Józef Wilkoń (ur. 1930). Historyk sztuki, rysownik, rzeźbiarz. Autor ilustracji i opracowania graficznego do ponad stu książek dla dzieci i dorosłych wydanych w Polsce oraz sześćdziesięciu za granicą. Są takie wątki w historii naszej rodziny, które wydają się aż tragikomiczne. Dotyczą czasu okupacji, gdy ojciec – działacz ruchu oporu i delegat rządu londyńskiego na Tarnów […]

Co łączy judaizm, chrześcijaństwo i islam? Nie tylko wiara w jednego Boga, lecz także halucynacje ich założycieli i pierwszych członków. Mojżesz, gdy ujrzał krzak gorejący, Mahomet, gdy otrzymywał Koran, uczniowie Jezusa, gdy ten ukazał im się w obłoku chwały – wszyscy znajdowali sie w górach, a ich objawienia to nic innego jak wizje wyprodukowane przez […]

Podczas zimnej wojny amerykańska armia „zgubiła” kilkanaście bomb atomowych. Narażone na działanie sił przyrody, niszczeją na dnie oceanów i na terenach zamieszkanych przez człowieka. Pentagon ukrywa informację o zagrożeniu przed światową opinią oraz niepokornymi dziennikarzami Gdy na początku czerwca zaczynają się huragany i burze tropikalne, Derek Duke nie może znaleźć sobie miejsca. Wychodzi na ganek […]

Rozmowa z Antonym Beevorem, historykiem brytyjskim, autorem książek „Stalingrad” i „Walka o Hiszpanię 1936–1939” Radzieccy dowódcy zawsze słynęli z surowego traktowania zarówno podwładnych, jak i wroga… Dowódcy generalnie muszą być surowi, na tym polega wojsko, To prawda, ale to, czego dowiadujemy się o metodach, stosowanych przez generałów Armii Czerwonej podczas II wojny światowej, budzi szczególną […]

Był piekielnie odważnym podwodniakiem, koszmarnym alkoholikiem i erotomanem. Z tych powodów Aleksander Marinesko – kapitan okrętu, który zatopił gigantycznego „Gustloffa” – do dziś jest bohaterem rosyjskiej opinii publicznej Niemcy okrzyknęli go wrogiem III Rzeszy, Hitler – wrogiem osobistym. W Rosji jest ikoną ludu. Do legendy przeszedł 30 stycznia 1945 roku. Jako kapitan podwodnego okrętu S-13 […]

Urocze błękitne motylki giną bez pomocy mrówek, które z kolei żyć nie mogą bez krów i królików Gdy tylko pojawia się w pobliżu, przyciąga uwagę. Zawsze znajdzie się ktoś, kto zaniesie go do domu. A tam miły gość okazuje się dzieciożercą – w ciągu 10 miesięcy zjada do 300 niemowląt, na co żaden z gospodarzy […]

Fałszerze, strzeżcie się! Naukowcy stworzyli oprogramowanie, które znajduje niewidoczne gołym okiem ślady manipulacji na zdjęciach W sierpniu 2009 roku na pol – skiej stronie internetowej firmy Microsoft pojawiła się reklama oprogramowania biurowego. Na zdjęciu widać było trójkę biznesmenów w sali konferencyjnej. Uwagę internautów przykuła nienaturalnie brązowa dłoń środkowej postaci i po nitce do kłębka dotarli […]

Kasyna internetowe ułatwiły nam życie. Jeszcze nigdy tak szybko i wygodnie nie przegrywało się pieniędzy „Masz tu pięć stów. Zabaw się. Zobacz, co takiego jest w tym hazardzie, znajdź najfajniejsze zakłady i stawiaj. Możesz wszystko przegrać” – usłyszałem w redakcji. Oczami wyobraźni zobaczyłem siebie niedbale rzucającego żetony na zielone sukno i zgarniającego stosy banknotów. Nie […]

W Stambule powstaje pierwsze podwodne połączenie interkontynentalne – najgłębiej zanurzony tunel na świecie. Już za cztery lata przejadą nim pierwsze pociągi Do ponad 3 mln ton betonu dodaj 110 tys. ton stalowych wzmocnień. Co możesz otrzymać? Betonowe osiedle dla 20 tys. mieszkańców. Albo połączenie kolejowe pomiędzy europejskim a azjatyckim brzegiem Stambułu. Dzisiaj obydwie części 12-milionowej […]

Wystarczy dodać trochę wody, a natychmiast się w niej pojawiają. Kto? Jedne z najstarszych zwierząt żyjących dziś na Ziemi! Bezpancerzowce (Anostraca) zamieszkują niemal całą naszą planetę – nawet okolice arktyczne! – już od czasów jurajskich. Większość spośród ok. 300 znanych nauce gatunków upodobała sobie okresowe zbiorniki wodne, czyli po prostu kałuże czy małe jeziorka. Nie […]

Mocna jak stal, elastyczna jak guma – nic dziwnego, że przemysł od dziesięcioleci marzy, by wyprodukować coś równie niezwykłego jak pajęczyna. Ale czy faktycznie uda nam się kiedyś podrobić to, nad czym ewolucja pracowała setki milionów lat? Być jak Spiderman – oto marzenie sporej grupy naukowców z całego świata. Wyprodukowanie tworzywa o właściwościach zbliżonych do […]

Ptakom psuje się kompas magnetyczny, owady składają jaja na samochodach; jedne i drugie umierają w oleju… A wszystko przez sztuczne oświetlenie Kiedyś to były noce! Tylko księżyc i gwiazdy. A jak chmury zaciągnęły niebo – totalne ciemności. Potem człowiek wymyślił ognisko, lampkę oliwną, aż w końcu oświetlenie gazowe i elektryczne. I noc przestała być nocą. […]

