Na dalekiej Kamczatce trwa niezwykły spektakl natury, rozciągnięty w czasie na przestrzeni ludzkiego życia. Bezimieanny, jeden z tamtejszych wulkanów, przechodzi proces, który rzadko udaje się obserwować w tak wyraźnej skali. Od kilkudziesięciu lat systematycznie odbudowuje bowiem to, co sam kiedyś zniszczył. Takie geologiczne odrodzenie jest też przypomnieniem o nieprzewidywalnej mocy drzemiącej pod naszymi stopami. Kilka […]

Stojące od dwóch tysiącleci rzymskie budowle to nieustające wyzwanie dla współczesnej inżynierii. Podczas gdy nasze betonowe konstrukcje po kilkudziesięciu latach wymagają napraw lub rozbiórki, akwedukty, mosty czy sam Panteon w Rzymie zdają się ignorować upływ czasu. Przez lata tajemnica ich wyjątkowej trwałości pozostawała zagadką, nad którą głowili się naukowcy. Dopiero teraz, dzięki odkryciu na starożytnym […]

Była nazywana Żelazną Damą dobre dwadzieścia lat przed tym, jak przydomek ten przylgnął do Margaret Thatcher. Czy jednak premier Izraela Golda Meir, trapiona lękami i wyrzutami sumienia, była rzeczywiście „żelazna”? Był czerwcowy wieczór 1963 roku. Dawid Ben Gurion, jak co tydzień w wieczór po szabasie, przygotowywał się na wizytę członków swojego kółka biblijnego. Pukanie rozległo […]

Wodził za nos potęgi, był jednym z najskuteczniejszych agentów wywiadu XX wieku. Gdyby nie roztargnienie i skłonność do kieliszka, Richard Sorge mógłby niemal samodzielnie zmieniać historię świata. Niestety, głupio wpadł… Stalin był wściekły. Trzymał w ręce depeszę, wręczoną mu przez szefa sowieckiego wywiadu Siemiona Urickiego, i miotał obelgi. – Ten bękart, który za nasze pieniądze […]

Kwas foliowy, to jeden z najważniejszych składników diety przyszłej matki. Należy go przyjmować nie tylko w czasie ciąży, ale już na etapie planowania macierzyństwa. Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego rozwoju cewy nerwowej u dziecka. To z niej powstaje rdzeń kręgowy i mózg. Niedobór kwasu może powodować ciężkie wady wrodzone: rozszczep kręgosłupa, bezmózgowie i przepuklinę rdzeniowo-mózgową. Naukowcy twierdzą, że kwas foliowy […]

Przez ostatnie tysiąclecia Pismo Święte kopiowano i tłumaczono tak wiele razy, że błędy i przeinaczenia były przy tym po prostu nieuniknione. Dziś okazuje się, że niektóre znane fragmenty Biblii to dopiski, których autorami nie byli bynajmniej apostołowie W okresie pierwszych dwóch–trzech stuleci działalności Kościoła teksty (wczesno)chrześcijańskie kopiowane były nie przez profesjonalnych kopistów, ale przez tych […]

Przez dziesięciolecia stanowiło to jedno z największych wyzwań dla archeologów. Jak znaleźć niepodważalny dowód na to, że nasi dalecy przodkowie potrafili nie tylko wykorzystywać, ale i samodzielnie tworzyć ogień? Ślady popiołu, zwęglone kości czy narzędzia znalezione obok palenisk – to wszystko mogło świadczyć jedynie o kontrolowanym użyciu płomienia. Brakowało tego jednego, kluczowego elementu, który wskazywałby […]

Świat cyfrowy dla współczesnej młodzieży zmienia się w zawrotnym tempie. Choć debata na temat wpływu mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne wciąż trwa (od pozytywnego wpływu społeczności online po negatywne skutki „doomscrollingu” i idealizowanych treści), na horyzoncie pojawiło się nowe, potężne zjawisko: generatywna sztuczna inteligencja. Nie da się ukryć, że AI to świetne narzędzie, ale jak […]

