zmieniła, a dane z sond i teleskopów ujawniły przyspieszenie, którego nie da się wyjaśnić samą grawitacją. Astronomowie przyznają, że mają do czynienia z jednym z najbardziej zagadkowych ciał, jakie kiedykolwiek odwiedziły Układ Słoneczny. 1 lipca 2025 roku teleskopy […]

Start-up qBraid udostępnia użytkownikom platformę w chmurze, która umożliwia rozpoczęcie programowania na komputerach kwantowych w mniej niż 10 minut – bez konieczności posiadania specjalistycznej wiedzy. Kiedyś programowanie komputerów kwantowych przypominało wtajemniczenie dostępne tylko dla nielicznych. W 2018 r. The New York Times szacował, że na całym świecie pracuje mniej niż 1000 prawdziwych ekspertów w tej […]

Gdy huragan Melissa szalał nad Karaibami, osiągając apogeum swojej niszczycielskiej siły, oko satelity NOAA GOES-19 skierowane było prosto w serce żywiołu. To, co zarejestrowały zaawansowane instrumenty pomiarowe, przeszło najśmielsze oczekiwania meteorologów. W samym środku potężnego wiru atmosferycznego ujawniło się zjawisko tak rzadkie, że obserwowane tylko w najpotężniejszych burzach w historii. 28 października, w momencie gdy […]

Szczególnie interesująca historia dotarła do nas zza Oceanu. To, co początkowo wyglądało na zwykły plac budowy, okazało się miejscem o niezwykłej wartości historycznej, skrywającym tajemnice sprzed ponad dwóch stuleci. Archeolodzy od początku podejrzewali, że pod warstwą ziemi może kryć się coś interesującego, ale rzeczywistość przerosła ich najśmielsze oczekiwania. Zamiast pojedynczych artefaktów, natrafili na rozległy kompleks, […]

Z pyłku kamelii powstał przełomowy filtr UV, który jednocześnie chłodzi skórę i nie szkodzi delikatnym ekosystemom raf koralowych. Problem wydawał się nierozwiązywalny – z jednej strony chcemy chronić skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, z drugiej tradycyjne kremy przeciwsłoneczne dewastują morskie ekosystemy. Każdego roku do oceanów trafia około 14 tys. ton tych chemikaliów, które potrafią zabić […]

Głęboko w podziemiach zabytkowej willi na terenie Bolonii przez stulecia spoczywała niezwykła zagadka. Odkryte tam ludzkie szczątki prezentowały się w sposób, który mógł wprawić w zdumienie nawet doświadczonych archeologów. Całe ciało, od powierzchni skóry po struktury kostne, przybrało intensywnie zielony kolor. Dopiero po latach, dzięki współczesnym metodom badawczym, naukowcom udało się rozwikłać tę niecodzienną zagadkę. […]

Chemicy od dłuższego czasu zmagali się z zagadnieniem, które z pozoru wydawało się proste. Chodziło o znalezienie sposobu na efektywne wykorzystanie ketonów alkilowych do tworzenia nowych wiązań chemicznych. Te wszechobecne związki organiczne, będące podstawą wielu cząsteczek, uparcie opierały się standardowym metodom syntezy. Próby rozwiązania tego problemu trwały właściwie przez całe dziesięciolecia. Dopiero teraz naukowcom z […]