Kiedy 15 stycznia 2022 roku podwodny wulkan Hunga Tonga-Hunga Ha’apai eksplodował na południowym Pacyfiku, mało kto spodziewał się, że to odległe zdarzenie przyniesie rewolucję w badaniach geologicznych na drugim końcu świata. Fale ciśnienia pokonały niemal 10 tysięcy kilometrów, docierając w rejony, w których naukowcy od lat próbowali zajrzeć głębiej pod powierzchnię Ziemi. Okazało się, że […]

W głębi włoskich jaskiń kryje się tajemnica, która czekała na odkrycie przez ponad dwa tysiąclecia. Gdy archeolodzy zapuścili się w podziemny system jaskiń Pertosa-Auletta, natrafili na coś znacznie bardziej niezwykłego niż typowe znaleziska. Były to ślady starożytnego kultu, który kwitł z dala od ludzkich oczu. Miejsce kultu ukryte pod ziemią Struktura związana z tamtejszym kultem […]

Wyobraźcie sobie sytuację, w której nagle tracicie łączność z satelitami, systemy nawigacyjne przestają działać, a elektronika ulega awarii. Właśnie z takim koszmarem mierzyli się ostatnio specjaliści z Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w Darmstadt. Na szczęście to była tylko symulowana burza słoneczna, ale oparta na bardzo realnym scenariuszu, który już raz w historii sparaliżował ludzką cywilizację. […]

Gdy przeciętny człowiek ucieka przed żywiołem, niektórzy świadomie zmierzają w jego stronę. Pod koniec października 2025 roku załoga 53. Eskadry Rozpoznania Pogodowego, potocznie nazywanej Łowcami Huraganów, wykonała niebezpieczny przelot przez środek Melissy. Udostępnione właśnie nagranie z tej misji pokazuje zjawisko tak unikalne, że aż trudno uwierzyć, że to nie AI. Podpułkownik Mark Withee, który pełnił […]

Wyobraźcie sobie spacer nocą po amerykańskim lesie z latarką UV. Gdybyście skierowali jej światło na przelatujące nietoperze, moglibyście ujrzeć zaskakujący widok – ich skrzydła i kończyny emanowałyby zieloną poświatą. To nie gotowy scenariusz na horror, ale rzeczywiste zjawisko zaobserwowane przez naukowców. Badacze z University of Georgia dokonali tego niecodziennego odkrycia podczas analizowania muzealnych okazów. Przebadali […]

Czy może istnieć materiał, który staje się bardziej chaotyczny w miarę ochładzani? Takie zjawiska od lat fascynują naukowców badających szkła spinowe, czyli niezwykłe materiały magnetyczne, w których atomowe momenty magnetyczne zachowują się zupełnie inaczej niż w konwencjonalnych magnesach. Teraz japońskim fizykom udało się wykazać matematyczny związek między dwoma najbardziej zagadkowymi aspektami tych materiałów. Choć brzmi […]

Cywilizacja Majów od zawsze stanowiła zagadkę dla współczesnej nauki. Ich niezwykłe osiągnięcia w dziedzinie astronomii i matematyki wciąż poruszają wyobraźnię. Jedną z najbardziej fascynujących tajemnic pozostaje kwestia, w jaki sposób potrafili z tak zadziwiającą dokładnością przewidywać zaćmienia Słońca przez setki lat. Odpowiedź może kryć się w dawnym manuskrypcie, który od dziesięcioleci spędza sen z powiek […]

Sto lat temu, w zupełnie przypadkowych okolicznościach, udało się odkryć stanowisko znane obecnie jako Kopila. Jest ono zaliczane do grona najbardziej tajemniczych na Adriatyku i wcale nie powinno to dziwić, gdy weźmiemy pod uwagę przeszłość tego miejsca.  Przypadkowe odkrycie na chorwackiej wyspie Korčula Ukryte przez wieki, zawiera dawną nekropolię, ale i liczne artefakty z kolejnych […]