Przez trzydzieści lat fizycy cząstek elementarnych mieli nadzieję, że poza znanym nam modelem rzeczywistości ukrywa się jeszcze jeden, nieuchwytny gracz. Chodziło o sterylne neutrino, hipotetyczną cząstkę, która miała wyjaśniać dziwne odczyty z dawnych eksperymentów. Teraz, po dziesięciu latach benedyktyńskiej pracy, jeden z najdokładniejszych detektorów na świecie wydaje ostateczny werdykt. Wyniki opublikowane w czasopiśmie Nature wydają […]

Utrata kończyny, choć bolesna, nie oznacza już w tych czasach utraty sprawności. Nowoczesne protezy robotyczne z każdym rokiem są coraz bardziej zaawansowane, jednak wciąż brakuje im jednego kluczowego elementu: naturalnej intuicji i dotyku, który pozwalałby chwytać przedmioty bez konieczności świadomego, kognitywnego wysiłku. To właśnie ten brak intuicji sprawia, że blisko połowa użytkowników rezygnuje z protez, […]

Z kometami sprawa jest prosta. Lecą przez Układ Słoneczny, Słońce owiewa je wiatrem i promieniowaniem, więc ciągną za sobą spektakularny ogon. Tymczasem mało kto zdaje sobie sprawę, że podobną „ozdobę” ma też Ziemia. Nasza planeta nie wygląda jak klasyczna kometa na nocnym niebie, ale w przestrzeni kosmicznej ciągnie za sobą magnetyczny ogon długości co najmniej […]

Sztuczna Inteligencja Ogólna (AGI), czyli system zdolny do wykonywania dowolnych zadań intelektualnych na poziomie człowieka, od dawna jest Świętym Graalem futurystów i technologicznych wizjonerów. Choć giganci z Doliny Krzemowej nieustannie dążą do tego celu, to właśnie tokijska firma Integral AI niespodziewanie ogłosiła, że złamała kod AGI. Firma, założona przez Jada Tarifiego, weterana Google, twierdzi, że […]

Zbliża się ten moment w roku, kiedy prezent ma nie tylko wyglądać i zajmować kilka minut, ale przede wszystkim zmieniać codzienność. Laptopy ASUS ROG i TUF z kartami graficznymi NVIDIA GeForce RTX 50 na architekturze Blackwell robią to od pierwszego odpalenia gry i od pierwszego eksportu wideo. Obsługują pełny ray-tracing, DLSS 4 z Multi-Frame Generation, […]

Nowy Hobootleg Geo to rower, który udowadnia, że stal wcale nie zamierza odchodzić na emeryturę. Cinelli bierze klasycznego, wyprawowego „włóczęgę świata” i dorzuca mu pełen pakiet gravelowej nowoczesności: koła 29 cali, prześwit na opony do 3 cali, kompatybilność z UDH, prowadzenie pod dropper i karbonowy widelec z regulowanym wyprzedzeniem. W efekcie powstaje maszyna, która ma […]

Yamaha przez ponad dwie dekady była synonimem rzędowej czwórki w MotoGP, a charakterystyczny dźwięk cross-plane’owego silnika M1 kojarzył się z największymi nazwiskami królewskiej klasy. Teraz ten rozdział naprawdę się zamyka. Japończycy oficjalnie kończą erę inline-four i od sezonu 2026 przechodzą na układ V4, dołączając do reszty stawki. Zmiana nie jest tylko kwestią nostalgii czy brzmienia. […]

Nowy, papierowo cienki implant mózgowy brzmi jak element science fiction, ale naukowcy traktują go bardzo serio. To maleńkie urządzenie ma rozmiar chipu komputerowego, grubość ludzkiego włosa i potrafi bezprzewodowo przesyłać gigantyczne ilości danych prosto z kory mózgowej do systemów AI. W zamyśle ma pomagać osobom z epilepsją, po udarach czy z porażeniem, ale jednocześnie otwiera […]

