Łazik marsjański Spirit, który ugrzązł w marsjańskim piasku w 2009 roku, padł prawdopodobnie ofiarą fundamentalnego błędu konstrukcyjnego. Błąd ten powielały agencje kosmiczn§e przez dziesiątki lat. Najnowsze badanie sugeruje, że tradycyjne metody testowania łazików na Ziemi zawyżają ich rzeczywiste możliwości na obcych planetach. Przypadek? Okazuje się, że cały problem tkwi w podejściu inżynierów do symulowania warunków […]

W jeziorze West Clearwater w kanadyjskim Quebecu odkryto pierwsze w historii próbki naturalnej cyrkonii sześciennej, uwięzione w naturalnym szkle. Ten niezwykle rzadki minerał powstaje wyłącznie w temperaturach przekraczających 2370°C, czyli w warunkach, które na powierzchni Ziemi występują jedynie podczas uderzeń planetoid. Co do zasady cyrkonia występuje w trzech podstawowych formach, zależnych od temperatury. Najpowszechniejsza cyrkonia […]

Teflon to materiał o niemal magicznych właściwościach – wie to każdy, kto choć raz smażył na pokrytej nim patelni. Jest to też poważny problem dla środowiska naturalnego. Trwają poszukiwania bezpieczniejszego zamiennika i wygląda na to, że jesteśmy na dobrej drodze. Teflon został odkryty przypadkiem w zakładzie chemicznym firmy Dupont w USA w 1938 roku i […]

Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda i MIT wykryli gigantyczną plamę na odległej gwieździe. Owa plama zajmuje aż 7 proc. jej powierzchni i utrzymuje się co najmniej od siedmiu lat. Odkrycia dokonano dzięki analizie nietypowych tranzytów egzoplanety TOI-3884 b – obiektu przypominającego Neptuna. Choć metoda tranzytowa pomogła odkryć większość znanych egzoplanet, w tym przypadku obserwacje przyniosły niespodziankę. […]

Naukowcom z Uniwersytetu Hawajskiego udało się stworzyć w laboratorium metanotetrol – cząsteczkę, którą od ponad stu lat uważano za zbyt niestabilną, by mogła naturalnie istnieć. To fascynujące osiągnięcie każe nam na nowo przemyśleć, jak naprawdę wygląda chemia w przestrzeni kosmicznej. Badacze stojący za tym niewątpliwym sukcesem odtworzyli ekstremalne warunki panujące w głębokiej przestrzeni kosmicznej, co […]

Stolica Afganistanu znalazła się w sytuacji bez precedensu. Najnowsze dane organizacji Mercy Corps wskazują, że Kabul może stać się pierwszą nowoczesną stolicą świata pozbawioną zasobów wody. Dla miasta zamieszkanego przez 5-6 milionów ludzi to ponura perspektywa – warstwy wodonośne kurczą się szybciej niż naturalnie się odnawiają. Od sierpnia 2021 roku, gdy talibowie przejęli władzę, a […]

Na przestrzeni ostatnich trzech dekad naukowcy odkryli w przestrzeni kosmicznej ponad 6000 egzoplanet. Od czasu do czasu jednak naukowcy odkrywają planetę, która okazuje się naprawdę fascynująca. Jedną z nich jest obiekt skatalogowany pod numerem TOI-2109b. Jest to egzoplaneta pięciokrotnie masywniejsza od Jowisza, która po spirali opada w kierunku swojej gwiazdy. Już teraz planeta na pełne […]

Archeolodzy prowadzący wykopaliska w tureckiej Hattusie, dawniej będącej sercem imperium Hetytów, natknęli się na fascynujące znalezisko. Ma ono postać tabliczki klinowej, którą ktoś pokrył napisami w całkowicie nieznanym języku. Dokąd ta zagadka zaprowadzi naukowców zajmujących się przeszłością Anatolii w epoce brązu? Tajemnicza tabliczka z Kalašma – zapomnianego regionu Anatolii Nieznany język ujrzał światło dzienne podczas […]

