Gdy nurkowie zanurzyli się w mętnych wodach Sawy, nie spodziewali się, że wyłowią coś więcej niż rzeczny muł. Bośnia i Hercegowina znów zaskoczyła świat archeologii, a to, co wydobyto z dna, może zmusić nas do ponownego rozpatrzenia kwestii wypraw handlowych na terenie Europy. Skala odkrycia jest tak ogromna, że już na tym etapie widać drzemiący […]

Gdzieś pod polem kukurydzy na indonezyjskiej wyspie Sulawesi leżała ukryta odpowiedź na pytanie, które dręczyło archeologów od dziesięcioleci. Siedem niepozornych kamieni, wyglądających na zwykłe otoczaki, okazało się kluczem do przewartościowania historii ludzkich wędrówek. Tajemnica ukryta w piaskowcu, czyli co mogło wyewoluować na odizolowanej wyspie? W okolicach miejscowości Calio międzynarodowy zespół badawczy natrafił na siedem precyzyjnie […]

W surowym krajobrazie wschodniej Turcji archeolodzy dokonali odkrycia, które każe nam inaczej spojrzeć na historię tego regionu – w szczególności związaną z istnieniem królestwa znanego jako Urartu. Archeolodzy natknęli się nie tylko na pozostałości sporych rozmiarów fortecy, ale dodatkowo odnaleźli pewien wyjątkowo intrygujący pochówek. Skarby urartyjskiej arystokratki i zagadkowe stanowisko Wysoko w górach prowincji Van, […]

Wyobraź sobie dwie kobiety sprzed sześciu tysięcy lat, pochłonięte codzienną walką o przetrwanie w lasach, które obecnie znajdują się w granicach Czech. Ich losy przez długi czas pozostawały zapomniane, dopóki współczesna nauka nie pozwoliła na ponowne spojrzenie na twarze zmarłych. Można więc stwierdzić, iż naukowcy w wirtualny sposób przywrócili zmarłe do życia. To historia nie […]

Podczas rutynowych prac przy budowie linii energetycznej w Saksonii-Anhalt natrafiono na coś niezwykłego. Archeolodzy odkryli serię zagadkowych struktur, które od pięciu tysiącleci skrywały mroczne sekrety neolitycznej społeczności. Okazuje się, że to nie pierwsze takie znalezisko w regionie, lecz jego skala i zawartość każą na nowo spojrzeć na obrzędy naszych przodków. Co dokładnie znaleziono w tych […]

Przez siedem dekad stanowił jedną z większych zagadek archeologicznych. Pomarańczowa, lepka substancja przechowywana w brązowym słoju, odkryta w połowie ubiegłego wieku, opierała się wszelkim próbom identyfikacji. Co kryło się w naczyniu złożonym w ofierze starożytnemu bóstwu? Tajemnicze znalezisko z podziemnego sanktuarium W 1954 roku archeolodzy badający podziemne sanktuarium w greckiej kolonii znanej jako Paestum, około […]

Na wysokości 4300 metrów, w pobliżu jeziora Zhaling na Wyżynie Tybetańskiej, archeolodzy natrafili na kamienną inskrypcję sprzed ponad 2200 lat. To niecodzienne znalezisko może zmienić nasze postrzeganie obsesyjnych poszukiwań nieśmiertelności przez pierwszego cesarza zjednoczonych Chin. Niecodzienne znalezisko pod niebem Tybetu Datowana na 221 rok p.n.e. inskrypcja została wykonana charakterystycznym dla dynastii Qin pismem małopieczęciowym (xiaozhuan). […]

Archeolodzy z Muzeum w Wodzisławiu Śląskim dokonali fascynującego odkrycia w dzielnicy Grodzisko, o czym pisze portal Nauka w Polsce. Znalezione tam krzemienne narzędzia i półwytwory pochodzą ze schyłkowego paleolitu i mezolitu, co przesuwa początki osadnictwa w tym rejonie na około 10 tysięcy lat wstecz. To znacznie wcześniej, niż dotychczas przypuszczano. Trwające od zeszłego roku wykopaliska […]