Głęboko pod wielokilometrową, lodową zbroją Antarktydy odkryto coś, co może na nowo zdefiniować nasze rozumienie tego kontynentu. To nie jest pojedyncze jezioro czy rzeka, ponieważ skala znaleziska jest zupełnie innego rzędu. Okazuje się, że pod lodem może istnieć rozległy, aktywny system wód gruntowych, który prawdopodobnie wpływa na to, jak cała pokrywa lodowa się porusza. Sieć […]

W 2013 roku, na odległej, pustynnej wybrzeży Morza Czerwonego, francuski archeolog Pierre Tallet dokonał odkrycia, które szybko trafiło na pierwsze strony gazet. W serii zapieczętowanych od tysiącleci jaskiń, ukrytych w wapiennych zboczach Wadi al-Jarf, jego zespół natknął się na zwoje papirusu, niektóre liczące po kilka metrów długości, pokryte hieroglifami i pismem hieratycznym. Te niepozorne dokumenty […]

Przez długi czas zachodnia Anatolia była dla archeologów niemal jak pustynia. Uznawano ją za peryferyjny teren pomiędzy potęgami starożytnej Grecji a Bliskim Wschodem, miejsce bez własnej, znaczącej historii. Kto by pomyślał, że pod tą warstwą zapomnienia kryje się zupełnie inna opowieść. Dzięki dziesięcioleciu systematycznych badań obraz ten ulega radykalnej zmianie. Pojawia się coraz więcej dowodów […]

Roboty humanoidalne to jeden z najbardziej ekscytujących i jednocześnie najbardziej skomplikowanych obszarów innowacji. Tesla Optimus, sztandarowy projekt Elona Muska, od dawna budzi ogromne zainteresowanie, a każda jego publiczna prezentacja jest drobiazgowo analizowana. Jednak najnowszy pokaz w Miami, podczas wydarzenia „Autonomy Visualized”, skończył się wpadką, która stała się przyczyną gorącej dyskusji: czy Optimus był w pełni […]

Plazmę zwykle przedstawia się jako rozgrzany do niewyobrażalnych temperatur ocean cząstek. Kojarzymy ją przecież z powierzchnią Słońca czy błyskawicami. Tymczasem naukowcom z Kalifornijskiego Instytutu Technologicznego udało się uzyskać stan materii, który burzy te wyobrażenia. W kontrolowanych warunkach wytworzyli oni plazmę, wewnątrz której formują się struktury bliższe zimnym głębinom kosmosu niż słonecznej fotosferze. Eksperyment może stanowić […]

Podbój kosmosu zawsze wymagał precyzyjnej kontroli z Ziemi, ale wraz z rozwojem robotyki i coraz ambitniejszymi misjami, autonomia staje się kluczowa. Właśnie osiągnięto kamień milowy, który może zrewolucjonizować nawigację w kosmosie. Badacze ze Stanford University po raz pierwszy w historii pomyślnie zademonstrowali na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) system sterowania oparty na uczeniu maszynowym. Bohaterem […]

Lotus kojarzy się z lekkimi, niskimi autami dla purystów, a nie z wielkimi SUV-ami, które ważą ponad dwie i pół tony i mają zasięg jak diesel na autostradzie. A jednak świat się zmienił. Brytyjska marka należąca dziś do chińskiego koncernu stawia mocno na hybrydy typu plug-in i właśnie w Chinach szykuje model, który ma przejechać […]

W świecie robotyki serwisowej, chińska firma Pudu jest już uznanym graczem, znanym głównie z automatów dostarczających jedzenie w restauracjach i hotelach. Jednak najnowszy produkt zaprezentowany na Międzynarodowej Wystawie Robotów (iREX 2025) w Tokio, robot czworonożny D5, pokazuje ambicje firmy w segmencie maszyn autonomicznych do zadań specjalnych. Ten mierzący blisko metr wysokości robot, nazwany D5 Series, […]