Uważał, że przeniknął tajemnice boskiego planu, przemawiał w imieniu Stwórcy, spotykał się tylko ze swoimi wyznawcami. Juliusz Słowacki przez kilka lat należał do sekty, a potem założył własną. Kolejny szalony guru? Po przeczytaniu „Króla-Ducha” Zygmunt Krasiński napisał: „Albom ja wariat, czytelnik, albo autor, co pisał”. Czy rzeczywiście Słowacki mógł cierpieć na zaburzenia natury psychicznej? Do […]

Kodeks, który pozwolił Romom przetrwać przez 1000 lat, dziś wielu utrudnia przeżycie. Na początku lipca do lekarza pierwszego kontaktu w Aleksandrowie Kujawskim zgłasza się 19-letni Cygan z objawami grypy. Szczegółowe badania wskazują na wirus A/H1N1. Świńska grypa! Ale chłopak nie chce się leczyć. Na własne życzenie wychodzi ze szpitala i zapowiada, że wybiera się do […]

Najnowsze badania dowodzą, że ciało, które zbyt często otrzymuje pożywienie, wpada w zamknięty krąg braku ruchu i otyłości, skutkujący najczęściej cukrzycą. Przyczyną tego procesu jest pewne białko, sterowane przez insulinę. Brak ruchu jest nie tylko przyczyną otyłości. Osoby otyłe nie są skłonne do wysiłku fizycznego, gdyż oba te zjawiska są ze sobą połączone za sprawą […]

Hałas jak w fabryce lub dyskotece, jaskrawe światło, migające lampki, dym papierosów, rzędy ciasno ustawionych krzeseł – w takich warunkach najchętniej relaksują się zapracowani Japończycy Na próbach zrozumienia fenomenu pachinko połamał już sobie zęby niejeden socjolog. Cudzoziemcy, którzy zaglądają do salonów pachinko, wychodzą z nich po kilku minutach oszołomieni i ogłuszeni. Japończycy spędzają w nich […]

Naukowcy dowiedli, że mózg zmienia się pod wpływem internetu. Dlatego młodzież, która dorasta w symbiozie z wirtualnym światem, myśli i postępuje inaczej niż poprzednie pokolenie. Do tej nowej generacji trzeba teraz dopasować szkoły, bo w obecnym wydaniu nie mają sensu Na trawniku przed szkołą podstawową w brytyjskim Kingsland stoi samolot. Co prawda stary, ale prawdziwy. […]

Nazywają je „dream cars”, bo każdy kierowca o nich marzy. Żeby kupić taką maszynę, trzeba nie tylko wydać miliony, ale też czekać w kolejce Pagani Zonda Cinque. Auto z nadwoziem ukształtowanym wyłącznie z tytanu i włókna węglowego waży 1210 kilogramów, a to tyle, co nic, biorąc pod uwagę osiągi włoskiego superkabrio. Dwanaście cylindrów widlastego motoru […]

Polska to ciemny kraj. Zima ciągnie się tu przez wiele miesięcy, wiosną i jesienią leje. Nawet latem niebo jest częściej szare niż niebieskie. Dlatego rachunki za energię płacimy bardzo wysokie. A moglibyśmy płacić – zero W Danii, kraju jeszcze chłodniejszym niż Polska, powstał dom, którego mieszkańcy nie dość, że za prąd nie zapłacą ani centa, […]

W tym roku w Formule 1 wielcy przegrywają. Rządzą nieznane wcześniej małe ekipy. Jaka jest tajemnica ich sukcesu? Skończył się czas zwycięstw Ferrari i McLarena i – co dla Polaków najgorsze – nie ma już sensu obstawiać, czy nasz Kubica wygra lub zajmie miejsce na podium. Doszło do zaskakującej zamiany miejsc, co najlepiej widać na […]

Mózg jest w stanie symulować potencjalny wybór każdej możliwości, niezwykle sugestywnie „wyobrażając sobie” emocje, jakie mogłyby być następstwem jej podjęcia. W ten sposób mózg sprawdza, która alternatywa jest najlepsza i przypisuje jej etykietkę „szczególnie godna uwagi”. Etykietka ta ma formę neuroprzekaźnika dopaminy i wywiera wpływ na to, jaką decyzję podejmiemy. Kluczowa rola dopaminy została odkryta […]

Mózg pszczoły ma objętość zaledwie 1 mm3, waży około 1 mg i posiada mniej niż 1 mln komórek nerwowych. W porównaniu z mózgiem człowieka, ważącym średnio 1,3 kg i zbudowanym z 85 mld komórek nerwowych, owadzi mózg wydaje się być prostą zabawką. Jak dowodzą najnowsze badania, myślenie takie jest błędne. Większy mózg wcale nie gwarantuje […]

W najnowszym Focus Ekstra rozbijamy mity. Poznaj 215 bzdur, w które wierzymy. 1. Witamina C leczy grypę i przeziębienie. MIT Obie choroby wywołują wirusy, które można – a i to nie zawsze – zwalczać wyłącznie lekami przeciwwirusowymi, dostępnymi na receptę. Witamina C, czyli kwas askorbinowy, teoretycznie może łagodzić objawy takie jak katar oraz zwiększać odporność […]

Pierwszy ocean naszej planety zdążył ostygnąć o wiele bardziej, niż myśleli do tej pory naukowcy. A więc warunki sprzyjające rozwojowi organizmów żywych pojawiły się na Ziemi wcześniej, niż dotąd uważano. Do takiego wniosku doszli specjaliści ze Stanford University. O tym, jakie warunki panowały w prehistorycznym oceanie, można wywnioskować ze skał, które ukształtowały się na jego […]