W tureckim zamku znanym jako Zerzevan archeolodzy odsłonili imponujący system hydrauliczny liczący około 1800 lat. Znalezisko w ruinach dawnej twierdzy granicznej pokazuje, jak zaawansowane były rozwiązania inżynieryjne stosowane w III wieku. Położony na 124-metrowym wzgórzu koło Diyarbakiru kompleks skrywał jeden z najlepiej zachowanych starożytnych systemów zaopatrzenia w wodę. Odkrycie zmienia nasze wyobrażenie o codziennym funkcjonowaniu […]

Peruwiańscy archeolodzy natrafili na coś wyjątkowego podczas prac na stanowisku Huaca Yolanda w regionie La Libertad. Wydobyli spod ziemi trójwymiarowy mural sprzed 3000-4000 lat. To wielobarwne dzieło może znacząco wpłynąć na naszą wiedzę o preinkaskich kulturach tego regionu. Niezwykłe odkrycie w świątyni Huaca Yolanda Znalezisko pochodzi z ceremonialnego kompleksu rozciągającego się na obszarze 20 hektarów. […]

Niezależny badacz Michael S. Bar-Ron poświęcił osiem lat na analizę starożytnych tekstów z egipskiego Półwyspu Synaj. Wyniki jego pracy są intrygujące, ponieważ naukowiec twierdzi, że natrafił na podpis biblijnego Mojżesza. Gdyby te ustalenia się potwierdziły, mogłyby stanowić pierwszy archeologiczny ślad potwierdzający historyczność tej kluczowej postaci Starego Testamentu. Tajemnice Sarabit al-Chadim Bar-Ron skoncentrował się na inskrypcjach […]

Nowe metody obrazowania pozwoliły badaczom odsłonić nieznane dotąd szczegóły symboli umieszczonych na skórze liczącej 2500 lat mumii. Szczątki znalezione na Syberii należały do kobiety z kultury Pazyryk. Zapoczątkowało to debatę na temat dawnych społeczności zamieszkujących ten odległy region świata. Nowe technologie odsłaniają ukryte wzory Dzięki obrazowaniu w bliskiej podczerwieni i fotogrametrii 3D udało się zrekonstruować […]

Na indyjskiej pustyni Thar dokonano niecodziennego znaleziska archeologicznego, które może wymusić rewizję dotychczasowych poglądów odnoszących się do najstarszych cywilizacji świata. Badacze potwierdzili istnienie osady cywilizacji Harappa w tej nieprzyjaznej części Radżastanu. To szczególnie intrygujące doniesienia, ponieważ mówimy o obszarze dotąd uważanym za leżący poza granicami tego prehistorycznego kręgu kulturowego. Stanowisko Ratadia Ri Deri, liczące około […]

W izraelskiej jaskini Tinshemet dokonano fascynującego odkrycia, które może zmienić nasze rozumienie początków ludzkich praktyk pogrzebowych. Z dostępnych informacji wynika, że chodzi o znalezisko sprzed około 100 tysięcy lat. Jest to potencjalnie jeden z najstarszych świadomie przygotowanych cmentarzy na świecie. Co szczególnie intrygujące, szczątki należą nie tylko do przedstawicieli naszego gatunku. Przełomowe badania w jaskini […]

Archeolodzy prowadzący wykopaliska w tureckiej Hattusie, dawniej będącej sercem imperium Hetytów, natknęli się na fascynujące znalezisko. Ma ono postać tabliczki klinowej, którą ktoś pokrył napisami w całkowicie nieznanym języku. Dokąd ta zagadka zaprowadzi naukowców zajmujących się przeszłością Anatolii w epoce brązu? Tajemnicza tabliczka z Kalašma – zapomnianego regionu Anatolii Nieznany język ujrzał światło dzienne podczas […]

Niezwykłe znalezisko na plaży szkockiej wyspy Sanday okazało się archeologiczną sensacją. Początek tej historii sięga lutego 2024 roku, bo właśnie wtedy miała miejsce silniejsza niż zwykle fala sztormów. W takich okolicznościach pewien chłopiec natknął się na fragmenty wraku, który wzbudził ogromne zainteresowanie wśród ekspertów. Po ponad roku prowadzonych badań, archeolodzy wreszcie uzyskali odpowiednie rozeznanie w […]

