Konkurs matematyczny „Kangur” to jeden z najpopularniejszych i najbardziej prestiżowych szkolnych konkursów na świecie. W tym roku wyniki, jakie na konkursie uzyskali polscy uczniowie są oszałamiające – aż 3252 uczniów z klas I i II szkoły podstawowej uzyskało maksymalny wynik. W ubiegłym roku było zaledwie 8 takich uczniów. Sukces czy porażka? Zamieszanie wokół konkursu komentują […]

“Byłam typem dziewczynki, która wspina się na drzewa, ale zawsze w sukience” – mówi Maria Siemionow, światowej sławy chirurg i transplantolog, która przeprowadziła pierwszy na świecie pełny przeszczep twarzy Jako dziecko nie myślałam, że będę naukowcem. Nie wiem nawet, czy dzieci mają takie globalne pojęcie nauki. W szkole podstawowej człowiek myśli raczej, że chce być na […]

Wielkie wymarłe gady, takie jak allozaury czy ceratozaury, zjadały wszystko, co tylko wpadło im w łapy. Także siebie nawzajem, wykazują najnowsze badania. Pamiętacie walkę tyranozaura ze spinozaurem z filmu „Jurrasic Park 3”? Okrutny świat, w którym wielkie gady napadały na siebie, zabijały, a następnie pożerały, nie jest wcale fantazją filmowców. Istniał naprawdę, a to, co […]

Amerykańska mania klimatyzowania wszystkiego ogarnia cały świat. To błędne koło. Im bardziej się chłodzimy, tym jest nam cieplej. Stan Cox, badacz z Instytutu Ziemi w Salina w USA, w pewne upalne, lipcowe popołudnie wybrał się na spacer po obrzeżach Phoenix. Zwiedzał  pozostałości cywilizacji Hohokamów, żyjących tu w latach 450–1450. „Jak nadzwyczajni musieli być ludzie, którzy […]

Jak wybieramy partnera seksualnego? Za co odpowiadają odruchy, za co uczucia wyższe? Czego jeszcze nie wiemy o seksie? O badaniach w dziedzinie seksuologii, ich potencjale i ograniczeniach, z dr Alicją Długołęcką rozmawia Agnieszka Fedorczyk. Agnieszka Fedorczyk: Dzięki badaniom naukowym nasza wiedza się pogłębia, ale też zaczynamy zdawać sobie sprawę, jak wiele jeszcze nie wiemy. Jak […]

Czy traumatyczne wydarzenia mogą wpędzić kogoś w chorobę? Choć psychiatrzy długo się o to spierali, dziś jest już jasne, że PTSD rzeczywiście istnieje. I jest schorzeniem tak prawdziwym, że dałoby się je leczyć nawet antybiotykiem! Zespół stresu pourazowego (ang. Post-Traumatic Stress Disorder – PTSD) stał się chorobą naszych czasów. Dotyka już nie tylko żołnierzy wracających […]

Czy można precyzyjnie określić, od którego momentu zaczyna się życie? Kiedy istota ludzka zyskuje tożsamość i może być uważana za osobę, której przysługują konkretne prawa?Podczas politycznych przepychanek nikt do tej pory nie zadał podstawowych pytań naukowcom. Postanowiliśmy to nadrobić. Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia od momentu poczęcia – taki zapis miał się […]

Każdy z nas może być twórczy. Żeby się dokopać do źródełka kreatywności, warto odrzucić strach przed oceną, postawić na biurku roślinę i dobrze się wyspać. Zaczęło się od rozsypanej kawy. Gdyby nie ona, do dziś miliony gospodyń domowych rozmazywałyby mokrymi mopami brud na podłogach. Historia tej kreatywnej podróży, opisana w bestsellerze „Imagine” Jonah Lehrera, książce […]