Holenderscy astronomowie dokonali odkrycia, które każe nam zweryfikować wiedzę o martwych gwiazdach. Dzięki potężnemu radioteleskopowi LOFAR badaczom udało się zaobserwować białego karła zachowującego się w zupełnie nieoczekiwany sposób – emituje on regularne, jasne impulsy radiowe co 14 minut. Obiekt oznaczony jako ILT J163430+445010 (w skrócie J1634+44) znajduje się ponad 3500 lat świetlnych od Ziemi. Jego […]

Na pewno pamiętasz z dzieciństwa radę, by do skaleczenia przyłożyć liść babki. To nie mit – babka jest naprawdę niesamowitą rośliną, choć dziś mało kto pamięta o jej właściwościach. Ma właściwości lecznicze i można z niej przyrządzić pyszne dania. Babka to jedna z najbardziej pospolitych roślin w Polsce. Można ją spotkać przy chodnikach, na trawnikach […]

Astronomom pracującym na danych z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i Obserwatorium Chandra udało się zidentyfikować niezwykły obiekt skatalogowany pod numerem HLX-1 w Galaktyce NGC 6099. To potencjalnie jedna z najbardziej poszukiwanych klas obiektów we wszechświecie – czarna dziura o masie pośredniej, która może stanowić brakujące ogniwo w kosmicznej ewolucji. Tajemniczy obiekt na peryferiach galaktyki HLX-1 to […]

Niezwykłe znalezisko na plaży szkockiej wyspy Sanday okazało się archeologiczną sensacją. Początek tej historii sięga lutego 2024 roku, bo właśnie wtedy miała miejsce silniejsza niż zwykle fala sztormów. W takich okolicznościach pewien chłopiec natknął się na fragmenty wraku, który wzbudził ogromne zainteresowanie wśród ekspertów. Po ponad roku prowadzonych badań, archeolodzy wreszcie uzyskali odpowiednie rozeznanie w […]

Najnowsze badania przeprowadzone przez zespół z Planetary Science Institute ujawniły zaskakujący skład marsjańskich lodowców. Okazuje się, że formacje te zawierają ponad 80% czystego lodu wodnego. Jest to zaskakująco wysoka wartość, w porównaniu do tego, co dotychczas uważaliśmy o strukturze Czerwonej Planety. To ciekawe, bowiem dotychczasowe teorie zakładały, że marsjańskie lodowce to głównie pokrywy skalne z […]

Mgławica Apep, nazwana na cześć egipskiego węża, bóstwa zniszczenia, od 2018 roku intryguje astronomów spiralną strukturą przypominającą właśnie węża pożerającego własny ogon. Najnowsze dane z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba pokazały teraz znacznie więcej szczegółów niż wcześniejsze obserwacje prowadzone z chilijskiego Bardzo Dużego (VLT). To pierwszy tak masywny potrójny układ gwiezdny wykryty w Drodze Mlecznej, potencjalny […]

Świat fizyki kwantowej wzbogacił się niedawno w imponujące osiągnięcie. Stoi za nim chiński zespół, który jako pierwszy bezpośrednio zaobserwował tarcie kwantowe między materiałami stałymi. Tarcie towarzyszy nam na każdym kroku, choć oczywiście zagłębienie się w ten temat prowadzi do postawienia szeregu pytań, na które nie znamy odpowiedzi. Szczególnie, gdy chodzi o rozpatrywanie takiego zjawiska na […]

To miała być historyczna chwila – pierwszy prywatny lądownik na Księżycu. Ale Bereszit, izraelska sonda z misją naukowo-sentymentalną, rozbiła się tuż przed miękkim lądowaniem. Na pokładzie miała niezwykły ładunek: bibliotekę zawierającą wiedzę ludzkości, próbki DNA i tysiące mikroskopijnych niesporczaków. Dziś wiemy, że chociaż sonda została zniszczona, część jej zawartości może przetrwać miliony lat na powierzchni […]

