Pierwsza na świecie mapa pokazująca zmiany aktywności genów w różnych regionach mózgu została stworzona przez australijskich naukowców. Obejmuje on szerokie spektrum organizmów – od okresu prenatalnego do dorosłości. Zespół uczonych z Uniwersytetu Australii Zachodniej (UWA) i Harry Perkins Institute of Medical Research stworzył pierwszą na świecie mapę zmian aktywności genów, które zachodzą u człowieka. Badania […]

Na afrykańskiej Wyspie Książęcej znaleziono nieznany wcześniej gatunek sowy. Ptak nazwany Otus bikegila może już wkrótce trafić do czerwonej księgi gatunków zagrożonych. Wyspa Książęca to wyspa wulkaniczna na Oceanie Atlantyckim, w Zatoce Gwinejskiej, która zajmuje powierzchnię 142 km2, czyli obszar ok. cztery razy większy od nowojorskiego Central Parku. W lasach deszczowych tej wyspy odkryto nowy […]

Pierwsza na świecie terapia genowa w leczeniu cukrzycy typu 1 jest już na etapie badań klinicznych. Jej celem będzie przeszczepienie genetycznie zmodyfikowanych komórek beta wysp trzustkowych, które produkują insulinę. Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna, która ma poważne długoterminowe skutki zdrowotne, w tym uszkodzenie oczu, nerwów, choroby nerek i mniejszą średnią długość życia. Zaatakowany organizm […]

W Gwatemali odkryto naczynia ceramiczne, ludzkie groby i kule z hiszpańskich pistoletów. Odnaleziono je w Tayasal, ostatnim mieście Majów, które oparło się europejskim zdobywcom. Wykopaliska w Tayasal rozpoczęto w czerwcu 2021 r. Majowie po raz pierwszy osiedlili się tutaj w 900 r. p.n.e. w okresie preklasycznym. Tayasal jest uważane za ostatnie miasto Majów, które poddało […]

Nowa ryba głębinowa należąca do rodziny dennikowatych została znaleziona w Rowie Atakamskim. Odkrycie nowego gatunku w takim miejscu może pomóc zrozumieć nam, na jakich głębokościach istnieje życie. Rów Atakamski to rów oceaniczny we wschodniej części dna Oceanu Spokojnego, rozciągający się ok. 160 km od zachodnich brzegów Ameryki Południowej. Ma długość ok. 5900 km (najdłuższy na […]

W warunkach naturalnych powstała hybryda dwóch powszechnie występujących wirusów oddechowych. Nowy patogen jest zdolny do unikania ludzkiego systemu odpornościowego i infekowania komórek płuc. Po raz pierwszy w historii zaobserwowano takie zjawisko. Od początku pandemii COVID-19 naukowcy z całego świata ostrzegają, że współzakażenia (tzw. koinfekcje) są niezwykle groźne i mogą prowadzić do znacznie gorszych objawów u […]

Hybrydy to połączenia gatunków (zwykle blisko spokrewnionych), które nie zdarzają się na co dzień. W świecie przyrody są dość powszechne, bo często zwiększają pule genowe populacji, a do tworzenia innych przyczynia się człowiek. Po co to wszystko? Kunga – zwierzę podobne do osła wykorzystywane przez władców z epoki brązu jest prawdopodobnie najstarszą znaną hybrydą międzygatunkową […]

Naukowcy znaleźli w dwóch próbkach lodu pobranych z Wyżyny Tybetańskiej wirusy liczące prawie 15 000 lat. Większość z nich jest niepodobna do żadnych patogenów, które skatalogowano do tej pory. O tym, że topnienie wiecznej zmarzliny oraz lodowców górskich może ujawniać nieznane wcześniej patogeny (także chorobotwórcze), naukowcy wiedzą już od dawna. Najnowsze odkrycie, którego dokonano w […]

Trąba słonia jest zbudowana ze znacznie większej liczby mięśni niż całe ludzkie ciało, dzięki czemu może wykonywać wyjątkowo precyzyjne, ale również siłowe zadania. To jednak nie wszystko, bo równie spektakularny jest zakres ruchów twarzy i uszu tych zwierząt. Niemieccy naukowcy postanowili sprawdzić, co odpowiada za tę niezwykłą plastyczność. Zespół naukowców z Uniwersytetu Humboldta w Berlinie […]

Komunikacja wokalna to podstawa życia na Ziemi. Robią to praktycznie wszystkie znane nam grupy zwierząt – od ssaków, przez ptaki, po gady i ryby. Wiele uważa się za nieme, choć nowe badania wskazują, że to może być tylko wrażenie. Właśnie “przemówiły” 53 kolejne gatunki. Śpiewające ptaki, rechoczące żaby czy szczekające psy – świat przyrody jest […]

Wypadki się zdarzają, ale to, jak zachowamy się w sytuacji krytycznej jest kwestią indywidualną. Nasz mózg aktywuje systemy pozwalające unikać niebezpieczeństwa także w innych, znacznie bardziej przyziemnych sytuacjach. O czym dokładnie mowa? Zespół naukowców z Instytutu Karolinski odkrył, że za unikanie niebezpieczeństw i bezinteresowne pomaganie innym są odpowiedzialne te same regiony mózgu. Szczegóły opisano w […]

Wilki żyjące w Ameryce Północnej coraz częściej zmieniają kolor sierści z szarego na czarny. Naukowcy wreszcie dociekli, czym to jest spowodowane. Biolodzy od dawna zastanawiali się, dlaczego wilki żyjące w Ameryce Północnej potrafią tak diametralnie różnić się od siebie wyglądem. W arktycznych częściach Kanady wilki często są szare, ale im dalej na południe, tym kolor […]