Ziemia krąży wokół własnej osi i dookoła Słońca, Słońce obiega centrum Galaktyki. Skąd biorą się te „obroty sfer niebieskich”? W przestrzeni kosmicznej nie brakuje zadziwiających obiektów. Galaktyki, kwazary, pulsary czy czarne dziury są podobne pod jednym względem – obracają się tak jak nasza Ziemia. Łatwo zrozumieć, dlaczego tak się dzieje, przypominając sobie ogólną teorię względności […]

Na rynku nie brakuje „cudownych” recept na zrzucenie zbędnych kilogramów, ale rzetelnych badań nad ich skutecznością jest bardzo mało. Wręcz przeciwnie. Naukowcy udowodnili, że nie ma skutecznej diety. Wiosna to tradycyjnie czas odchudzania się: patrzymy na wagę i stwierdzamy, że przez długie jesienno-zimowe miesiące udało nam się „wyhodować” kilka niekoniecznie potrzebnych kilogramów. Kupujemy więc jakąś […]

Ogólna teoria względności ma już 100 lat! A kim był jej twórca? Kobieciarzem? A może plagiatorem? Oto 15 rzeczy, które warto wiedzieć nt. Einsteina! 1. Gdybym go spotkał, z przyjemnością postawiłbym mu piwo, ale raczej niechętnie przedstawiłbym go mojej siostrze – tak niekonwencjonalnie wypowiedział się o słynnym naukowcu Dennis Overbye, autor książki „Einstein in Love”. Z biografii, będącej […]

Bez niego nie będziemy mieć mięśni, nie schudniemy, rozchorujemy się. Jednak naukowcy twierdzą, że białko jest przereklamowane. Białko jest dziś w modzie. Media i internet pełne są reklam i artykułów sugerujących, że tego składnika łatwo może zabraknąć naszym organizmom. Dotyczyć to ma zwłaszcza aktywnych fizycznie mężczyzn, którym zaleca się jedzenie dużych porcji mięsa albo specjalnych odżywek proteinowych. Ile […]

Niektóre wynalazki i odkrycia poprzedzają lata badań, eksperymenty i analizy właśnie tego konkretnego zjawiska czy dziedziny. Czasem jednak odkrywa się coś przypadkiem. Poznajcie kilka z najbardziej zaskakujących. Mikrofalówka  W 1945 pracujący dla Raytheon Corporation inżynier Percy Spencer pracował nad projektem związanym z radiolokacją. Testując nową komorę próżniową odkrył, że batonik czekoladowy, który trzymał w kieszeni, […]

“Najczęściej są to wrażenia słuchowe – np. słyszymy, że ktoś wypowiada na głos nasze imię, choć nikogo nie ma w pobliżu”. O objawieniach, egzorcyzmach i świętości w mózgu z prof. Andrzejem Kokoszką, kierownikiem II kliniki psychiatrycznej na Uniwersytecie Medycznym w Warszawie, rozmawia Jan Stradowski Jan Stradowski: Czy mistyczne przeżycia faktycznie są takie częste wśród osób […]

Zaledwie 3 na 137 kadencji rektorskich na polskich publicznych uniwersytetach oraz 14 na 350 na nieuniwersyteckich uczelniach akademickich sprawowały kobiety. To dane z lat 1990-2019. – Jesteśmy pod tym względem „wybitni” na tle Europy – komentuje autorka badań dr Anna Pokorska, socjolożka z Katedry Badań nad Szkolnictwem Wyższym i Nauką UMK w Toruniu. Liczby pokazują, […]

Nowozelandzkie szkoły mają uczyć o kryzysie klimatycznym, aktywizmie i lęku ekologicznym. Zmiany w systemie edukacji sprawią, że Nowa Zelandia stanie się liderem w edukacji klimatycznej. Wszystkie szkoły w kraju uzyskają dostęp do materiałów o kryzysie klimatycznym opracowanych przez wiodące agencje naukowe w Nowej Zelandii. Lekcje o klimacie będą skierowane do uczniów w wieku 11-15 lat, […]