Planeta PSR J2322-2650b, odkryta przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, zaskoczyła naukowców swoim składem – jej atmosfera składa się niemal wyłącznie z czystego węgla. To prawdziwa zagadka dla astronomów, bo według obowiązujących modeli taki świat w ogóle nie powinien istnieć. Ta niezwykła planeta krąży wokół pulsara PSR J2322-2650, tworząc tzw. układ czarnej wdowy. Tego typu systemy […]

Kiedy myślimy o szczurach, zwykle wyobrażamy sobie stworzenia buszujące w śmietnikach czy piwnicach. fTymczasem w niemieckich jaskiniach rozgrywa się zupełnie inny scenariusz, który każe nam na nowo przemyśleć zdolności adaptacyjne tych zwierząt. Okazuje się, że te pozornie zwyczajne gryzonie potrafią opanować techniki łowieckie godne znacznie bardziej wyspecjalizowanych drapieżników. Badacze po raz pierwszy udokumentowali niezwykłe zachowanie […]

Przez całe pokolenia matematycy byli przekonani, że każdy wypukły wielościan może w specyficzny sposób przecisnąć się przez tunel wydrążony w swojej własnej kopii. Ta geometryczna intuicja wydawała się tak oczywista, że przez długi czas nikt nie kwestionował jej słuszności. Dopiero niedawno Jakob Steininger i Sergey Yurkevich zaprezentowali kształt nazwany noperthedron – pierwszy wypukły wielościan, który […]

Gdy myślimy o niezbadanych przestrzeniach, wyobraźnia często kieruje nas ku gwiazdom i odległym galaktykom. Tymczasem tuż pod powierzchnią mórz i oceanów kryje się świat równie tajemniczy co kosmos. Ekspedycja Japan Ring of Fire dostarczyła dowodów na to, jak niewiele wciąż wiemy o rodzimej planecie. W strefie hadalnej, na głębokościach sięgających prawie 10 kilometrów, gdzie ciśnienie […]

Co może znajdować się pod ziemią przez sześć tysięcy lat, unikając przez cały ten czas ludzkiego wzroku? Jak wyglądało życie w tym samym miejscu przez dziesiątki pokoleń? Odpowiedzi na te pytania zaczynają właśnie wychodzić na światło dzienne, choć wciąż pozostaje więcej zagadek niż pewników. Przerwany harmonogram budowy Francuski Narodowy Instytut Badań Archeologii Prewencyjnej rozpoczął prace […]

Na skalistych brzegach jeziora Yövesi w fińskiej Ristiinie czas zdaje się stać w miejscu. Czerwona sylwetka łosia, namalowana przed pięcioma tysiącami lat, spogląda w dal z granitowej ściany jak żywy świadek epoki, w której cały ten obszar tętnił życiem prehistorycznych myśliwych. Astuvansalmi skrywa największy w Skandynawii zbiór sztuki naskalnej, ale dopiero teraz, dzięki najnowszym osiągnięciom […]

Półkula północna absorbuje coraz więcej światła słonecznego niż południowa, co może oznaczać, że nasza planeta traci dotychczasową równowagę energetyczną i wkracza w nieznany pod względem klimatycznym teren. Przez tysiąclecia nasza planeta utrzymywała zadziwiająco stabilną równowagę energetyczną między półkulami. Mimo że północna część globu charakteryzuje się większą ilością lądu, miast i przemysłowych zanieczyszczeń, obie półkule odbijały […]

Czy jeden z najcięższych pierwiastków w układzie okresowym może całkowicie zmienić swoje właściwości pod wpływem delikatnego nacisku? Okazuje się, że bizmut, tradycyjnie znany jako półprzewodnik, przechodzi fascynującą metamorfozę w metal, gdy zostanie sprasowany do grubości zaledwie kilku atomów. To zaskakujące zjawisko rzuca nowe światło na niezwykłe możliwości ukryte w materiałach dwuwymiarowych. Badacze z Singapurskiego Uniwersytetu […]

