Od dawna mówiło się o nim w kontekście ochrony środowiska i zwiększania recyklingu, a teraz staje się faktem. Już 1 października 2025 roku w Polsce rusza system kaucyjny, który znacząco zmieni sposób, w jaki podchodzimy do zużytych opakowań po napojach. Wkrótce każda plastikowa butelka i puszka metalowa zyskają swoją “wartość”, a my, konsumenci, będziemy mieli […]

Najnowsze badania astronomiczne rzucają nowe światło na zagadkę ciemnej energii i przyszłość kosmologii. Dzięki coraz bardziej zaawansowanym obserwacjom naukowcy zbliżają się do odpowiedzi na pytanie, czy wszechświat będzie rozszerzał się w nieskończoność, czy czeka go fundamentalna zmiana tempa ekspansji. Od ponad stu lat model Wielkiego Wybuchu stanowi podstawę współczesnej kosmologii. Zgodnie z tą teorią wszechświat […]

Z pozoru rutynowe zdjęcia satelitarne Ziemi mogą zawierać znacznie więcej, niż się wydaje. Warto przyglądać się na nich nie tylko fotografowanym obiektom, ale wszystkim co przypadkiem znajdowało się podczas wykonywania zdjęć w tle. Doskonałym przykładem tego są zdjęcia wykonane przez japońskie satelity meteorologiczne znajdujące się na orbicie geostacjonarnej. Okazało się bowiem, że choć obserwowały one […]

Sortowanie odpadów będzie obowiązkiem, chyba że ktoś chce płacić więcej za wywóz. Tak będzie wyglądało polskie prawo pod koniec 2025 roku. Rząd planuje przyjąć projekt, który zmieni zasady gospodarowania odpadami w polskich gminach. W wykazie prac Rady Ministrów opublikowany został projekt zmian ustawowych, który zmieni działanie systemu gospodarowania odpadami w Polsce. Zmiany wprowadzane będą na […]

Region Veluwe znajdujący się w Holandii słynie z tamtejszych krajobrazów i bogatej natury. Na tym dzikim obszarze niedawno udało się znaleźć rzymski obóz wojskowy, co jest nietypowe, ponieważ mówimy o jego położeniu poza granicami słynnego imperium. Archeolodzy postanowili rozwikłać tę zagadkę.  W realizację swojego projektu zaangażowali nie tylko zasoby ludzkie, ale i komputerowe. Wszystko po […]

W dolinie rzeki zwanej Mozą, na terenie Belgii, znaleziono przed lat szczątki należące do kobiety zamieszkującej ten obszar w czasach prehistorycznych. Pomimo upływu tysięcy lat, materiał genetyczny zawarty w odzyskanych próbkach zachował się w na tyle dobrym stanie, że można go było wykorzystać do przeprowadzenia wirtualnej rekonstrukcji twarzy zmarłej. Realizacją tego ambitnego przedsięwzięcia zajęli się […]

Szybkie błyski radiowe (FRB) to jedne z najbardziej zagadkowych zjawisk we współczesnej astronomii. Trwające zaledwie milisekundy impulsy fal radiowych zwykle docierają do nas z odległości miliardów lat świetlnych, niosąc ze sobą energię porównywalną z tą, jaką gigantyczne wszak Słońce (1,4 mln km średnicy) emituje w ciągu 30 lat! Tym większe było zaskoczenie naukowców, gdy jeden […]

Oszczędzanie wody będzie obowiązkiem. Na początku czerwca Unia Europejska opublikowała założenia Strategii Odporności Wodnej. Idą z nią nowe regulacje w zakresie gospodarowania cennym zasobem. W Europie zaczyna brakować wody i odczuwamy to także w Polsce. Strategia Odporności Wodnej (Water resilience strategy), opracowana przez Komisję Europejską, ma pomóc nam zmierzyć się z niedoborami i suszą. W […]

Sedna to jeden z najbardziej fascynujących obiektów Układu Słonecznego. Do 2007 roku myśleliśmy, że „duże” ciała Układu Słonecznego kończą się na Plutonie, ostatniej do wtedy planecie. Okazało się jednak, że znacznie dalej, w Pasie Kuipera i dalej takich Plutonów jest znacznie więcej. Jednym z nich jest Sedna, masywna planeta karłowata, która w przeciwieństwie do podstawowych […]

Çatalhöyük to nazwa znana nie tylko największym entuzjastom historii. Mówimy w końcu o jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych wywodzących się z epoki neolitu i zlokalizowanych na Bliskim Wschodzie. Nic więc dziwnego, że naukowcy od lat prowadzą tam badania i regularnie dostarczają nowych informacji na temat zagadkowej przeszłości tego miejsca. A tak się składa, że ma […]

Zwierzęta zdolne do emitowania własnego światła, jak świetliki czy głębinowe ryby, od dawna fascynują naukowców. To naturalne zjawisko bioluminescencji stało się inspiracją dla badaczy, którzy od lat próbują przekształcić je w narzędzie użyteczne dla człowieka. Teraz ich prace przynoszą spektakularne efekty – powstała technologia LUCAS, która może na nowo zdefiniować diagnostykę wirusów. Naukowcy z Mass […]

Czy zmarszczki po długiej kąpieli w wodzie pojawiają się zawsze w tych samych miejscach na palcach? Nowe badania dają zaskakującą odpowiedź na to pytanie i mogą pomóc w rozwiązywaniu zagadek kryminalnych. Pomysł na badanie wziął się z jednego, prostego pytania: czy zmarszczki na opuszkach palców po zanurzeniu w wodzie za każdym razem układają się tak […]