Wegetarianizm to choroba psychiczna – głosiła plotka krążąca po internecie. Według nauki jest wręcz odwrotnie – brak mięsa nie tylko nie szkodzi, ale wręcz służy organizmowi. Jeden wierzy, że może jeść wszystko, słaby zaś jarzynę jada” – pisał w Liście do Rzymian święty Paweł. W czasach Świętej Inkwizycji osoby unikające mięsa uważano za heretyków, podobnie zresztą […]

Komputerowe algorytmy potrafią już stawiać trafniejsze diagnozy niż psycholodzy. I nie poprzestają na tym – z powodzeniem zajmują się także terapią. Theodore Twombly zarabia na życie, pisząc wzruszające osobiste listy dla innych ludzi. Przeżywa załamanie po zerwaniu z narzeczoną i bez reszty oddaje się zgłębianiu nowego zaawansowanego systemu operacyjnego, który potrafi stworzyć wirtualnego rozmówcę dla […]

Aktywność fizyczna może wyłączyć geny otyłości, a przytulanie dziecka aktywuje u niego geny empatii! Nie jesteśmy więc skazani na to, co odziedziczyliśmy po rodzicach. Poprzez wychowanie, styl życia i środowisko, w jakim się znajdujemy, możemy wpływać na własne DNA! Naukowcy przez wiele dziesięcioleci spierali się o to, co wywiera większy wpływ na człowieka geny (czyli […]

Muzyka nie tylko łagodzi obyczaje, ale także uzdrawia. I to całkiem skutecznie. Sto lat temu muzyka  w szpitalu mogła co najwyżej pełnić funkcję rozrywkową. Ale już w roku 1914 Evan O’Neill Kane, legenda amerykańskiej chirurgii (dwukrotnie operował sam siebie, a swoje „dzieła” podpisywał, robiąc pacjentom tatuaże), jako pierwszy wykorzystał fonograf podczas operacji. Idea muzykoterapii zaczęła […]

Rozstrzygnięto piątą już edycję konkursu fotograficznego Royal Society na najlepsze zdjęcie przedstawiające zjawiska naukowe. W tym roku zwyciężył Aleks Labuda fotografią zatytułowaną „Kropelki kwantowe”. Celem konkursu organizowanego przez angielskie towarzystwo naukowe Royal Society jest przede wszystkim popularyzacja nauki. Środkiem do tego mają być artystyczne ujęcia naukowych zjawisk z dziedziny astronomii, zachowania zwierząt, nauki o Ziemi […]

W chińskim laboratorium na świat przyszły prosięta posiadające DNA podchodzące od małp. Naukowcy sądzą, że to wielki krok na drodze do stworzenia hybrydy świni i człowieka, która pozwoli na hodowanie organów do transplantacji na zamówienie. Zespół biologów ze State Key Laboratory of Stem Cell and Reproductive Biology w Pekinie doprowadził do przyjścia na świat hybrydy […]

Codzienna hormonalna pigułka antykoncepcyjna to rodzaj środka medycznego, o którego połknięciu kobieta zdecydowanie nie chce zapomnieć. Tymczasem, to problem przynajmniej 9 proc. stosujących tę formę zapobiegania ciąży. Dlatego tak ciekawym pomysłem wydaje się pigułka przeznaczona do brania tylko raz w miesiącu. Przypominająca wielkością kapsułkę z olejem rybnym, pigułka antykoncepcyjna wynaleziona przez prof. Robeta Langera i […]

Plebiscyt na Młodzieżowe Słowo Roku budzi wiele emocji. Szczególnie wśród tych, którzy do młodzieży już nie należą lub mają z nią niewielki kontakt. W tym roku jury postawiło na „alternatywkę”. Co to słowo oznacza? „Alternatywka”, jak tłumaczy jury konkursu, oznacza „dziewczynę o alternatywnych upodobaniach i zachowaniach”. Ta krótka definicja pozwala na szeroką interpretację, bo alternatywne […]