Na dnie Jeziora Bodeńskiego archeolodzy natrafili na monumentalne kamienne struktury zbudowane przez ludzi z epoki neolitu. Ich pochodzenie sięga około 6000 lat wstecz, a liczba odnalezionych do tej pory struktur przekracza 170. Mimo imponującej skali, ich faktyczne przeznaczenie wciąż pozostaje nierozwiązaną zagadką. Monumentalne odkrycie w Jeziorze Bodeńskim Choć kamienne kopce w Jeziorze Bodeńskim odkryto już […]

Najnowsze badania starożytnego DNA ujawniają, że zoonozy istniały już co najmniej 6500 lat temu. To odkrycie zmienia nasze spojrzenie na początki epidemii i relację człowieka ze światem natury. Badacze z Uniwersytetu Kopenhaskiego wykorzystali zaawansowaną technologię ekstrakcji starożytnego DNA, by prześledzić 37 tys. lat historii chorób zakaźnych człowieka. Próbki pozyskano z kości i zębów prehistorycznych ludzi […]

Astronomowie natrafili na coś niezwykłego w głębokiej przestrzeni kosmicznej. Obserwując ruch ponad 400 galaktyk eliptycznych, badacze wykryli potężną, niewidzialną strukturę przyciągającą całe gromady galaktyk, w tym naszą Drogę Mleczną. Ten kosmiczny olbrzym, znany jako Wielki Atraktor, ukrywa się w tzw. “strefie unikania” – rejonie nieba przesłoniętym przez płaszczyznę naszej galaktyki i kosmiczny pył. To właśnie […]

Nie wszystkie jagody, które znajdziemy w lesie, są bezpieczne. Niektóre mogą wyglądać apetycznie, a mimo to zawierać toksyny, które wywołują ostre zatrucia, a w skrajnych przypadkach – zagrażają życiu. Dokładne mycie owoców nie wystarczy – trzeba być czujnym, bo błąd może być kosztowny. Sezon na czarne jagody to dla wielu Polaków czas letniego rytuału: wycieczki […]

Kto by pomyślał, że nagrania sprzed 45 lat wciąż będą elektryzować naukowców? Zarejestrowane przez Voyagera 1 dane plazmowe z przelotu obok Jowisza w marcu 1979 roku wciąż dostarczają bezcennych informacji. Te fascynujące zapisy, powstałe gdy sonda przekraczała granicę magnetosfery gazowego olbrzyma, wciąż odsłaniają tajemnice najbardziej skomplikowanego systemu planetarnego w Układzie Słonecznym. Nieoczekiwane spotkanie z królem […]

Na wyspie Guam archeolodzy natrafili na tzw. fitolity ryżu pochodzące sprzed 3100-3500 lat. To fascynujące odkrycie rewiduje naszą wiedzę o ludzkich migracjach w regionie Pacyfiku. Nie tylko wskazują na konieczność przesunięcia datowania związanego z rozprzestrzenianiem tego zboża w tej części świata, ale dodatkowo prowadzą do pytań o jego przeznaczenie. Skamieniałe pozostałości łusek i liści ryżu […]

Kiedy naukowcy z międzynarodowego zespołu przeczesali dane sejsmiczne z kaldery Yellowstone za pomocą sztucznej inteligencji, wynik okazał się zaskakujący. Analiza 15 lat zapisów ujawniła, że region ten doświadczył blisko 10 razy więcej trzęsień ziemi niż dotychczas sądzono. Badanie opublikowane w Science Advances powiększyło historyczny katalog do imponującej liczby ponad 86 tysięcy zdarzeń sejsmicznych z lat […]

Ocean odsłonił zapomniany skarb. Tak można najkrócej opisać ostatnie wydarzenia, których głównymi bohaterami byli naukowcy działający na Hawajach. Słynny archipelag przyciągnął ich uwagę w związku z odkryciem petroglifów na wybrzeżu Oahu. Symbole te pojawiły się po latach przerwy, a badacze zyskali możliwość zrozumienia ich genezy. Łącznie mowa o 26 rzeźbieniach w kamieniu, które został stworzone […]