Nadprzewodniki od dekad uchodzą za Świętego Graala fizyki – materiały, które mogłyby zrewolucjonizować transport energii, elektronikę i medycynę. Teraz naukowcy proponują zupełnie nową drogę do osiągnięcia tego celu, łącząc teorię zentropii z fizyką kwantową. Osiągnięcie nadprzewodnictwa w temperaturze pokojowej to jeden z największych, nierozwiązanych problemów współczesnej nauki. Choć nadprzewodniki odkryto ponad sto lat temu, większość […]

W jakim momencie ludzkiej historii właśnie się znajdujemy? To pytanie, które wydaje się czysto filozoficzne, może znaleźć zaskakującą odpowiedź w świecie liczb i równań. Badania pokazują, iż nasza obecna pozycja w dziejach gatunku może zdradzać coś niepokojącego o naszej przyszłości. Istnieje bowiem koncepcja, która łączy matematyczne obliczenia z refleksją nad ludzkim istnieniem. Astrofizyk J. Richard […]

Nie byliśmy ani najsilniejsi, ani najinteligentniejsi. A jednak to my zostaliśmy jedynym gatunkiem człowieka, który przetrwał. Nowy serial BBC Earth “Człowiek: historia ewolucji” prowadzi widzów w podróż przez 300 tys. lat historii, w której odkrycia archeologiczne, DNA i emocje splatają się w fascynującą opowieść o nas samych – opowieść, którą można oglądać całą rodziną. Nowa […]

W meksykańskiej dżungli na Jukatanie archeolodzy natrafili na ukryty pod warstwami ziemi i czasu kamienny monument, który przetrwał wieki, by teraz opowiedzieć swoją historię. Zdaniem ekspertów może on stanowić klucz do odczytania zapomnianych kart historii Majów. Monument z Cobá skrywa tajemnice władzy, polityki i duchowości, które przez długie lata pozostawały poza zasięgiem. Kobieca władza w […]

Do niebywałej historii doszło niedawno we Włoszech, gdzie podwodni archeolodzy dokonali niezwykłego odkrycia. To, co przez niemal cztery tysiąclecia spoczywało w głębinach, zaczyna opowiadać swoją historię. Jezioro Mezzano w północnym Lacjum skrywało jeden z najlepiej zachowanych skarbów starożytnej Europy. Przez 3700 lat warstwy gliny i osadów chroniły pozostałości osady, która może zmienić nasze wyobrażenie o […]

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego twój samochód przyciąga ptasie odchody jak wielki magnes? Wbrew pozorom, nie jest to pech, a konkretne preferencje naszych skrzydlatych sąsiadów. To właśnie one decydują o tym, który pojazd zostanie “ozdobiony”, czego szczegóły wyjawiło nowe amerykańskie badanie. Ptasie odchody niszczą nasze samochody Chemia jest bezlitosna. Ptasie odchody to mieszanina kwasu moczowego, […]

Nietoperze od lat budzą mieszane uczucia – z jednej strony fascynację, z drugiej niepokój. Ich nocny tryb życia i powiązania z różnymi chorobami sprawiły, że wiele osób postrzega je przez pryzmat strachu. Tymczasem te niezwykłe stworzenia odgrywają kluczową rolę w ekosystemach, zapylając rośliny i kontrolując populacje owadów. Prawdziwa tajemnica nietoperzy kryje się w ich ewolucyjnej […]

Paleontolodzy odkryli nieznany wcześniej gatunek dinozaura o nazwie Khankhuuluu mongoliensis, uznawany za najbliższego znanego przodka ogromnych tyranozaurów. Khankhuuluu mongoliensis może być tym, czego paleontolodzy poszukiwali od dziesięcioleci. To potencjalne brakujące ogniwo, które pozwoli połączyć punkty w ewolucyjnej historii tyranozaurów i wyjaśnić, jak powstały te imponujące maszyny do polowania. Nazwa nie została wybrana przypadkowo – w […]