Kiedy myślimy o zmianach klimatycznych, często wyobrażamy sobie topniejące lodowce czy podnoszący się poziom oceanów. Tymczasem prawdziwy dramat rozgrywa się tam, gdzie brakuje kamer i międzynarodowego zainteresowania – na kontynencie afrykańskim. To, co dzieje się tam z pogodą, powinno zmusić nas wszystkich do głębszej refleksji. Nie chodzi już o pojedyncze upalne dni, ale o systematyczną […]

W głębi kosmosu, dokładnie w konstelacji Pompy, kryje się coś wyjątkowego. Około 82 lata świetlne od Ziemi astronomowie wypatrzyli rzadki okaz – hierarchiczny układ czterech gwiazd, który może rzucić nowe światło na jedną z większych zagadek współczesnej astronomii. Ten niecodzienny system, oznaczony jako UPM J1040−3551 AabBab, to coś więcej niż tylko ciekawostka. To potencjalne laboratorium […]

Czy może istnieć fala, która nie zanika i przemierza ośrodek niczym niezniszczalna cząstka, zachowując idealnie ten sam kształt przez dziesiątki kilometrów? Nie brzmi to jak coś, co można byłoby osiągnąć, ale wyniki ostatnich eksperymentów – prowadzonych przez fizyków z Holandii – pokazują coś zupełnie innego. Zespół z Uniwersytetu w Amsterdamie dokonał czegoś, co do niedawna […]

Od dziesięcioleci badacze głowili się nad tajemnicami naszej gwiazdy, a teraz mamy pierwszy bezpośredni dowód potwierdzający kluczowe zjawisko. Sonda Parker Solar Probe dokonała czegoś, co jeszcze niedawno wydawało się niemożliwe – zajrzała w samo serce słonecznej aktywności. Co to oznacza dla naszego zrozumienia kosmosu i ochrony ziemskiej technologii? We wrześniu 2022 roku, podczas potężnego rozbłysku […]

Historia lubi płatać figle. Czasami to, co wydaje się katastrofą, okazuje się błogosławieństwem dla nauki. Tak właśnie stało się nad Jeziorem Tyberiadzkim, gdzie żywioł otworzył drogę do jednego z najciekawszych odkryć archeologicznych ostatnich lat. Kiedy pod koniec lipca ogień pochłonął rezerwat przyrody Betiha, nikt nie spodziewał się, że płomienie przygotują grunt dla niezwykłego znaleziska. Przez […]

Czasem największe odkrycia naukowe rodzą się z nieoczekiwanych połączeń. Tak było z helem, którego historia odkrycia łączy pozornie odległe zjawiska: kosmiczny spektakl zaćmienia Słońca i groźną aktywność ziemskiego wulkanu. Dokładnie 18 sierpnia 1868 roku, podczas obserwacji niebiańskiego widowiska, astronomowie zanotowali coś, co na zawsze zmieniło tablicę pierwiastków. Odkrycie drugiego najliczniejszego pierwiastka we wszechświecie okazało się […]

Gdy patrzymy w nocne niebo, zwykle podziwiamy jego piękno, rzadko zaś myślimy o nim jako o mapie. Tym bardziej nie przychodzi nam do głowy, że drobne stworzenia mogą wykorzystywać kosmiczne światła do codziennej nawigacji. A jednak natura nie przestaje zaskakiwać, skrywając niezwykłe talenty w najbardziej nieoczekiwanych miejscach. Badacze od lat obserwowali afrykańskie żuki gnojowe z […]

Wyobraźcie sobie Wszechświat sprzed miliardów lat – znacznie bardziej gwałtowny i chaotyczny niż ten, który obserwujemy dziś. Najnowsze analizy rzucają nowe światło na ten fascynujący okres kosmicznej historii, choć wciąż pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi. Miedzynarodowy zespół astronomów przeanalizował 160 galaktyk z okresu Kosmicznego Południa, wykorzystując dane z najnowocześniejszych radioteleskopów. Odkrycia sugerują, że te młode […]