Skrzypce Stradivarius są znane i cenione na całym świecie za czystość muzyki na poziomie, którego nie sposób odtworzyć we współczesnych instrumentach. Naukowcy odkryli wskazówki dotyczące tego, czym skrzypce zostały pokryte – to może być sekret ich wyjątkowości. Stradivarius to ogólna nazwa skrzypiec, altówek, wiolonczel i innych instrumentów smyczkowych zbudowanych przez członków włoskiej rodziny Stradivari, głównie […]

Grzyby są kolejnym poważnym zagrożeniem dla ludzkości. WHO opublikowała listę 19 szczepów, które stają się coraz powszechniejsze i coraz bardziej oporne na działanie leków. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), która wciąż przestrzega przed bagatelizowaniem SARS-CoV-2, wskazała na inne mikroorganizmy chorobotwórcze, które mogą przysporzyć nam problemów. Mowa o grzybach, którym obecnie nie poświęca się wystarczająco dużo uwagi […]

Nieznany wcześniej nauce owłosiony ślimak został odkryty w liczącym 99 mln lat bursztynie. Maleńkie włoski na jego ciele prawdopodobnie zapewniły temu gatunkowi przewagę ewolucyjną. Międzynarodowy zespół badawczy, z dr Adrienne Jochum z Senckenberg – Leibniz Institution for Biodiversity and Earth System Research (SGN) na czele, odkrył nieznany wcześniej gatunek ślimaka lądowego sprzed 99 mln lat. […]

Koty potrafią odróżnić głos swojego właściciela od głosu obcej osoby. Mogą także zidentyfikować, kiedy ich właściciel zwraca się do nich czule, a kiedy jest agresywny. To kolejne potwierdzenie tezy, że koty tworzą silne więzi społeczne z ludźmi. Zespół uczonych z Paris Nanterre University pod kierunkiem dr Charlotte de Mouzon postanowił przyjrzeć się zawiłościom w relacjach […]

Naukowcy odkryli, że owady potrafią generować ładunek elektryczny, który może powodować zmiany porównywalne z procesami pogodowymi. To bardzo ważne odkrycie, które musimy wziąć pod uwagę przy analizowaniu zmian klimatycznych. Zespół uczonych z Uniwersytetu Bristolskiego i Uniwersytetu w Reading badał, jak owady oddziałują na ziemską atmosferę. Już wcześniej wykazano, że pszczoły i pająki wykorzystują pola elektryczne […]

Udało się opracować technikę, która wykorzystuje zapis funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) mózgu do rekonstrukcji ciągłego języka. To dosłownie jak czytanie w myślach i krok bliżej do lepszych interfejsów mózg-komputer, będących pomocą dla tych, którzy nie mogą mówić lub pisać. Przełomu dokonali naukowcy z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin, którzy opracowali algorytm, który może “odczytać” słowa słyszane […]

Najnowsze badania pokazują, że grzyby i ludzie mają więcej wspólnego, niż do tej pory nam się wydawało. To może być ważny krok w stronę kontrolowanie tego, co produkują grzyby i do jakich celów produktów tych użyjemy. Skażenie żywności grzybami w najlepszym wypadku skończy się dłuższą wizytą w toalecie, a w najgorszym może zagrażać życiu. Okazuje […]

Najstarsze fragmenty ludzkiego DNA znalezione w Wielkiej Brytanii liczą ok. 14 000 lat i pochodzą z dwóch różnych populacji, które migrowały na wyspę. To potwierdza koncepcję tzw. podwójnego rodowodu charakterystyczną dla Europejczyków. Zespół uczonych z Uniwersytetu Oksfordzkiego zsekwencjonował DNA kobiety sprzed ok. 14 900 lat oraz mężczyzny, który żył ok. 1000 lat później. Szczątki znaleziono […]

Ma 2,5-centymetrowe pazury jadowe, a w ofiary wystrzeliwuje drobne włoski parzące. Ptasznik goliat jest uznawany za największego pajęczaka na świecie, a wciąż jeszcze nie wiemy o nim wszystkiego. Ptaszniki to infrarząd pająków, który obejmuje ponad 2600 gatunków klasyfikowanych w ok. 300 rodzajach i 15 rodzinach. Ptaszniki to przeważnie zwierzęta duże, długowieczne (15-30 lat), żyjące pod […]

Zamykanie drzwi, parzenie kawy, pisanie na klawiaturze – każde z tych zdarzeń ma swój własny, niepowtarzalny dźwięk. Nasz mózg wie, jak odróżnić ten “właściwy” od “niewłaściwego”. Ale jak to robi? Gdyby podczas zamykania drzwi do naszych uszu docierał dźwięk pękającego szkła, nasz mózg błyskawicznie poinformowałby nas, że coś jest nie tak. Można tego doświadczyć w […]

Australijscy naukowcy stworzyli technologię, która może całkowicie zrewolucjonizować branżę chirurgii. Powstał materiał, który naśladuje naczynia krwionośne ze wszystkimi niuansami strukturalnymi. Zespół uczonych z Uniwersytetu w Sydney dokonał prawdziwego przełomu, dzięki stworzeniu materiału naśladującego strukturę i funkcjonalność żywych naczyń krwionośnych. Testy przedkliniczne wykazały, że organizm myszy zaakceptował przeszczep, a nowe komórki zasiedliły go. To pierwszy raz […]

Motyle to jedne z najpiękniejszych zwierząt na naszej planecie. Okazuje się, że wzory na ich skrzydłach są wynikiem ekspresji starożytnych, niekodujących fragmentów DNA. Zespół naukowców z Cornell College of Agriculture and Life Sciences (CALS) spróbował wyjaśnić, w jaki sposób tzw. śmieciowe DNA (fragmenty znajdujące się między genami) decyduje o wzorach skrzydeł motyli. Okazuje się, że […]