Nie potrzebują światła, nie polują, nie oddychają powietrzem. W zamian hodują na swoich ciałach bakterie, które żywią się metanem. Naukowcy odkryli w głębinach Pacyfiku trzy nowe gatunki kikutnic, które żyją dzięki symbiozie z mikroskopijnymi “pasożytami” zmieniającymi gaz cieplarniany w energię. To pierwszy taki przypadek w świecie zwierząt. W głębi oceanu, gdzie ciśnienie miażdży, światła brak, […]

Określenie Czerwona Planeta tak naprawdę powinno być dla Marsa obraźliwe. Implikuje bowiem, że jest to jałowy glob, na którym nie ma żadnej różnorodności, pokryty jedynie rdzawym pyłem i głazami. Wystarczy jednak przyjrzeć się tej planecie nieco dokładniej, np. z orbity wokół Marsa, aby zobaczyć, że ma ona do zaoferowania znacznie więcej, niż wydaje się na […]

Kiedy dziesięć lat temu 14 lipca 2015 roku sonda New Horizons przelatywała w pobliżu Plutona, naukowcy mieli poczucie, że jest to wyjątkowe wydarzenie. Po raz pierwszy w historii mieliśmy szansę faktycznie przyjrzeć się temu odległemu globowi, a jednocześnie wiedzieliśmy, że przez kolejne dekady kolejnej okazji do tego już nie będzie. Powszechnie przyjmowano, że przez wiele […]

Starzenie nie przebiega liniowo – to podróż z wybojami, podczas której ciało niepostrzeżenie przyspiesza na dwóch ostrych zakrętach. Jeśli masz wrażenie, że z dnia na dzień czujesz się starzej – możesz mieć rację. Naukowcy właśnie wskazali, kiedy dokładnie nasz organizm przyspiesza swój biologiczny zegar. Zespół naukowców pod kierunkiem prof. Michaela Snydera ze Stanford University rzuca […]

Dość niespodziewany obrót przybrały sprawy, gdy badacze postanowili wykorzystać otwory wiertnicze w celu zamontowania czujników sejsmicznych. Tym sposobem naukowcy zidentyfikowali sygnały związane z trzęsieniem ziemi, które wydawały się przemieszczać tak, jakby poruszały się w zwolnionym tempie. Dokonania przedstawicieli Uniwersytetu Teksańskiego w Austin są istotne nie tylko ze względu na detekcję tych zjawisk, ale przede wszystkim […]

Niedaleko, dosłownie kilkadziesiąt milionów kilometrów od Ziemi znajduje się planeta zamieszkana przez roboty. Być może brzmi to absurdalnie, ale taka jest prawda, choć rzadko tak na to patrzymy. Mars, Czerwona Planeta, pod wieloma względami przypomina Ziemię. Wszystkie dane dostarczone przez sondy kosmiczne wskazują na to, że miliardy lat temu Mars znacznie bardziej przypominał Ziemię, tj. […]

Rozszczepienie jądra atomowego występuje w naturze, a ludzie chętnie zgłębiają tajemnice tego zjawiska. Niedawno udało im się przeprowadzić modelowanie, które dostarczyło im odpowiedzi na upragnione pytania. Wykorzystali w tym celu pięciowymiarowy model. Jego zadaniem było symulowanie asymetrycznego rozszczepienia izotopów rtęci, co stanowi przełomowe osiągnięcie, ponieważ dotychczas podobne działania dotyczyły pierwiastków takich jak uran czy pluton. […]

Czy dobra pamięć do liczb naprawdę czyni nas lepszymi matematykami? A może to, co liczy się najbardziej, to intuicja? Badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego dowodzą, że klucz do sprawnego rozumowania matematycznego może leżeć nie w precyzji, lecz w umiejętności dostrzegania sensu liczbowych relacji. Jeszcze do niedawna wydawało się oczywiste, że fundamentem zdolności matematycznych jest zapamiętywanie precyzyjnych […]

Antarktyda skrywa wiele tajemnic. Jak by nie patrzeć, w dzisiejszym zglobalizowanym świecie, w którym wystarczy kilkanaście godzin, aby znaleźć się po drugiej stronie świata, jest to jedno z ostatnich miejsc, do których nie można się dostać w tani i bezproblemowy sposób. Jedna z tajemnic Antarktydy jednak od kilku lat szczególnie intryguje naukowców. Chodzi o zagadkowe […]

Eksperci z ITGC (International Thwaites Glacier Collaboration) korzystają ze zdobyczy technologii w postaci zdalnie sterowanych łodzi podwodnych. I wychodzi im to całkiem nieźle – delikatnie mówiąc. Jedno z takich urządzeń, zwane jako Ran, zostało oddelegowane do eksploracji lodowca szelfowego Dotsona na Antarktydzie.  W ciągu 27 dni Ran przepłynęła około tysiąca kilometrów, a wszystko po to, […]

Układając puzzle, nierzadko potrzebujemy jednego elementu, aby zapoczątkować serię kolejnych dopasowań. Taka zasada sprawdza się również w paleontologii, o czym przekonali się naukowcy badający skamieniałości znajdowane na terenie Stanów Zjednoczonych.  Ich wysiłki doprowadziły do identyfikacji nieznanego dotychczas gatunku. Zyskał on nazwę Enigmacursor mollyborthwickae i już ona sama może sugerować, że mówimy o potencjalnej rewolucji w […]

Gdzie stosowano pierwsze bumerangi w historii ludzkości? Do niedawna odpowiedź wskazująca na nasz kraj zostałby najprawdopodobniej uznana za przejaw braków w edukacji, ale teraz sytuacja uległa diametralnej zmianie. To za sprawą odkrycia dokonanego w Małopolsce. Co ciekawe, nie miało ono miejsca w ostatnich tygodniach czy miesiącach. Zamiast tego nastąpiło w 1985 roku, a na przestrzeni […]