Wszechświat po raz kolejny zaskoczył astronomów zjawiskiem, które wydawało się co najmniej mało prawdopodobne. W odległej galaktyce zaobserwowano supernową zachowującą się w sposób, który wywraca do góry nogami dotychczasowe wyobrażenia o interakcjach gwiazd z czarnymi dziurami. To odkrycie, możliwe dzięki nowej generacji algorytmów, rzuca wyzwanie podstawom astrofizyki i skłania do przewartościowania modeli śmierci masywnych gwiazd. […]

Czy kosmiczne podróże bez grama paliwa przestaną być jedynie fantastyką naukową? Badacze z University of Nottingham pracują nad technologią, która może zrewolucjonizować sposób poruszania się w przestrzeni kosmicznej. Stworzona przez nich koncepcja transmisyjnych żagli słonecznych wykorzystuje światło w zupełnie nowatorski sposób, co przykuwa uwagę nie tylko entuzjastów eksploracji kosmosu. Choć pomysł brzmi jak scenariusz filmowy, […]

Czasami wszechświat układa swoje komponenty w sposób, który wydaje się zbyt idealny, by mógł być dziełem przypadku. Tak właśnie stało się nad chilijską pustynią Atakama, gdzie dwa odrębne zjawiska astronomiczne na krótko utworzyły na niebie zdumiewający kształt litery X. Ta niezwykła kompozycja to nie przypadek, lecz wynik precyzyjnego planowania i unikalnych warunków obserwacyjnych. Czeskiemu astrofotografowi […]

Badacze wreszcie znaleźli rozwiązanie zagadki, która spędzała sen z powiek fizykom od pokoleń. Po ponad ośmiu dekadach udało się potwierdzić fundamentalną teorię opisującą jeden z najbardziej chaotycznych procesów w przyrodzie. Kluczem do sukcesu okazały się… zwykłe pęcherzyki powietrza. Rosyjski matematyk Andriej Kołmogorow sformułował swoją teorię w 1941 roku, gdy świat zmagał się z zupełnie innymi […]

Ukryta przez tysiąclecia w gęstych lasach Rumunii fortyfikacja niedawno ujrzała światło dzienne. Nie dzięki tradycyjnym wykopaliskom, lecz za sprawą nowoczesnych dronów wyposażonych w technologię LiDAR (Light Detection and Ranging). To odkrycie może zmienić sposób, w jaki postrzegamy prehistoryczne cywilizacje z okresu przejściowego między neolitem a epoką brązu. Jak technologia przebija się przez wieki Archeolodzy z […]

Przyszłość transportu miejskiego może kryć się w tym, co spuszczasz w toalecie. Ścieki kryją w sobie ogromny potencjał biologiczny. Jednym z zastosowań jest produkcja paliwa dla autobusów. Przyszłość transportu miejskiego stoi pod znakiem zapytania. W obliczu transformacji energetycznej na świecie i dążenia do redukcji emisji możemy się spodziewać rozwoju transportu zbiorowego w miastach. Jednak kierunek […]

Pamiętacie emocje w środowisku astronomicznym sprzed dwóch lat? Odkrycie najdalszej znanej gwiazdy wydawało się przełomem, który zmieni nasze rozumienie wczesnego wszechświata. Tymczasem najnowsze badania rzucają cień wątpliwości na tamto doniesienie. Okazuje się, że Earendel może wcale nie być pojedynczą gwiazdą. Co właściwie zobaczyliśmy przez teleskopy? Czyżby naukowcy popełnili błąd w trakcie interpretacji? Zagadka tego obiektu […]

Wszechświat wciąż skrywa przed nami swoje największe tajemnice, a jedną z najbardziej fascynujących pozostaje niewidzialna materia, która kształtuje kosmos. Naukowcy z Kopenhagi postanowili podejść do problemu zupełnie inaczej niż dotychczas. Ich eksperymentalny pomysł może przybliżyć nas do rozwiązania zagadki ciemnej materii. Zamiast budować coraz większe akceleratory, duńscy badacze wykorzystali kosmos jako naturalne laboratorium. Skupili się […]