Na dnie Jeziora Bodeńskiego archeolodzy natrafili na monumentalne kamienne struktury zbudowane przez ludzi z epoki neolitu. Ich pochodzenie sięga około 6000 lat wstecz, a liczba odnalezionych do tej pory struktur przekracza 170. Mimo imponującej skali, ich faktyczne przeznaczenie wciąż pozostaje nierozwiązaną zagadką. Monumentalne odkrycie w Jeziorze Bodeńskim Choć kamienne kopce w Jeziorze Bodeńskim odkryto już […]

Na wyspie Guam archeolodzy natrafili na tzw. fitolity ryżu pochodzące sprzed 3100-3500 lat. To fascynujące odkrycie rewiduje naszą wiedzę o ludzkich migracjach w regionie Pacyfiku. Nie tylko wskazują na konieczność przesunięcia datowania związanego z rozprzestrzenianiem tego zboża w tej części świata, ale dodatkowo prowadzą do pytań o jego przeznaczenie. Skamieniałe pozostałości łusek i liści ryżu […]

Ocean odsłonił zapomniany skarb. Tak można najkrócej opisać ostatnie wydarzenia, których głównymi bohaterami byli naukowcy działający na Hawajach. Słynny archipelag przyciągnął ich uwagę w związku z odkryciem petroglifów na wybrzeżu Oahu. Symbole te pojawiły się po latach przerwy, a badacze zyskali możliwość zrozumienia ich genezy. Łącznie mowa o 26 rzeźbieniach w kamieniu, które został stworzone […]

Cywilizacje utworzone przez rdzennych mieszkańców obu Ameryk miały niewiele do powiedzenia w starciu z przybyszami z Europy. Konkwistadorzy nie dali napotkanym ludom większych szans i szybko podporządkowali sobie ich przedstawicieli, bądź po prostu ich zabili. Tym sposobem wiele majańskich miast zniknęło z dawnych map. Jedno z nich udało się odnaleźć po ponad trzech stuleciach. Znane […]

Niedawno świat archeologii wzbogacił się o fascynującą interpretację zapomnianej tabliczki sprzed 4400 lat. Jana Matuszak z Uniwersytetu w Getyndze opublikowała pierwsze pełne opracowanie fragmentarycznego znaleziska z Nippur, które odsłania nieznany wcześniej mit o sumeryjskim bogu burzy znanym jako Iškur. Choć niepełny, tekst przedstawia dramatyczną historię, z którą zapoznali się badacze. Stanowi przy tym przykład naukowego […]

Międzynarodowa grupa archeologów natrafiła na niezwykłe znalezisko w Parku Narodowym Isalo na południowym Madagaskarze. W obrębie stanowiska Teniky odkryto zagadkowe struktury wykute w skale, które – jak wskazują najnowsze badania – pochodzą z okresu między X a XII wiekiem i zdradzają zaskakujące podobieństwa do zaratusztriańskiej architektury z Persji. To znalezisko może istotnie wpłynąć na naszą […]

Międzynarodowa ekipa archeologów z Baylor University dokonała niezwykłego odkrycia w środkowych Włoszech. W San Giuliano, około 70 km od Rzymu, natrafiono na kompletnie nienaruszony etruski grobowiec sprzed VII wieku p.n.e. To pierwszy taki nietknięty obiekt w regionie, który będzie można zbadać współczesnymi metodami. Jak czytamy w raporcie Baylor University, znalezisko może wywrócić do góry nogami […]

Egipskie Ministerstwo Turystyki i Starożytności ogłosiło niezwykłe odkrycie w środkowej części Egiptu. Archeolodzy natrafili tam na starożytny cmentarz sprzed około 3500 lat, pochodzący z okresu Nowego Państwa. Ten przypadał na przybliżony czas od 1550 do 1070 roku p.n.e. Największą sensacją okazał się doskonale zachowany zwój papirusu z kompletnym tekstem Księgi Umarłych. Jest to artefakt rzadko […]