Wyobraźcie sobie, że dwa satelity wielkości pudełka po butach mogą zmienić sposób, w jaki rozumiemy naszą planetę. NASA właśnie podjęła decyzję, która może przynieść przełom w badaniach klimatu – misja PREFIRE została oficjalnie przedłużona do września 2026 roku. Co ciekawe, zakres projektu rozszerzono z obserwacji obszarów polarnych na monitoring całej Ziemi. Te niepozorne urządzenia już […]

Czarne dziury od dawna fascynują naukowców jako kosmiczne obiekty, z których okowów nie jest w stanie wydostać się nawet światło. Mało kto jednak spodziewał się, że te tajemnicze obiekty mogą generować coś na kształt kosmicznej muzyki. Gdy dochodzi do ich zderzeń, w strukturze czasoprzestrzeni powstają subtelne wibracje, rejestrowane przez nas jako fale grawitacyjne. Te kosmiczne […]

Imperium Inków od zawsze fascynowało badaczy swoją wyjątkowością. Ta potężna cywilizacja, w przeciwieństwie do innych dawnych mocarstw, nie używała tradycyjnego pisma. Zamiast tego opracowała tajemniczy system węzełków na sznurach, zwany kipu, służący do zapisu informacji od danych statystycznych po historie dynastyczne. Przez stulecia uważano, że sztuka tworzenia tych skomplikowanych dokumentów była zarezerwowana wyłącznie dla wąskiej […]

Czy nasze komputery i serwery mogą przestać grzać się jak piekarniki i pochłaniać mniej prądu? W laboratoriach w Barcelonie dokonano odkrycia, które może właśnie to umożliwić. Badacze stworzyli coś, co jeszcze niedawno wydawało się abstrakcją – całkowicie nowy stan magnetyczny sterowany napięciem elektrycznym. Zespół z Universitat Autònoma de Barcelona opracował wortiony – hybrydę wirów magnetycznych […]

W laboratoriach Uniwersytetu w Innsbrucku dzieje się coś naprawdę fascynującego. Austriaccy badacze natrafili na zjawisko, które zdaje się podważać jedno z najbardziej fundamentalnych praw fizyki – drugą zasadę termodynamiki. Coś, co powinno być niemożliwe, stało się faktem w przeprowadzonych przez nich ultrazimnym eksperymencie. W trakcie badań zespół schłodził blisko 100 000 atomów cezu do niewyobrażalnie […]

Japonia wciąż skrywa wiele tajemnic odnoszących się do tamtejszych cesarskich grobowców. Szczególnie jeden z nich: monumentalne mauzoleum w kształcie dziurki od klucza, pozostaje zamknięty przed badaczami. To właśnie tam spoczął cesarz Nintoku, a przez dziesięciolecia nikt nie mógł potwierdzić, co kryje się wewnątrz jego grobowca. Nagle, po ponad półtora wieku, pojawiła się nieoczekiwana szansa. Dwa […]

Ocean Spokojny wciąż skrywa geologiczne tajemnice sprzed dziesiątek milionów lat. Prowadzone w ostatnich latach badania mogą przewrócić do góry nogami naszą wiedzę o tektonicznej przeszłości tej części świata. Co właściwie znaleźli naukowcy głęboko pod dnem największego oceanu? Kluczową rolę w kontekście nagłośnienia tej sprawy odegrali przedstawiciele Uniwersytetu w Utrechcie. Na czele tamtejszego zespołu stanęła Suzanna […]

Gdzieś w absolutnych ciemnościach głębin oceanicznych, ponad trzy kilometry pod taflą Morza Śródziemnego, rozegrało się zdarzenie, które może wywrócić do góry nogami naszą wiedzę o ekstremalnych zjawiskach kosmicznych. 13 lutego 2023 roku czułe instrumenty zarejestrowały sygnał tak niezwykły, że naukowcy potrzebowali niemal dwóch lat, by upewnić się co do jego autentyczności. Co początkowo wyglądało na […]